Na skróty (30X-5XI)

W wieku 81 lat zmarł William Styron, pisarz amerykański pochodzący z Południa, laureat nagrody Pulitzera, autor m.in. powieści "Pogrążyć się w mroku", "Na pastwę płomieni", "Wyznania Nata Turnera" oraz "Wyboru Zofii" (1979), zekranizowanego przez Alana Pakulę z Meryl Streep w roli głównej. W wieku 80 lat zmarł Zdzisław Szpakowski, historyk, wieloletni redaktor miesięcznika "Więź", wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, żołnierz powojennego podziemia niepodległościowego, działacz opozycji demokratycznej i "Solidarności". Minęła 10. rocznica śmierci Artura Międzyrzeckiego - poety, prozaika, krytyka, tłumacza, współpracownika i przyjaciela "TP". Nakładem Wydawnictwa a5 ukaże się wkrótce wybór jego wierszy dokonany przez Wisławę Szymborską, która pisze w przedmowie: "Poważam tę poezję za stale obecne w niej stoickie męstwo, serdecznie lubię za jej melancholijny humor i ogromnie podziwiam za ruchliwość wyobraźni - można porównać ją do kalejdoskopu o niezliczonej ilości kamyczków. Każdy nawet najdrobniejszy obrót magicznej lunetki to nowy wzór, nowy wiersz". "Stan polskiej literatury współczesnej jest bardzo słaby. Po pierwsze, brakuje nam zróżnicowania literatury; brakuje nam chociażby porządnie zrobionej prozy popularnej na rozmaitych poziomach, dobrych czytadeł. Zdumiewa mnie, że polskiego pisarza nie stać na napisanie powieści, która miałaby 500 stron i którą dałoby się czytać. Tego rodzaju powieści na naszym rynku - to tłumaczenia. Nasz pisarz z trudem skrobie 150-200 stron tekstu. Po drugie, brakuje porządnej eseistyki literackiej. Po trzecie, nie ma również prozy poważniejszej, która zapewniałaby nie tylko lekturową rozrywkę, ale też zachęcała do dyskusji. Ten trójkąt jest bardzo niewyraźny, mglisty, a tylko w nim można by zacząć poważnie myśleć o literaturze. Znamienne przecież jest, że ostatnimi czasy najczęściej komentowanym pisarzem w Polsce jest Michel Houellebecq, Francuz, a do tego prozaik średniej miary - mówi Michał Paweł Markowski w wywiadzie udzielonym "Nowym Książkom" (2006, nr 11). - Sam jestem kiepskim opowiadaczem historii, nie umiem opowiadać anegdot, również czyjeś opowiadania zazwyczaj mnie nużą. Jeżeli nie mogę wyrwać się z ciągu czytanej opowieści, to zazwyczaj prędzej czy później odczuwam znużenie. Podoba mi się stwierdzenie Rolanda Barthes’a, że w czytaniu mniej istotne jest podążanie za tym, co »dzieje się« w książce, ważne jest podnoszenie głowy znad książki, moment, kiedy wychodzę ze świata, w którym byłem, po to, żeby przejść do innego świata, życia, pamięci, innych tekstów". Arcybiskup opolski Alfons Nossol i Jerzy Pilch otrzymali "Śląskie Szmaragdy" - nagrody Kościoła luterańskiego na Górnym Śląsku, przyznawane za "szczególne osiągnięcia w dziedzinie ekumenizmu, tolerancji, pojednania między narodami i integracji europejskiej". Zakończył się XIII Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego. Pierwszą nagrodę otrzymała polska skrzypaczka Agata Szymczewska, kolejne: Airi Suzuki (Japonia), Anna Maria Staśkiewicz, Lev Solodovnikow (Rosja), ex aequo Maria Machowska i Jarosław Nadrzycki oraz (VI nagrodę) - Wojciech Pławner. Europejska Akademia Filmowa za najlepszy europejski film dokumentalny uznała "Wielką ciszę" niemieckiego reżysera Philipa Gröninga, ukazującą życie kartuzów w klasztorze Grande Chartreuse w Alpach francuskich. W Krakowie trwa II Festiwal Muzyki Polskiej. W programie m.in. VIII Symfonia "Lieder der Vergänglichkeit" Krzysztofa Pendereckiego, koncert zespołu Kronos Quartet z muzyką Pendereckiego, Lutosławskiego i Góreckiego (11 listopada), muzyka Pawła Mykietyna, Krzysztofa Knittla, Adama Makowicza..., występ zespołu ElettroVoce Agaty Zubel i Cezarego Duchnowskiego, kwartetu smyczkowego DAFO (Justyna Duda, Danuta Augustyn, Aneta Dumanowska, Anna Armatys) oraz recital Agaty Szymczewskiej, zwyciężczyni Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Wieniawskiego, a także prezentacja CD--ROM-u o życiu i twórczości Witolda Lutosławskiego. Szczegółowy program: . 