Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Jan Paweł II w przemówieniu wygłoszonym w Parlamencie Europejskim w październiku 1988 r., w czasie gdy toczyły się spory o kształt Traktatu o Unii Europejskiej (później zwanego traktatem z Maastricht), zaznaczył, że przywiązanie do wartości demokracji należy bezustannie potwierdzać, aby we wszystkich okolicznościach prawa i godność osoby ludzkiej były respektowane. Wówczas wyraził ufność, że Europa, która tak wiele zainwestowała we współpracę gospodarczą, szuka teraz coraz intensywniej swej duszy i natchnienia, co miałoby jej zapewnić duchową spójność.
Od tamtego przemówienia papieża w Strasburgu i powołania na mocy traktatu z Maastricht Unii Europejskiej miało miejsce wiele równie ważnych, a może i donioślejszych, wydarzeń. Wraz z emancypacją narodów zza „żelaznej kurtyny”, w czym niemały udział miał papież Polak, sytuacja geopolityczna uległa zasadniczej zmianie. Czyniono kolejne próby umacniania integracji za pomocą nowych traktatów. Przyjęto nowe państwa członkowskie. Europa musiała zmierzyć się z wyzwaniami, w które najwyraźniej wpisał się ostatni kryzys finansowy i gospodarczy. Funkcjonalna koncepcja integracji, jako czynnik kształtujący w równym stopniu rozwój całegoobszaru Unii Europejskiej, przestała się w tych warunkach sprawdzać.
Okazało się, że przy tak znaczących różnicach w poziomie zamożności społeczeństw, profilu gospodarek narodowych i w samych kulturach zarządzania, kwestia spójności procesu integracji europejskiej stała się nieoczywista. W tym kontekście dostrzec można symptomy autonomizacji struktur europejskich i narodowych. Wydaje się, że zasadnicze cele integracji naszego kontynentu, o których ponad 25 lat temu mówił Jan Paweł II, zeszły na dalszy plan. Istota integracji, według przekazu niektórych polityków i mediów, sprowadza się do rachunku ekonomicznych korzyści dla poszczególnych państw. Towarzyszy temu coraz większa bierność samych Europejczyków wobec polityki i rozluźnienie tradycyjnych więzi społecznych. Tu pojawia się kolejne zagrożenie dla całego europejskiego projektu – atomizacja elit politycznych i społeczeństw. Europa posiada jednak swój wymiar aksjologiczny. Jest ona również wspólnotą wartości, w których centrum znajduje się wrodzona godność człowieka. Owe wspólne i uniwersalne wartości zapewniały przez wieki „duchową spójność” Europy.
Dlatego właśnie Fundacja Konrada Adenauera w Polsce we współpracy z Centrum Myśli Jana Pawła II przygotowuje międzynarodową konferencję pod tytułem „Jan Paweł II i duchowy fundament jedności Europy”, która odbędzie się 11–12 czerwca w Warszawie. Jej celem jest przypomnienie wspólnych wartości, wokół których jednoczyli się Europejczycy, i refleksja nad ich aktualnością. Ponadto chcieliśmy uczcić dokonania Jana Pawła II i odnieść się do jego duchowej i intelektualnej spuścizny w roku jego kanonizacji i roku historycznych jubileuszy, w tym dziesięciolecia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Tematyka, którą chcemy podjąć podczas obrad, jest zatem szczególnie aktualna: po pierwsze ze względu na historyczną rolę, jaką odegrał papież Polak w przemianach ustrojowych i duchowych na świecie i w Europie, po drugie zaś z powodu konieczności podjęcia trudnych decyzji, dotyczących przyszłości Europy i dalszego procesu integracji. Myśl Jana Pawła IImoże być dla nas pod wieloma względami drogowskazem, a dla decydentów i polityków inspiracją.
Z tych też względów Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Pan Bronisław Komorowski, zdecydował się objąć naszą konferencję patronatem honorowym.
Dr Christian Schmitz Dyrektor Fundacji Konrada Adenauera w Polsce
Dodatek przygotowany we współpracy z Fundacją Konrada Adenauera
Redakcja: Artur Sporniak
