Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
W październiku 2014 r. w sopockim Dworku Sierakowskich odbył się cykl odczytów poświęconych „wielkim tematom teologii”. Wykładowcami byli teologowie średniego i młodego pokolenia: ks. Grzegorz Strzelczyk, ks. Robert J. Woźniak i ks. Andrzej Draguła, a także ks. Alfred M. Wierzbicki. Zmierzyli się oni z pytaniami: po co zbawienie?, po co Kościół?, po co Bóg?, po co człowiek?, po co moralność?, po co sumienie?, po co Kościół światu? – i wreszcie: po co świat Kościołowi?
Reakcja słuchaczy pokazała, że chętnie słuchamy o tym, co najważniejsze. Jednak aby tak się działo, powinny być spełnione dwa warunki. Po pierwsze, wielkie pytania teologii muszą się nakładać na wielkie egzystencjalne pytania człowieka – z którymi chcą się mierzyć wszyscy: wierzący, niewierzący, agnostycy i poszukujący. Po drugie, ci, którzy udzielają odpowiedzi, muszą zejść z profesorskiej katedry (lub ambony) – i wejść w świat swoich słuchaczy.
O tym, że jest to możliwe, świadczy książka „Wielkie tematy teologii” – podsumowanie sopockiego spotkania – w której różne nurty akademickiej teologii przedstawiane są przez pryzmat muzeów, wernisaży i katedr (a więc historii sztuki), przekaz muzyki pop (Sting) i rockowej (Pink Floyd). Książka pokazuje jednak coś więcej – coś, co podczas swojego wykładu trafnie zauważył ks. Grzegorz Strzelczyk: „Problem w tym, że Kościół, zdaje się, tak bardzo nawykł do roli nauczyciela dyktującego zarówno treść dyskursu, jak i reguły wszelkich debat, w których uczestniczy, że z trudem teraz godzi się na pozycję jednego z wielu uczestników publicznej rozmowy o człowieku – i to w punkcie wyjścia niezbyt wiarygodnego”.
Zarówno ks. Strzelczyk, jak i pozostali współautorzy książki nie pozostają jednak w tym miejscu. Pokazują, jaki potencjał tkwi w tradycji chrześcijańskiej, i jak dzielić się skarbnicą teologii z człowiekiem ponowoczesnego społeczeństwa. Nie mają złudzeń, że nie jest to łatwe, gdyż i do Kościoła nad Wisłą dotarło nietzscheańskie podejrzenie: „nie wiadomo, czy człowiek jest największą pomyłką Boga, czy Bóg największą pomyłką człowieka”. Tę wątpliwość ks. Robert Woźniak uważa za „DNA nowożytności”. Dlatego tak ważne jest, abyśmy chrześcijaństwa nie sprowadzili do moralizatorstwa, a samych chrześcijan – do gatunku ginącego w Europie. Pierwszej pokusy nie przezwycięży się bez odwołania do sumienia i dojrzałości człowieka wierzącego – na co wskazuje ks. prof. Alfred Wierzbicki. Drugiej – przez poszukiwanie „religijnych protez” mających zapewnić Kościołowi autorytet społeczny czy to przez tworzenie polskiej wersji mesjanizmu, czy nostalgiczny powrót do „nowego średniowiecza” w kolejnej „wersji” Rzeczpospolitej (przestrzega przed tym ks. prof. Andrzej Draguła).
Lektura „Wielkich tematów teologii” jest również doskonałym wprowadzeniem do nauczania Franciszka i Roku Miłosierdzia. „Chrześcijaństwo to sztuka nawracania się wobec ofiarowanego przebaczenia – pisze ks. Strzelczyk. – Jezus wyraźnie odcinał się od klasycznego myślenia religijnego, zgodnie z którym grzesznika należy odrzucić bez żalu, bo sam jest sobie winien – głosił, że Ojciec szczególnie kocha niewiernych, upadających. Po co zatem Kościół? Żeby zapraszał do wnętrza tego doświadczenia. Kościół istnieje, by pomagać w przyjmowaniu przebaczenia”. Teraz jest jasne, dlaczego warto poznać wielkie tematy teologii. ©
„WIELKIE TEMATY TEOLOGII”, red. Zbigniew Nosowski, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2015.