6 listopada w Warszawie rozpoczyna się cykl imprez pod hasłem "Ad libitum. Improwizacja jako element edukacji kulturalnej", adresowanych przede wszystkim do nauczycieli szkół muzycznych, studentów i uczniów wyższych klas szkół muzycznych. W Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski i Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego odbywać się będą warsztaty, seminaria i koncerty z udziałem m.in. Tomasza Stańki, Cecila Taylora, Tony’ego Oxleya, Marka Chołoniewskiego, Jerzego Kornowicza, Tadeusza Wieleckiego oraz Krzysztofa Knittla, będącego też kierownikiem artystycznym cyklu. Szczegóły: www.prm.art.pl. 10 listopada w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski rozpoczynają się XIII Międzynarodowe Spotkania Sztuki Akcji Rozdroże 2006 z udziałem artystów z Niemiec i Polski, m.in. tancerki i choreografki Susanne Linke oraz Akademii Ruchu z Warszawy. 13 listopada rozpoczyna się druga edycja Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu. W programie sesja naukowa "Bruno Schulz a kultura pogranicza" z udziałem m.in. Jerzego Jarzębskiego, Aleksandra Fiuta, Wojciecha Ligęzy, Jerzego Święcha i Bohdana Zadury, spotkanie z Leszkiem Mądzikiem, spektakle Sceny Plastycznej KUL, Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN" i lwowskiego teatru "Proscenium", wystawy plastyczne, pokazy filmów krótkometrażowych oraz warsztaty translatorskie. Szczegółowy program: . W dniach 8-12 listopada w warszawskiej Fabryce Trzciny odbędzie się III Festiwal Muzyki Kameralnej "Kwartesencja" z udziałem kwartetu smyczkowego Royal String Quartet (którego nowa płyta "Arcydzieła Polskiej Muzyki Kameralnej" z kompozycjami Stanisława Moniuszki, Karola Szymanowskiego i Grażyny Bacewicz trafia właśnie do sklepów), kanadyjskiej pianistki Angeli Hewitt, szwedzkiego klarnecisty Martina Frosta oraz Kapeli ze Wsi Warszawa. Szczegóły: www.kwartesencja.pl. Meksykański finansista David Martinez zapłacił 140 mln dolarów za obraz Jacksona Pollocka "No. 5, 1948". W ten sposób płótno to stało się obecnie najdroższym obrazem świata, wyprzedzając m.in. "Portret Adeli Bloch-Bauer" Klimta (kupiony kilka miesięcy temu za 135 mln dolarów) czy "Chłopca z fajką" Picassa (104 mln dolarów). Liga Polskich Rodzin reklamowała się w kinach, emitując swój spot reklamowy przed projekcją filmu "Karol - Papież, który pozostał człowiekiem". Koncern Bauer (właściciel w Polsce m.in. "Twojego Stylu" i "Tele Tygodnia") stał się nowym właścicielem radia RMF FM. Jedna z ulic w Bielsku-Białej zostanie nazwana imieniem... psa Reksia.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 46/2006

Podobne artykuły

Obraz tygodnia
"Kiedy pada pytanie, co z kina Kieślowskiego pozosta­ło dzisiaj, mam odczucie, że jego postać i dzie­ło nie przestają drażnić, głównie chyba w śro­dowisku polskiego kina. Proponowałbym więc, żeby zo­stawić psychologiczne urazy i kompleksy, i dostrzec ogromną aktualność, nowocze­sność i piękno jego filmów. Ale może to, co najważniejsze - dostrzec ten potężny ładunek empatii... Wtedy może zaczniemy szczerze roz­mawiać, czego brakuje we współczesnej sztu­ce, a co jest w jego twórczości. Czasem spoty­kając się z interpretacją jego twórczości, łapię się za głowę: jakich strun on do­tykał! Równie często w tych tekstach zamiast opisu jego dzieła widzę jakąś psychodramę, autoanalizę, jakiś psychologiczny opis nie tyle tego, co jest na ekranie, ile problemów, z któ­rymi boryka się autor. Być może szczerość jego filmów, ich siła powodu­je, iż chciałoby się go zamknąć i otworzyć za 20 lat, bo byłoby łatwiej. Nie przeszkadzałyby pytania, które stawiał, tematy, które podej­mował, talent i pracowitość oraz uczciwość, które ewidentnie z jego utworów emanują - mówi Krzysztof Piesiewicz w dyskusji na temat filmów Krzysztofa Kieślowskiego ("Kino" nr 1/2006). - Być może te pojawiające się w Polsce głosy, że jego kino jest anachroniczne, to próba powiedzenia: dosyć z tym facetem, wystarczy! Chciałoby się go przeskoczyć i pójść dalej. My­ślę jednak, że w takim stanie emocji to się nie uda: nie zrobi się nic na jego miarę". Redakcyjną rozmową z udziałem także Natalii Korynckiej-Gruz, Katarzyny Taras, Konrada J. Zarębskiego i Stanisława Zawiślińskiego "Kino" inauguruje Rok Kieślowskiego, w którym obchodzić będziemy 10-lecie śmierci reżysera. Styczniowy numer miesięcznika ukazał się w odnowionej szacie graficznej. Znajdziemy w nim m.in. szkic Piotra Wojciechowskiego o "Harrym Potterze" oraz rozmowę z Agnieszką Odorowicz.
