70 lat na tronie

Tysiące flag, uliczne przyjęcia i pikniki, parady, koncerty – tak Brytyjczycy świętują Platynowy Jubileusz królowej. Włada Zjednoczonym Królestwem już 70 lat.
ze Szkocji

03.06.2022

Czyta się kilka minut

Obchody Jubileuszu królowej Elżbiety II. Londyn, 2 czerwca 2022 r. / fot. Max Mumby / Indigo / GettyImages   /
Obchody Jubileuszu królowej Elżbiety II. Londyn, 2 czerwca 2022 r. / fot. Max Mumby / Indigo / GettyImages /

Kiedy pierwszego dnia uroczystości w Londynie dobiegała końca wojskowa parada Trooping the Colour, a aleję The Mall wypełniły tysiące wiwatujących Brytyjczyków oraz turystów, w rybackiej przystani w szkockim Macduff dzień toczył się jeszcze zwykłym rytmem. Jednak kilkadziesiąt metrów dalej, przed ratuszem, zaczęli już gromadzić się mieszkańcy, a punktualnie o 13.45 radny Mark Findlater w tradycyjnym kilcie zadzwonił dzwonkiem i zawołał: „Oyez, oyez, oyez. Dziś nasz naród – i cała Wspólnota Narodów – obchodzi wspaniały Platynowy Jubileusz naszej Królowej...”.

Właśnie tak mieszkańcy tego niewielkiego miasteczka w północno-wschodniej Szkocji zostali oficjalnie poinformowani o królewskim jubileuszu – choć chyba nie ma na Wyspach nikogo, kto by o tym nie wiedział.

Obchody duże...

Wielkie obchody Platynowego Jubileuszu – pierwszego takiego w historii Wielkiej Brytanii, bo żaden monarcha nie pozostał na tronie tak długo jak Elżbieta II – starannie zaplanowano na cztery dni. Oficjalne uroczystości rozpoczęły się 2 czerwca w Londynie paradą Trooping the Colour. Wzięło w niej udział 1450 żołnierzy, orkiestra wojskowa, 200 koni i jeden pies. Na balkonie pałacu Buckingham pojawiła się zaś nie tylko królewska rodzina, ale i sama Elżbieta II – wcześniej, ze względu na jej wiek i stan zdrowia, nie można było być tego pewnym.

Większe i mniejsze uroczystości – w tym kilkanaście tysięcy pikników oraz ulicznych przyjęć – odbywają się w całej Wielkiej Brytanii.

Brytyjczycy mają za sobą dwa lata pandemii, a przed sobą perspektywę lawinowo rosnących kosztów utrzymania i rosnącej inflacji. Te cztery dni świętowania nie rozwiążą ich problemów, ale może dadzą coś innego – poczucie przynależności i wspólnoty. Jubileusz to także okazja, by przemysł turystyczny i pamiątkarski w końcu nadrobił straty z ostatnich lat. W całym kraju od tygodni sprzedawano flagi, proporczyki, kubki, kapelusze – ocenia się, że tylko na królewskie gadżety Brytyjczycy wydadzą 61 mln funtów, w barach i pubach mogą zaś zostawić znacznie, znacznie więcej.

...i nieco mniejsze

W Macduff jubileusz widać na sklepowych wystawach, gdzie wystawiono rozmaite regalia: książki o królewskiej rodzinie, zdjęcia królowej, filiżanki i przedmioty związane z czasem jej panowania. Niektóre tylko na pokaz, jak np. piknikowy kosz vintage i kieliszki do szampana w oknie agencji nieruchomości, inne rzeczywiście do kupienia – jak haftowana ręcznie scena z koronacji z 1953 r.  w sklepie z antykami w pobliskim mieście Banff za jedyne 38 funtów. Przywiązanie do monarchii prezentują też zwykli Szkoci, choć jednak bardziej powściągliwie niż Anglicy –  brytyjskie flagi powiewają tu przed nielicznymi domami. Mniejszy entuzjazm Szkotów dla jubileuszu potwierdza majowy sondaż, w którym zainteresowanie uroczystościami wyraziło jedynie 48 proc. mieszkańców północy. Dla porównania: ekscytuje się nim aż 73 proc. Walijczyków.

