Kronika religijna

• Zadowolenie i rozgoryczenie - reakcja Watykanu po przyjęciu na szczycie w Brukseli Traktatu Konstytucyjnego UE. “Stolica Apostolska wyraża zadowolenie z tego nowego i ważnego etapu w procesie integracji europejskiej, na który miał nadzieję Biskup Rzymu i do którego zawsze zachęcał. Stolica Apostolska zadowolona jest również z powodu umieszczenia w traktacie zapisu, który gwarantuje status wyznań religijnych w państwach członkowskich i zobowiązuje Unię do utrzymywania z nimi szczerego, jawnego i regularnego dialogu, uznając ich tożsamość i specyficzny wkład. Stolica Apostolska nie może jednak nie wyrazić rozgoryczenia z powodu sprzeciwu niektórych rządów wobec jednoznacznego uznania chrześcijańskich korzeni Europy" - czytamy w wydanym 19 czerwca oświadczeniu. Rzecznik Stolicy Apostolskiej podziękował rządom, które zabiegały o umieszczenie w konstytucji stosownego zapisu.

• Jan Paweł II nie wypowiedział się o Traktacie, ale zwracając się do rodaków podczas niedzielnej modlitwy “Anioł Pański", podziękował za to, że Polska “na forum europejskim broniła wiernie korzeni chrześcijańskich naszego kontynentu, z których wyrosła kultura i podstawy cywilizacji. (...) Nie podcina się korzeni, z których się wyrosło".
• Wydany przez Watykan tom o Inkwizycji “wpisuje się w ducha prośby o przebaczenie" - napisał Papież w liście towarzyszącym tej publikacji. W przedstawionym 15 czerwca tomie zebrano materiały z międzynarodowego sympozjum na temat Inkwizycji, zorganizowanego w 1998 r. przez Komisję Historyczno-Teologiczną Komitetu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Podczas obrad przy drzwiach zamkniętych ponad 30 specjalistów z różnych środowisk omawiało m. in. status prawny trybunałów inkwizycji i jej stosunek do konwertytów, tzw. polowania na czarownice, kontrolę wydawnictw, relacje ze światem nauki oraz problemy związane z nietolerancją i przemocą. Sympozjum było odpowiedzią na papieskie pragnienie (wyrażone w liście apostolskim “Tertio millennio adveniente"), aby “Kościół w sposób bardziej świadomy wziął na siebie ciężar grzechu swoich synów, pamiętając o wszystkich tych sytuacjach z przeszłości, w których oddalili się oni od ducha Chrystusa i od Jego Ewangelii i zamiast dać świadectwo życia inspirowanego wartościami wiary, ukazali światu przykłady myślenia i działania, będące w istocie źródłem antyświadectwa i zgorszenia".

• “W opinii publicznej - napisał Papież - wizerunek Inkwizycji stanowi niemal symbol takiego antyświadectwa i zgorszenia. W jakiej mierze wizerunek ten odpowiada rzeczywistości?". Na pytanie powinni odpowiedzieć historycy i teologowie, rozróżniając “autentyczny »sensus fidei« (zmysł wiary) obecny w dziejach chrześcijaństwa od mentalności dominującej w danej epoce".
• W przemówieniu przed niedzielną modlitwą “Anioł Pański" Jan Paweł II zaapelował o większe prawa i pomoc dla uchodźców. Papież nawiązał do obchodzonego 20 czerwca Międzynarodowego Dnia Uchodźcy, wyraził też uznanie i poparcie dla wszystkich, którzy angażują się na rzecz pomocy dla przymusowych emigrantów.

Kościół w świecie...

• Zadowolenie z uchwalenia Traktatu Konstytucyjnego UE wyraził sekretarz generalny Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE), prałat Noël Treanor. Przyjęcie Traktatu jest tym ważniejsze, że “po bardzo niskiej frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego, Europejczykom potrzebny był wyraźny znak, że ich politycy potrafią się zjednoczyć w interesie dobra wspólnego" - czytamy w komunikacie COMECE ogłoszonym w Brukseli 19 czerwca. Sekretarz generalny Komisji docenił, że Traktat “sformułował i uznał wolność religii i rolę wspólnot wyznaniowych w życiu publicznym" (w artykule I-51). Również zmieniona preambuła stanowi “wyważone i dokładne opisanie źródeł naszych wartości w Unii". Przez odwołanie się do “kulturalnego, religijnego i humanistycznego dziedzictwa Europy", Traktat “wskazuje współczesnej Europie siłę, która odcisnęła na niej piętno - a której istotną część stanowi chrześcijaństwo". Szkoda, zdaniem sekretarza, że “szefowie państw i rządów nie mogli znaleźć sformułowania, uznającego bezsprzeczny wkład chrześcijaństwa i innych tradycji". To ograniczenie nie zmienia jednak faktu, że “wartości UE, opisane w art. I-2, a zwłaszcza poszanowanie godności człowieka, zostały zainspirowane myślą chrześcijańską".

