Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Pierwsze, co uderza, że to nie Mojżesz ich prowadził, ale sam Bóg. To On wiódł ich na pustynię. Kierował ich wyjściem z Egiptu. Byli pod Jego bezpośrednią opieką. Nie mieli iść szlakiem, którym 230 lat wcześniej przybyli do Egiptu ich przodkowie. Jedno wyjaśnienie tego faktu znajduje się w Torze. Wyszli z krainy mułu uzbrojeni, ale mogli nie sprostać czekającym ich walkom z Filistynami. Przerażony lud mógł żałować swej przedwczesnej odwagi i powrócić do Egiptu. Słaby był to lud w swej wierze, skoro tak szybko mógł uciec przed wolnością. Swoją rację miał Mojżesz, gdy odmawiał Bogu podjęcia swojej misji, obawiając się, że Hebrajczycy są zbyt zepsuci, by mogli udźwignąć ciężar wyzwolenia. Rację miał też Bóg, pospieszając nocy ostatniej swej lud do pieczenia macy i szybkiego ucztowania, bo gdyby spadł na jeszcze niższy stopień znieprawienia, nie byłoby już nadziei na jego ocalenie i wybranie. Bóg chronił ich przed wojną. Chronił przede wszystkim przed ich własnymi słabościami.
Są też psychologiczne interpretacje tego faktu. Do takiej skłaniał się wielki Raszi. Mogliby się łatwo zniechęcić wędrówką i uznać, że czas wracać do niewoli. Idąc trudniejszym szlakiem, pełnym zakrętów, uskoków trudniej było im znaleźć drogę powrotną. A więc od pierwszego dnia wyjścia mieli już wszystkiego dosyć. Wiele razy powracała w nich pokusa powrotu do porzuconych chałup i niewolniczej pracy.
Bóg musiał słyszeć ich myśli. Pozwalał im je mielić w głowie, ale utrudniał im działanie z nimi zgodne. Ramban w komentarzu do słów Tory powiadał, że zagrożenie wojną było zbyt duże i dlatego Bóg nakazał im maszerować drogą do morza sitowia. Ibn Ezra, dwunastowieczny filozof, astronom i talmudysta z Nawarry, uważał, że Bóg w ten sposób wpajał swemu ludowi cierpliwość, uczył ich wytrzymałości, pokonywania trudów. Nie chciał, by Jego lud zbyt wcześnie dotarł do Ziemi Obiecanej, nim nie przywyknie i nie doceni wolności. Majmonides z kolei pisał: „trudniejszy sposób robienia czegoś jest zwykle lepszy”. Jeśli zbyt łatwo nam coś przychodzi, nie potrafimy tego docenić. Poza tym niewiele od nas to wymaga. Nie rozwija wewnętrznie. Dlatego droga kręta i dłuższa, a przeto i bardziej wymagająca okazuje się być nagrodą, a nie karą. Izrael mając już wpojoną dyscyplinę, będzie posiadał więcej sił, by z czasem podjąć wojnę o Ziemię Obiecaną. Są też tacy mistrzowie interpretacji, którzy zwracają uwagę na sformułowanie: droga była najkrótsza, najbliższa (tu możliwe są różne tłumaczenia). Bóg wiódł ich przed pustynię, bo chciał być z nimi sam, daleko od innych ludów i od grzesznego życia. Otaczając ich opieką, mieli poczuć Jego bliskość, a nie bliskość celu, do którego zdążali.
Tak więc Bóg nie chciał uzbroić Hebrajczyków w odwagę bitewną, nie oczekiwał od razu od nich ofiar. Wiedział, że potrzebny jest czas długiego dojrzewania, rozwoju sił wewnętrznych. Zapewne wiedział też, że przez całą drogę Izrael będzie narzekał, uciekał przed przeznaczeniem, buntował się przeciw Mojżeszowi i Bogu samemu. Na początek było tylko ważne: ujść z Egiptu i zamknąć przed Hebrajczykami drogę odwrotu. ©
