Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Nie da się dokładnie określić, kiedy te ślady powstały – wiemy tyle, że między 3,7 i 4,2 mld lat temu (dotychczasowy rekord to ślady życia sprzed 3,5 mld lat), czyli w czasie, gdy nasza planeta liczyła sobie 300-800 mln lat. Mówimy więc o bardzo młodej Ziemi, która ledwo co ostygła po swoich ognistych narodzinach; buzującej od pierwotnego radioaktywnego gorąca i tętniącej od wulkanizmu. Życiu na naszej planecie widocznie bardzo się spieszyło. Nawiasem mówiąc, w tym samym czasie na północnej półkuli Marsa najprawdopodobniej występował ocean.
Identyfikacja tak starych skamieniałości to fascynująca praca detektywistyczna. Bakterie to nie dinozaury, które pozostawiają nam na pamiątkę swoje szczęki i pióra. Bakterie są nie tylko maleńkie, ale i miękkie – nie kamienieją. Cała nadzieja w różnego typu strukturach mineralnych, tworzonych „przy okazji” przez kolonie bakteryjne. Ślady odnalezione w kanadyjskich jaspisach (cóż za piękny jubilerski prezent od Matki Natury!) to mikroskopijne włókienka i rurki, tworzone – chyba! – przez bakterie żyjące na dnie ówczesnego morza, utylizujące ciepło i składniki mineralne z tzw. kominów hydrotermalnych (są to miejsca, gdzie dno oceaniczne jest pęknięte i wydobywa się przez nie ciepło z wnętrza naszej planety). Rurki te do złudzenia przypominają ślady pozostawiane przez współczesne bakterie z kominów hydrotermalnych. Geolodzy musieli jednak wykazać, że podobieństwo to nie jest pozorne. W praktyce pewności takiej nie da się osiągnąć, można co najwyżej systematycznie wykluczać rozmaite niebiologiczne sposoby powstania takich rurek.
Odkrycie to następuje zaledwie pół roku po innym – w którym kluczową rolę odegrali Polacy – dotyczącym z kolei najstarszych (sprzed ok. 2,8 mld lat) śladów eukariontów, czyli organizmów posiadających jądra komórkowe, do których należą m.in. pierwotniaki, glony, rośliny i zwierzęta. „Rewolucja eukariotyczna” była bodaj drugim najważniejszym wydarzeniem w historii życia po samym jego powstaniu. Odkrywanie najstarszych śladów życia i najstarszych eukariontów przypomina nieco odnajdywanie coraz to starszych skamieniałości Homo sapiens i śladów zaawansowanych cywilizacji. Z każdym dniem historia rośnie wprawdzie o dokładnie jedną dobę, ale są jednak takie dni, gdy poszerza się o miliony lat. ©
