Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Wędrujący do Santiago de Compostella wierni przynosili ze sobą różnorodną muzykę. Część spośród ich śpiewów zachowała się w kodeksach; Gardiner sięgnął do "Księgi świętego Jakuba" ("Codex Calixtinus", ok. 1130-1150) oraz do manuskryptu nazywanego "Czerwoną księgą" ("Libre Vermell", XIV w.). Przygotował też interpretacje kompozycji autorów znanych z imienia, m.in. Moralesa, Palestriny, Dufaya i Tomása Luisa de Victorii. Monteverdi Choir wykonywał ten program najpierw w kościołach na pielgrzymim szlaku Francji i Hiszpanii, później zaśpiewał jeszcze raz w Londynie, co zostało zarejestrowane.
Zaczyna się procesyjnym wejściem ze śpiewem ("Dum pater familias", "Codex Calixtinus"). Głośność zmienia się wraz z przemieszczaniem się chórzystów, trochę daje znać o sobie pogłos, chóralne wykonanie staje się jakby co nieco nieuporządkowane. To, oczywiście, celowy zabieg, i nie chodzi tylko o efekt nagrania live. Gardiner przedstawia tę muzykę w momencie stawania się. Słychać absolutną maestrię wykonawców (np. płynne narastanie dynamiki w "Jesu rex admirabilis" Palestriny, olśniewające ściszenia w "O quam gloriosum" Victorii czy natchniony jednogłosowy śpiew z lekkimi ozdobnikami w "O lux et decus Hispaniae", "Codex Calixtinus"), a zarazem słuchacz nie zapomina, że śpiew jest także trudem ludzkim. Podziwia unoszący się nieustanny, rozpływający, sublimujący dźwięk, w innym zaś miejscu domyśla się, że tu dynamika opada i jest pauza, bo śpiewak musi nabrać powietrza. Jest ludzki dźwięk i możliwa ludzka doskonałość.
Gardiner, w odróżnieniu od innych wykonawców muzyki dawnej, nie dąży do krystaliczności; szczególnie pouczające będzie tu porównanie jego nagrania "Parce mihi domine" ze znanym wykonaniem The Hilliard Ensemble. Gardiner, owszem, pokazuje niekiedy, jak kompozycja jest zrobiona, najczęściej jednak swoją analityczną pracę podporządkowuje pracy śpiewaków, stymulując ich spontaniczność.
Warto słuchać "Pilgrimage to Santiago" jako może nie tyle podsumowania, ile powrotu Gardinera do muzyki a capella przez klasycyzm i barok.
