Obrazy i pamięć

ZIEMIO JEDYNA! - "W tym czasie, kiedy chrześcijanie świętują dwutysięczną rocznicę narodzin Jezusa, wypada, abyśmy pielgrzymowali do tych miejsc, w których rozpoczynała się i rozwijała historia zbawienia" - mówił Jan Paweł II 25 lutego 2000 r. w Kairze. Jego niespełnionym marzeniem pozostało spotkanie przedstawicieli trzech wielkich religii monoteistycznych na górze Synaj. Nie mógł też odwiedzić Ur chaldejskiego, skąd wyruszył Abraham. Mimo to jubileuszowe pielgrzymki schorowanego Papieża należą do najsilniej zapadających w pamięć epizodów wielkiego pontyfikatu. Dzięki albumowi, który przygotował Jacek Maria Stroka, możemy do nich wrócić.

27.10.2009

Czyta się kilka minut

Album, noszący podtytuł "Z Janem Pawłem II śladami historii geografii zbawienia", jest olbrzymi, starannie skomponowany i równie starannie wydany. Na okładce widnieją nazwiska dwóch fotografów - to Arturo Mari oraz Franco Marzi - wewnątrz znajdziemy również fotografie innych autorów. Wątek ściśle kronikarski, dokumentujący pielgrzymki do Egiptu, Izraela, Jordanii, Autonomii Palestyńskiej, Syrii, Grecji i na Maltę, przełamywany jest XIX-wiecznymi litografiami szkockiego artysty Davida Robertsa, który podróżował na Bliski Wschód w roku 1838, a także współczesnymi, fotograficznymi studiami pejzażowymi. Masyw Synaju i jego wierzchołek z płatami śniegu w załomach nagich skał; jałowa Pustynia Judzka i obfite w ryby Jezioro Galilejskie; panorama Jerozolimy o różnych porach dnia; ruiny synagogi w Kafarnaum i syryjska Maalula, gdzie do dziś mówi się po aramejsku, językiem Chrystusa. I jeszcze Kair, Damaszek, Ateny, La Valetta...

Obrazom towarzyszą teksty. Najważniejsze są teksty papieskie, nie tylko fragmenty homilii i przemówień. Jest modlitwa ku czci Trójcy Przenajświętszej nad brzegiem Jordanu, w miejscu Chrztu Pańskiego, i inna, o pokój, odmówiona na Wzgórzach Golan. Oczywiście tekst z kartki pozostawionej w szczelinie Ściany Płaczu. Wyjątki z "Tryptyku rzymskiego". Na końcu niespodzianka - list biskupa Karola Wojtyły, wówczas wikariusza kapitulnego archidiecezji krakowskiej, do kapłanów archidiecezji, poświęcony pielgrzymce do Ziemi Świętej, którą przyszły papież odbył w grudniu 1963. Są jeszcze relacje i komentarze dotyczące jubileuszu roku 2000 i papieskich podróży, autorstwa ks. Adama Bonieckiego, ks. Pawła Ptasznika i o. Gianfranca Grieco.

Wydanie tomu tak potężnego wymagało sporych funduszy. Ich zdobycie ułatwił fakt, że we wrześniu tego roku, z inicjatywy kard. Stanisława Dziwisza, Kraków stał się gospodarzem przedsięwzięcia kontynuującego tak bliską Janowi Pawłowi II ideę dialogu religii - Międzynarodowego Kongresu dla Pokoju "Ludzie i Religie". Do albumu dołączono teksty z Kongresem związane, w tym wystąpienia prezydentów Krakowa i Oświęcimia. Na końcu jest długa lista podziękowań i sponsorów różnych szczebli, a także ilustrowana zdjęciami informacja o Monumencie Tolerancji, darze Aleksandra Gudzowatego dla Jerozolimy.

To niezbędne zapewne opakowanie może irytować. Szybko się jednak o nim zapomina, kontemplując fotografie. Liturgia słowa ku czci Abrahama w watykańskiej Auli Pawła VI, symboliczna - zamiast tej prawdziwej - podróż do biblijnego Ur. Papież w gaju oliwnym, który rośnie wewnątrz murów klasztoru św. Katarzyny u stóp Synaju, i na Górze Nebo, spoglądający, jak niegdyś Abraham, na Ziemię Obiecaną. W instytucie Yad Vashem i przy Ścianie Płaczu. Pomiędzy Naczelnym Rabinem Izraela i przedstawicielem Wielkiego Muftiego Jerozolimy. Modlący się w betlejemskiej grocie i celebrujący Eucharystię w Wieczerniku. W damasceńskim meczecie Omajjadów i na ateńskim Areopagu, gdzie nie chciano słuchać świętego Pawła...

"Wszyscy starali się uchwycić każdy z Jego, choćby najmniejszych gestów - wspomina w przedmowie tamte pielgrzymki kardynał Dziwisz. - Ale On - takie mam do dziś przekonanie - był i tak o wiele dalej i o wiele głębiej...". Dobrze się jednak stało, co przyznaje sam kardynał, że tyle obrazów nam zostało. I że ułożono z nich taki album. Mamy do czego wracać i nad czym się zastanawiać. (Oficyna Wydawnicza Kwadrat, Kraków 2009, ss. 408.)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Tomasz Fiałkowski, ur. 1955 w Krakowie, absolwent prawa i historii sztuki na UJ, w latach 1980-89 w redakcji miesięcznika „Znak”, od 1990 r. w redakcji „TP”, na którego łamach prowadzi od 1987 r. jako Lektor rubrykę recenzyjną. Publikował również m.in. w… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 44/2009