Były ksiądz, jeszcze człowiek

Podczas kolędy, pani pracująca w Urzędzie Pracy opowiedziała mi o “dziwnym przypadku". Zgłosił się do nich mężczyzna, około 40-letni, poszukujący pracy. Zapytano go, co potrafi i gdzie ostatnio pracował. - Właściwie nie wiem, co mógłbym robić - odpowiedział - parę miesięcy temu byłem jeszcze księdzem z 8-letnim stażem.

Pracownicy urzędu nie wiedzieli, jak się zachować. Mieli jedynie posadę konserwatora w ośrodku rekreacyjno-wodnym. Ofertę przyjęto, ale “szczęśliwiec" pozostawił wiele do myślenia świeckim, którzy spotkali się z eks-księdzem. Większość - jak wynikało z relacji mojej rozmówczyni - była zgorszona, niektórzy potępiali taki czyn, inni mówili, że to już nie człowiek.

Były ksiądz na pewno jest człowiekiem. Nawet w złodziejach, mordercach czy narkomanach można doszukać się człowieczeństwa, dlaczego w przypadku eks-księży tak łatwo tego nie zauważyć?

Pod jednym z supermarketów zaczepił mnie człowiek żebrzący o parę groszy. Do 1998 r. był moim współbratem w kapłaństwie. Mój kolega, z którym pracowałem w jednej z parafii, jest teraz specjalistą w firmie komputerowej. Inny krótko przed feriami spakował się i wyjechał z parafii, postanawiając nie zakładać już sutanny. Nie chcę dociekać przyczyn ich decyzji. Są one zawsze indywidualne. Przypomnę jednak choć niektóre wnioski, jakie padły w dyskusji opublikowanej przez miesięcznik “Znak" (11/97) po otrzymaniu listu od byłego księdza.

Wśród przyczyn opuszczania stanu kapłańskiego wymieniono: nieodpowiednią formację seminaryjną; brak wspólnoty i oparcia w relacjach proboszcz-wikary; samotność wynikłą z izolacji ze strony świeckich, ciągle słyszących od księdza, że świat jest czymś niebezpiecznym; pojmowanie Kościoła jako urzędu lub armii, a nie rodziny; niewłaściwe przeżywanie celibatu; niezrozumienie ze strony biskupa (bp Jerzy Matulewicz w czasie spotkania z księdzem, który przyszedł go powiadomić, że opuszcza kapłaństwo, rozpłakał się, ukląkł przed nim i błagał o ponowne przemyślenie postanowienia; dzisiaj, w podobnej sytuacji, biskup wypełnia swoją powinność i zawiesza duchownego w jego czynnościach po kilku dniach od zaistnienia problemu).

Ks. Wacław Oszajca SJ powiedział kiedyś, że z byłym księdzem powinno być dzisiaj tak, jak z małżeństwami niesakramentalnymi. Dawniej zalecano, aby osoby żyjące w takich związkach nawet nie odwiedzać po kolędzie. Teraz prowadzi się dla nich specjalne duszpasterstwo. Jan Paweł II w posynodalnej adhortacji apostolskiej “Pastores gregis", o biskupie - słudze ewangelii Jezusa Chrystusa dla nadziei świata (z 16 października 2003 r.), w nr 47 pisze: “Oprócz tego biskup powinien poprzez modlitwę i aktywne współczucie towarzyszyć również kapłanom, którzy z jakiegokolwiek powodu zakwestionowali swoje powołanie i wierność wezwaniu Pana, i w ten sposób zawiedli w spełnianiu swoich obowiązków".

Czy w świetle tych słów możemy powiedzieć, że traktujemy eks-księży właściwie? Daleki jestem od postawy: “Nic się nie stanie, jak wystąpisz, to i tak wszystko jedno". Ale jeżeli już do tego doszło, taki człowiek nie przestaje być chrześcijaninem. Ciągle jest w Kościele. Nie można go odrzucać i potępiać, bo w ten sposób odbieramy mu nadzieję na zbawienie. Były duchowny, jak każdy człowiek, uruchamia wówczas czynniki obronne, niekontrolowane i zgubne (patrz: “Jonasz" i “Fakty i Mity"). Czy eks-ksiądz nie mógłby, np. prowadzić chóru parafialnego? Kogoś takiego spotkałem w jednej z parafii w północnej Francji. Z nadzieję przeczytałem też w tekście ks. Adama Bonieckiego “Wyklęty lud ziemi i światło zbawienia" o Światowym Forum Społecznym (“TP" nr 51-52/03), że jednym z wykładowców na Forum, odbywającym się w uniwersytecie katolickim, był eks-ksiądz.

Proszę byłych księży, aby wypowiedzieli się na łamach “TP" o tym, jak sobie radzą na płaszczyźnie ludzkiej i duchowej z faktem opuszczenia stanu duchownego. Być może dzięki temu świadectwu, łatwiej będzie zrozumieć ich decyzję księżom i wiernym.

Ks. Piotr Dzedzej (Węgorzyno, woj. zachodnio-pomorskie)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 19/2004