Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
...karty płatniczo-bankomatowe są zdecydowanie bardziej popularne niż karty kredytowe – wynika z „Badania postaw Polaków powyżej 60. roku życia wobec obrotu bezgotówkowego”, które przygotowano dla NBP w kwietniu 2012 roku, a opracowane zostało przez dr hab. Dominikę Maison. Karty płatnicze posiada 51 proc. Polaków powyżej 55. roku życia, natomiast zaledwie 8 proc. ma karty kredytowe. Z badania wynika też, że wśród osób w wieku 55–59 lat zdecydowana większość, czyli 90 proc. właścicieli kont posiada również kartę płatniczą. Natomiast w grupie 75+ zaledwie 34 proc. właścicieli kont ma również kartę. Oznacza to, że z wiekiem bariery przed posiadaniem (i używaniem) karty stają się silniejsze niż te związane z posiadaniem konta.
Zdaniem autorów badania posiadanie karty najmocniej zależy od czynników psychologicznych, takich jak kult gotówki i zaufanie do banków, a w drugiej kolejności czynników demograficznych, takich jak wykształcenie i wiek.
„Większość osób posiadających karty bankowe, w mniejszym lub większym stopniu, z nich korzysta. Karta najczęściej wykorzystywana jest do pobierania pieniędzy z banku (93 proc. posiadaczy kart). Zdecydowanie rzadziej karty używane są do płacenia za zakupy. W przypadku wszystkich sposobów stosowania kart widać wyraźne różnice między wyodrębnionymi grupami wiekowymi. Na przykład wśród osób poniżej 60. roku życia 78 proc. posiadaczy kart często wyciąga przy ich pomocy pieniądze z bankomatu, ale już wśród osób powyżej 75. lat zaledwie 49 proc.” – napisano w badaniu.
Dodano, że w grupie Polaków 55–65 lat najczęściej wskazywaną zaletą płacenia kartą jest to, że nie trzeba nosić przy sobie gotówki. Natomiast osoby starsze najczęściej nie dostrzegają żadnych zalet kart płatniczych. Wśród osób powyżej 75. roku życia aż 61 proc. powiedziało, że nie widzi żadnych zalet płacenia kartą.
Jak podkreślono w raporcie, w przypadku wad płacenia kartą hierarchia wskazań jest w dużo mniejszym stopniu zależna od wieku. Na pierwszym miejscu wskazywane są ograniczenia techniczne powodujące, że nie wszędzie można płacić kartą (czynnik obiektywny), natomiast na drugim miejscu to, że używając karty, traci się kontrolę nad wydatkami (czynnik subiektywny powiązany z samokontrolą).
„Posiadacze kont nieco częściej w porównaniu do nieposiadaczy wskazują czynniki obiektywne (brak terminali lub odrzucenie transakcji przez bank) oraz problemy z kontrolą nad wydatkami. Natomiast nieposiadacze kont nieco częściej wskazują aspekty związane z brakiem poczucia bezpieczeństwa wywołanego obawą, że ktoś może przejąć dane (zagrożenie zewnętrzne) oraz opory przed uczeniem się nowych umiejętności (opory wewnętrzne, brak wiary w siebie)” – zauważyli autorzy.
Ich zdaniem wyniki te sugerują, że bariery przed korzystaniem z karty mają podłoże wyraźnie psychologiczne: ich źródłem jest zagrożone poczucie bezpieczeństwa (częściej u posiadaczy kart, którzy z nich nie korzystają) lub brak kontroli nad własnymi wydatkami (u osób, które nie mają karty). „Pozostałe postrzegane wady kart, ponieważ wskazywane są przez osoby korzystające z kart, raczej nie stanowią barier w korzystaniu, a bardziej są postrzeganymi cechami kart (ograniczenia techniczne oraz problemy z samokontrolą)” – dodali autorzy. Ponadto wskazali, że wśród badanej grupy Polaków powyżej 55. roku życia 35 proc. zadeklarowało posiadanie internetowego konta, a 25 proc. korzystanie z niego. Wśród osób z grupy wiekowej 55–59 lat 38 proc. korzysta z bankowości internetowej; wśród osób powyżej 75. roku życia z bankowości internetowej korzysta zaledwie 3 proc.
Autorzy badania zwrócili uwagę na to, że wraz z wiekiem wzrasta odsetek osób, które nie wiedzą, czy mają taką możliwość. „Dostęp do konta bankowego przez internet jest przez większość osób wykorzystywany w sposób pasywny – do sprawdzania stanu konta. Drugi w kolejności sposób korzystania z konta internetowego to robienie przelewów (korzystanie aktywne). W tym przypadku widać wyraźną różnicę między osobami w wieku 75+ i młodszymi. Wśród najstarszych zdecydowanie dominuje pasywne korzystanie z konta” – napisano.
Dodano, że poza wynikającą z wieku różnicą między osobami korzystającymi z dostępu do konta bankowego przez internet a osobami, które z takiej możliwości nie korzystają, widać również wyraźne różnice psychologiczne między tymi grupami. Osoby korzystające z konta internetowego to równocześnie osoby o bardziej pozytywnym stosunku do banków, traktujące pieniądze raczej jako środek do celu (np. spełnianie marzeń), a nie cel sam w sobie.
Ponadto osoby te są mniejszymi tradycjonalistami (m.in. w podejściu do rodziny, ról kobiety i mężczyzny), są bardziej aktywne, więcej czasu poświęcają sobie i bliskim.
