Głosy aniołów

31 maja w krakowskim kościele św. Piotra i Pawła wystąpi jeden z najsłynniejszych europejskich chórów chłopięcych: Windsbacher Knabenchor. Jest on ceniony dla czystości brzmienia i perfekcyjnych wykonań, a charyzmatyczna osobowość dyrygenta, Karla-

-Friedricha Beringera, sprawia, że chór stanowi rzadką syntezę muzykalności i wszechstronności. Współpracowali z nim Herbert von Karajan, Sergiu Celibidache i Kent Nagano, zapraszały do wspólnych wykonań najlepsze zespoły orkiestrowe. Podopieczni Beringera równie swobodnie wykonują kameralną muzykę a cappella, jak wielkie formy oratoryjne, kantatowe i symfoniczne.

W Krakowie chór zaprezentuje motety Bacha "Komm Jesu, komm", "Jesu, meine Freunde" oraz "Fürchte dich nicht", które - choć wiążą się z praktyką wykonywania utworów podczas nabożeństw żałobnych i pogrzebowych - po ponad dwóch wiekach od napisania brzmią paradoksalnie radośnie. Wynika to być może z pewnej szklistości frazy, przenikania się muzycznych motywów, lekkości i świetlistości muzycznych współbrzmień.

Zdumiewające, jak nieczęsto zdarza się słuchać tych wspaniałych dzieł Bacha w naszych salach koncertowych. Dzieje się tak pewnie dlatego, że stawiają one przed wykonawcami niezwykle trudne zadania, obejmujące technikę oddechu, czystość dykcji, równowagę poszczególnych linii melodycznych, a wreszcie i wykonanie w zgodzie z prawidłami stylu. Te trudności zdają się nie dotyczyć chóru z Windsbachu. W recenzjach z ich wcześniejszych wykonań zwracano uwagę na realizowanie ideału sterylności wykonawczej, podkreślenie rangi tekstów i sięgnięcie do tradycji wykonawczej europejskiej wokalnej muzyki polifonicznej. Bo jednym z ważniejszych aspektów muzyki sakralnej tego czasu było utrwalenie się praktyki wykonywania jej przez chóry chłopięce. Głosy chłopców wiązały się z ówczesnym rozumieniem stylu wokalnego, a mianowicie muzyki tworzonej nade wszystko dla potrzeb liturgii. Partie sopranowe i altowe śpiewali zatem chłopcy lub falseciści. Czasy Bacha to apogeum tej tradycji, ale też początek procesu, który zaowocuje zmniejszeniem roli chórów chłopięcych w XVII i XVIII wieku pod wpływem gwałtownego rozwoju opery.

Goście z Windsbachu wystąpią z The Jerusalem Baroque Orchestra, założoną przez Davida Shemera w 1989 r. To jedyna orkiestra w Izraelu, która wykonuje muzykę barokową na instrumentach z epoki i w oparciu o historyczną praktykę wykonawczą. W ten sposób Beringer opowiada się po stronie instrumentalnej interpretacji motetów: mimo modnej w latach 90. rewolucji minimalistycznej, redukującej wykonawców kantat i motetów do pojedynczych solistów, podkreśla rolę chóru instrumentami. Nie jest to jednak proste ułatwienie dla śpiewaków, ale zamierzenie uzasadnione w praktyce wykonawczej stosowanej w czasach Bacha. Nawet alumnowie ze szkoły św. Tomasza podczas ulicznego wykonywania motetów podpierali się głosem przenośnego regału. Wykonanie Windsbacher Knabenchor z podwojonymi smyczkami, obojami i fagotem ma uwydatnić każdy szczegół prowadzenia głosów. W roli solistów wystąpią: Noam Schuss (skrzypce) i Ofer Frenkiel (obój) oraz Kati Debretzeni, skrzypaczka regularnie koncertująca z The English Concert Pinnocka i The English Baroque Soloists Gardinera.

The Baroque Orchestra zabrzmi osobno także w dodatkowym koncercie, 2 czerwca w krakowskim kościele św. Marcina. Usłyszymy kompozycje Bacha, Händla i Vivaldiego, a także współczesne światowe prawykonanie "Sinfonii" Haima Permonta. Wspólny projekt młodych muzyków z Izraela, koncertujących z chłopcami z Niemiec, ma budować mosty przyjaźni i porozumienia narodów naznaczonych Holokaustem.

• 31 maja, godz. 20.00, Kościół św. Piotra i Pawła, Kraków: Windsbacher Knabenchor, The Jerusalem Baroque Orchestra, Kati Debretzeni - skrzypce, Ofer Frenkel - obój, Karl- Friedrich Beringer - dyrygent.
• 2 czerwca, godz. 19.30, Kościół św. Marcina, Kraków: The Jerusalem Baroque Orchestra, Kati Debretzeni - skrzypce, Noam Schuss - skrzypce, David Shemer - dyrygent.