• Tymczasem dwa największe Kościoły w Niemczech: katolicki i ewangelicki skrytykowały brak odwołania do Boga w Traktacie UE. Podobnie zareagowała przewodnicząca niemieckiej chadecji, Angela Merkel: “Będziemy dalej wiercić dziurę w tej grubej desce" - zapowiedziała.
• Choć dialog katolicko-prawosławny na forum światowym zawieszono w 2000 r., katolicy i prawosławni w USA nadal prowadzą rozmowy. W 2003 r. Katolicko-Prawosławna Teologiczna Rada Ameryki Północnej wypracowała przełomowe uzgodnienie o pochodzeniu Ducha Świętego, a na początku czerwca rozpoczęła dialog na temat w ekumenizmie najtrudniejszy: prymatu papieskiego.
• W górach chińskiej prowincji Yunnan istnieje wspólnota katolików, która od ponad pół wieku nie ma księdza, i o której istnieniu do niedawna nie wiedziały władze tamtejszej diecezji. W tym czasie wspólnota rozrosła się z 1 tys. do 1,5 tys. wiernych, a liczba świątyń z trzech do 15. Świeccy prowadzą misje - po dwóch lub trzech odwiedzają mieszkańców wsi, głosząc Ewangelię. Nie korzystają z Biblii, bo miejscowa wieloetniczna ludność nie zna chińskiego. Głównym narzędziem ewangelizacji uczynili pieśni.

... i w Polsce

• Sejm uczcił piątą rocznicę wizyty Jana Pawła II w parlamencie (14 czerwca). “Dziś, w tym miejscu (...) uświadamiamy sobie zasadniczą rolę, jaką w demokratycznym państwie spełnia sprawiedliwy porządek prawny, którego fundamentem zawsze i wszędzie winien być człowiek" - czytamy w okolicznościowym przesłaniu. 11 czerwca 1999 r. Papież, po raz pierwszy w historii, złożył wizytę w narodowym parlamencie i wygłosił przemówienie.
• “Liczna reprezentacja LPR stwarza nadzieję, że wartości zawsze towarzyszące Polakom będą wprowadzone do klimatu europejskiego" - powiedział abp Tadeusz Gocłowski, komentując wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego. Wyraził nadzieję, że obrona życia, troska o rodzinę oraz tożsamość narodową i chrześcijańską będą propagowane “nie w sposób propagandowy, lecz rzeczowo uzasadniony".
• Po raz pierwszy w siedmioletniej historii Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów kobieta została jej sekretarzem generalnym (14 czerwca). Funkcję objęła Halina Szahidewicz, przewodnicząca Gminy Muzułmańskiej w Białymstoku. Współprzewodniczącymi Rady - po raz trzeci - wybrano Selima Chazbijewicza i Zdzisława Bieleckiego. Niedawno w skład Rady weszli muzułmanie z Litwy, Białorusi i Ukrainy.
• Kilka tysięcy ludzi uczestniczyło w uroczystościach pogrzebowych płk. Ryszarda Kuklińskiego i jego syna Waldemara (19 czerwca). Mszy w ich intencji przewodniczył w katedrze polowej bp Sławoj Leszek Głódź. W kazaniu nawiązał do pytań, dlaczego liturgia pogrzebowa odbywa się w katedrze, z udziałem biskupa i wedle ceremoniału wojskowego: “Pogrzeb liturgiczny nie jest trybunałem sądowym. To czas modlitwy i zadumy nad przeszłością i teraźniejszością Polski. To pogrzeb pułkownika WP, zrehabilitowanego w pełni przez prawowite władze".
• Członkowie kapituły przyznającej nagrodę “Totus" za zasługi w dziedzinie kultury chrześcijańskiej wystosowali list do Jana Nowaka Jeziorańskiego, z podziękowaniem “za harmonię refleksji i czynu, w której dopełniały się wzajemnie miłość do Ojczyzny i wielkoduszny dar z siebie".
• Bp Zygmunt Zimowski opowiedział się za wprowadzeniem zakazu handlu w niedzielę na terenie Radomia. Do biura Rady Miejskiej wpłynął już projekt uchwały w tej sprawie. “Czyż te panie pracujące przy kasach, niekiedy za marne pieniądze, nie mają prawa do świętowania niedzieli?" - pytał biskup.