W wieku 88 lat zmarła Birgit Nilsson, wybitna szwedzka śpiewaczka operowa, legendarna odtwórczyni ról wagnerowskich, m.in. Brunhildy w "Pierścieniu Nibelunga" i Izoldy w "Tristanie i Izoldzie".
Paszporty "Polityki" otrzymali w tym roku: Rafał Blechacz (muzyka), Jan Klata (teatr), Robert Kuśmirowski (sztuki piękne), Marek Krajewski (literatura), Przemysław Wojcieszek (film), zespół Skalpel (estrada) oraz Paweł Dunin-Wąsowicz (kreator kultury).
W warszawskim Muzeum Narodowym trwa wielka monograficzna wystawa Józefa Pankiewicza, prezentująca ponad 500 dzieł artysty, którego 140. rocznica urodzin przypada w tym roku. "Trzeba chodzić po tej wystawie z pełną świadomością swoistości tego zjawiska, symptomatycznego dla polskiej sztuki, rzadko radykalnej, rzadko przecierającej szlaki całkiem nowe. Ale trzeba je docenić" - pisze Dorota Jarecka. Obok - recenzja Bogusława Deptuły.
Obraz tygodnia
Według badań przeprowadzonych przez Zakład Badań Czytelnictwa Biblioteki Narodowej w Warszawie około połowa Polaków w ogóle nie czyta książek. Jako osoby mające systematyczny kontakt z książką (przynajmniej siedem książek rocznie) ocenia się 17 proc. społeczeństwa.
W Stanach Zjednoczonych ukazały się wiersze zebrane Zbigniewa Herberta. 600-stronicowy tom "The Collected Poems 1956-1998" sprzedał się w nakładzie 15 tys. egzemplarzy i zbiera znakomite recenzje. "Gazeta Wyborcza" cytuje m.in. Charlesa Simica z "The New York Review of Books": "Choć Herbert nie zdążył otrzymać Nobla jak Miłosz czy Szymborska, z pewnością zasługuje na to, aby być w ich towarzystwie. Z tej trójcy jest poetą najbardziej oryginalnym i obdarzonym największym poczuciem humoru".
W Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie odbyła się prezentacja książki "Ewangelia według Judasza", której autorzy - poczytny pisarz Jeffrey Archer i biblista prof. F. Moloney - próbują przedstawić historię Jezusa z punktu widzenia Judasza. Książka trafi do księgarń 14 krajów, w Polsce wydał ją Rebis.
Nagrodę im. Karla Dedeciusa, przyznawaną po raz trzeci przez Fundację Roberta Boscha dla polskich tłumaczy literatury niemieckojęzycznej i niemieckich tłumaczy literatury polskiej, otrzymają w roku 2007 Tadeusz Zatorski i Martin Pollack. Tadeusz Zatorski jest autorem przekładów dzieł m.in. Heinricha Heinego, Heinricha Bölla, Maxa Webera oraz myśli i aforyzmów Georga Christopha Lichtenberga. Martin Pollack ma w swoim translatorskim dorobku książki Ryszarda Kapuścińskiego, Henryka Grynberga, Wilhelma Dichtera i Michała Głowińskiego.
Tymczasowym dyrektorem Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie została Elżbieta Ofat, dotychczas odpowiedzialna za sprawy administracyjne i operacyjne placówki.
Obraz tygodnia
W wieku 90 lat w Warszawie zmarł ksiądz Jan Twardowski, poeta. Autorowi słynnej frazy "Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą", naszemu dawnemu współpracownikowi, poświęcamy w tym numerze "Tygodnika" specjalny dodatek.
"Jesteśmy spadkobiercami pradawnej wiedzy, którą przekazywano przez wieki... Wiele słów, których używamy automatycznie, jest w rzeczywistości jej żywym świadectwem. Ponieważ zapomnieliśmy, jakie jest prawdziwe znaczenie powszechnie używanych słów, takich jak »katolik« czy »uniwersytet« - słów, które mogłyby skierować nas w stronę jednego, w stronę uniwersalnego i niepowtarzalnego - musimy wynajdować nowe słowa, na przykład »holistyczny« (wywiedzione z greckiego »holos«, które oznacza całość albo całkowitość), aby przypominały nam o niebezpieczeństwie fragmentaryzacji i rozproszenia wiedzy. Coraz mocniej odczuwa się w świecie potrzebę, aby te dwa światy - świat nauki i świat religii - zeszły się z sobą, zdając sobie zarazem sprawę, że w obydwu patrzy się na życie z odmiennych punktów widzenia. Jeden świat, oparty na niezwykłym pomnażaniu wiedzy związanej wyłącznie z aktywnością umysłu czy też mózgu, wydaje się prowadzić nas do coraz większej złożoności i wyprowadzać nas na zewnątrz, przede wszystkim na zewnątrz nas samych. Drugi świat i jego wiedza wydają się odnosić do »bycia«, do czegoś, co prowadzi nas ku wnętrzu i tam odsłania tajemnicę" - tłumaczył Michel de Salzman, uczeń Georgija Iwanowicza Gurdżijewa (1877-1949).