Jaszczurki, tak jak my, zajadają stres

03.04.2023

Czyta się kilka minut

Ze swoimi długimi, cienkimi ogonami jaszczurki Aspidoscelis neotesselatus dorastają do ok. 30 cm, zamieszkują łąki i zarośla pokrywające wyschnięte koryta rzek na południowym wschodzie stanu Kolorado w USA, a ich populacja składa się wyłącznie z samic rozmnażających się bezpłciowo. Jedna z takich grup żyje w okolicy Fortu Carlson, amerykańskiej bazy wojskowej, dlatego narażona jest na sporo stresu – samoloty przelatujące nisko nad głowami jaszczurek generują hałas dochodzący do 112 decybeli. Nawet koncerty rockowe nie są tak głośne.

Megen E. Kepas z Utah State University i współpracownicy postanowili połączyć siły z wojskiem i sprawdzić, jak generowany przez człowieka hałas wpływa na jaszczurki. Przez kilka dni w okresie rozrodczym jaszczurek w 2021 r. piloci wykonywali loty o określonych godzinach, naukowcy zaś obserwowali zachowanie jaszczurek przez trzy minuty, a następnie chwytali je i pobierali im krew. Zgodnie z przewidywaniami, po niskich, głośnych przelotach u jaszczurek wzrastał poziom kortyzolu, odpowiedzialnego m.in. za zwiększanie stężenia glukozy we krwi. W ich osoczu więcej było także ketonów, związków będących produktem metabolizmu tłuszczów, co sugeruje sięganie przez organizm do rezerw energetycznych. Jaszczurki zmieniały także swoje zachowanie – w czasie przelotów mniej się ruszały i więcej jadły. Reagowały więc tak, jakby chciały maksymalnie przygotować się na zagrożenie i zgromadzić jak najwięcej energii.©℗

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Wybrane teksty dostępne przed wydaniem w kiosku
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Wybrane teksty dostępne przed wydaniem w kiosku
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
79,90 zł

Artykuł pochodzi z numeru Nr 15/2023

W druku ukazał się pod tytułem: Zajadanie stresu