Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Odesłania bibliograficzne wskazują na ważną zmianę, jaka dokonała się wtedy w odbiorze dzieła Miłosza: po Noblu jego książki zaczęły na nieporównanie większą niż dotąd skalę docierać do kraju, a od 1989 roku to kraj jest miejscem ich pierwodruku. Równocześnie w dekadzie ponoblowskiej poezja Miłosza staje się w większym niż dotąd stopniu wielkim teatrem pamięci, przez którego scenę przewijają się setki postaci, rozliczeniem z mijającym wiekiem i z samym sobą. Próbie zagarnięcia możliwie najrozleglejszego obszaru świata doświadczonego zmysłami i rozumem służy dążenie do “formy bardziej pojemnej". Kulminację tego dążenia stanowi “Nieobjęta ziemia", w której wiersze przeplatają się z refleksyjnymi notatkami i autokomentarzami, a także epigrafami wyjętymi z pism Pascala, Swedenborga, Goethego, Baudelaire’a, Sołowjowa, Oskara Miłosza, Simone Weil, Czapskiego i innych, oraz z przekładami utworów Whitmana i D.H. Lawrence’a. Wszystkie te elementy, na sposób mozaikowy się uzupełniając, tworzą osobliwą sylwę, by użyć terminu zaproponowanego przez Ryszarda Nycza.
I jeszcze pro domo sua. Umieszczony w książce wykaz pierwodruków poszczególnych wierszy uświadamia, jak wiele z nich ukazało się najpierw w “Tygodniku Powszechnym", który w latach 80. stał się główną obok “Kultury" i “Zeszytów Literackich" polską trybuną poety. W “Kronikach" znajdziemy “Caffč Greco" (rok 1986), hołd złożony Jerzemu Turowiczowi. A jednym z dwóch utworów z lat 80. nie włączonych do żadnego zbioru jest wiersz “Do zespołu »Tygodnika Powszechnego«", ostra krytyka właściwych Polakom przerostów idei narodowej. “Tygodnik" nie zdecydował się wtedy na jego druk, ukazał się w miesięczniku “Znak" jako kontrapunkt do ankiety “Czym jest polskość?". (Wydawnictwo Znak, Kraków 2004, s. 406. Wiersze, jak pisze wydawca, podano “w wersjach poprawionych w stosunku do wcześniejszych wydań książkowych", a podstawą zmian były “zachowane maszynopisy i odbitki korektorskie, a także uwagi i ostateczne decyzje Autora". Obszerne przypisy i wybrana bibliografia w opracowaniu Aleksandra Fiuta.)
Lektor