Co po Elżbiecie

Jak wynika z tego samego sondażu zleconego przez think tank British Future, za utrzymaniem monarchii opowiada się sześciu na dziesięciu Brytyjczyków, natomiast aż 85 proc. spodziewa się, że przetrwa ona przynajmniej kolejne 10 lat. Gdy jednak o to samo zapytano Szkotów, zwolennikami monarchii okazało się tylko 45 proc. z nich. Co więcej, 36 proc. szkockich poddanych uważa, że Elżbieta II powinna być ostatnią monarchinią, a później Wielka Brytania powinna stać się republiką. Na marginesie: tę opinię podziela niemal dokładnie taki sam odsetek młodych Brytyjczyków.

Rządząca północą od lat Szkocka Partia Narodowa (SNP) dąży do uzyskania przez Szkocję niepodległości, ale oficjalnie deklaruje – przynajmniej jak dotąd – że suwerenna Szkocja pozostałaby monarchią parlamentarną, a królowa formalną głową państwa. W szeregach SNP nie brakuje jednak republikanów; republiki chcą też współrządzący z SNP Szkoccy Zieloni. 

W Macduff pierwszy z jubileuszowych wieczorów był pogodny, morze lśniło szaro-srebrzyście, trawa na górującym nad miasteczkiem wzgórzu The Knowes nabrała głęboko zielonego koloru. Dokładnie o 21.45 na wzgórzu został zapalony „beacon” – jeden z ponad 3 tysięcy sygnałowych ognisk, pochodni i latarni, jakie zapłonęły tego wieczoru w całym Zjednoczonym Królestwie, a także na Wyspie Man, Wyspach Normandzkich oraz w krajach Wspólnoty Narodów.

„Niech będzie wiadome poprzez ten hołd dla Jej Wysokości Królowej, że jesteśmy jednym narodem i jedną Wspólnotą Narodów” – wołał wcześniej tego dnia Mark Findlater, występując w roli miejskiego herolda. Wieczorem wraz z innymi mieszkańcami jest na wzgórzu: – Świętujemy 70 lat naszej wspaniałej królowej na tronie! Te obchody to nasze podziękowanie za jej lata służby – mówi „Tygodnikowi”. – Przygotowania wymagały mnóstwa pracy, wysiłku wielu osób, ale właśnie dlatego ta uroczystość tak łączy naszą społeczność.

Wokół potężnej pochodni zebrało się już około dwustu osób, starszych i młodszych, z dziećmi i z psami. Rozmawiają, witają się, uśmiechają. Gregor, młody dudziarz z miejscowej orkiestry, zaczyna grać. Wkrótce płomienie ogarniają „beacon” i niemal w tej samej chwili, po drugiej stronie zatoki, na terenach sąsiedniego Banff, też zapłonęło ognisko. Dwa miasta, położone po dwóch stronach rzeki Deveron, wspólnie włączyły się w łańcuch ognistych sygnałów nadziei i wspólnoty.

– To niezwykły moment – mówi Findlater – bo coś takiego już nas nie spotka. Nie będzie kolejnego Platynowego Jubileuszu, nie w naszym życiu.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarka działu Świat, specjalizuje się też w tekstach o historii XX wieku. Pracowała przy wielu projektach historii mówionej (m.in. w Muzeum Powstania Warszawskiego)  i filmach dokumentalnych (np. „Zdobyć miasto” o Powstaniu Warszawskim). Autorka… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 24/2022

W druku ukazał się pod tytułem: 70 lat na tronie. Niech żyje Elżbieta!