Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Powszechna danina na dobroczynną działalność papieża, zwana tradycyjnie świętopietrzem albo „denarem świętego Piotra”, zbierana jest we wszystkich Kościołach raz w roku, w uroczystość świętych Piotra i Pawła (29 czerwca) lub w najbliższą temu dniu niedzielę. Zebrane w tym dniu pieniądze trafiają na specjalne konto Stolicy Apostolskiej, z którego finansowana jest misja apostolska papieża oraz wiele bezpośrednich projektów pomocowych w krajach najuboższych.
W 2021 roku konto świętopietrza wzbogaciło się o 46,9 mln euro, jak podaje raport opublikowany 16 czerwca przez sekretariat ekonomiczny Watykanu (wydatki wyniosły 65,3 mln, brakującą kwotę uzupełniono z zysków „patrymonium”, czyli w praktyce z zarządu nieruchomości Stolicy Apostolskiej). Największą część świętopietrza stanowią oczywiście ofiary (44,4 mln euro), z których ponad połowa (29 mln euro) to wpłaty z diecezji (pozostałe 15,4 mln przekazały fundacje, donatorzy prywatni i zakony).
Dlaczego maleje
Jest to kwota wyższa o 2,8 mln euro od przychodów z 2020 r. Trudno jednak orzec, czy widoczna od lata tendencja spadkowa została zatrzymana. Przypomnijmy, że w 2015 r. na świętopietrze zebrano prawie 70 mln euro, cztery lata później było to 53,86 mln (spadek o 23 proc.). Bez wątpienia na niską zbiórkę w 2020 r. (44,1 mln, spadek o kolejne 18 proc.) wpływ miała pandemia COVID-19, a być może również afery finansowe w Sekretariacie Stanu, który do ubiegłego roku odpowiadał za zebrane datki.
Zobacz także: KS. ADAM BONIECKI: System wynagrodzeń w Stolicy Apostolskiej długo był, delikatnie mówiąc, nieuporządkowany >>>>
Trwa proces sądowy 9 osób oskarżonych m.in. o wydawanie pieniędzy ze świętopietrza na cele zgoła inne niż charytatywne (np. na zakup nieruchomości, z której zyski zasilały prywatne konta oskarżonych i ich rodzin, a nie fundusz Stolicy Apostolskiej). Wśród sądzonych znalazł się także kard. Angelo Becciu, jeden z najwyższych rangą urzędników watykańskich. Stało się to możliwe dzięki zmianie prawa przez Franciszka, który zadecydował, że o winie tak wysokich rangą hierarchów będzie mógł rozstrzygać zwykły sąd, złożony z osób świeckich, a nie – jak dotąd – Najwyższy Trybunał Sygnatury Apostolskiej, tworzony przez kardynałów i biskupów. Papież nakazał także przenieść konto świętopietrza (i pozostałe konta specjalne Sekretariat Stanu) pod nadzór sekretariatu ekonomicznego. Ale dopiero kolejne lata pokażą, czy te działania pomogą odbudować zaufanie do Watykanu.
TOP 10
Wróćmy jednak do najnowszego raportu i podanej – po raz pierwszy w historii – listy krajów, które najhojniej wsparły w 2021 r. „fundusz świętego Piotra”. Watykan wymienił 10 krajów, uwzględniając wysokość wpłat łącznie diecezji i donatorów prywatnych. Są to:
1. USA – 13 mln euro
2. Włochy – 5 mln euro
3. Niemcy – 2,3 mln euro
4. Korea – 1,4 mln euro
5. Francja – 1,2 mln euro
6. Hiszpania – 0,9 mln euro
7. Brazylia – 0,9 mln euro
8. Irlandia – 0,8 mln euro
9. Czechy – 0,6 mln euro
10. Kanada – 0,4 mln euro
Pozostałe – 6,5 mln euro
Oczywiste jest, że o miejscu w rankingu decydowała zarówno zamożność społeczeństwa, jak też wielkość kraju, a dokładniej – liczba katolików: w USA jest ich ok. 70 mln, w Brazylii dwa razy więcej. Gdy podzielimy podane kwoty przez liczbę osób ochrzczonych w Kościele katolickim, otrzymamy średnią wpłatę na jednego deklaratywnego katolika. Wówczas ranking wyglądałby zgoła inaczej.
1. Czechy (0,99 mln katolików) – 0,60 euro / osobę
2. Korea (5,8 mln katolików) – 0,24 euro / osobę
3. Irlandia (3,7 mln katolików) – 0,21 euro / osobę
4. USA (70,4 mln katolików) – 0,18 euro / osobę
5. Niemcy (22,6 mln katolików) – 0,1 euro / osobę
6. Włochy (57 mln katolików) – 0,09 euro / osobę
7. Hiszpania (32,3 mln katolików) – 0,03 euro / osobę
8. Kanada (12,8 mln katolików) – 0,03 euro / osobę
9. Francja (47 mln katolików) – 0,02 euro / osobę
10. Brazylia (140 mln katolików) – 0,006 euro / osobę
Czy Polacy żałują papieżowi?
Pierwsze miejsce naszych południowych sąsiadów zaskakuje. Wyjątkowa hojność stosunkowo niewielkiej wspólnoty katolików (10,3 proc. społeczeństwa) będzie z pewnością tematem analiz i interpretacji. Zaskakujący jest też brak na liście Polski, kraju niemałego i w zdecydowanej większości katolickiego.
Mały Rocznik Statystyczny podaje, że w 2021 r. za katolików uważało się 32,4 mln Polaków (84,8 proc. populacji). O wysokość polskiej wpłaty zapytałem Sekretariat Episkopatu Polski – gdy otrzymamy odpowiedź, podamy dokładną kwotę. W każdym razie, brak Polaków w wykazie oznacza, że w 2021 r. polski wkład w świętopietrze musiał być mniejszy niż 0,4 mln euro (co daje mniej niż 5 groszy na jednego katolika). Nawet jeśli przyjmiemy, że tzw. dominicantes, czyli osób uczęszczających co niedzielę do kościoła jest w Polsce 8,7 mln (26,82 proc. społeczeństwa), to wciąż jesteśmy poniżej 20 groszy na osobę. Czy Polacy aż tak bardzo żałują papieżowi?
Jeden z pracowników Sekretariatu Stanu, poproszony o komentarz, przestrzega przed spekulacjami na temat szczodrobliwości katolików w oparciu o opublikowane dane. Zapewnia, że Watykan nie analizuje przyczyn niższych wpłat w tym czy innym kraju, mając świadomość zróżnicowanej sytuacji ekonomicznej. I wierzy, że przekazane kwoty są zgodne z rzeczywistym rozmiarem przeprowadzonych w świątyniach zbiórek, bo trudno kogokolwiek (np. proboszczów) podejrzewać o nieuczciwość w rozliczaniu kwest.
Zobacz także: ŚMIERĆ KARD. SODANO KOŃCZY EPOKĘ KURII KUNKTATORSKIEJ I PRZEŻARTEJ KORUPCJĄ. CZY BEZPOWROTNIE? >>>>
Ale przypomina też, że ofiary zebrane z okazji uroczystości świętych Piotra i Pawła powinny być przekazywane wyłącznie na konto świętopietrza i nie można nimi opłacać innych obowiązkowych danin na rzecz Watykanu: np. składki z okazji Światowego Dnia Misyjnego, wielkopiątkowej zbiórki na Ziemię Świętą czy – wymaganych przez kan. 1271 Kodeksu Prawa Kanonicznego – ofiar na działalność Stolicy Apostolskiej.
