Modlitwa o uspokojenie umysłów

"Biskupi polscy z niepokojem obserwują liczne przejawy moralnego nieładu zarówno w Ojczyźnie, jak i na świecie. Należą do nich przede wszystkim korupcja, uwikłanie w nieprawdę, brak troski o dobro wspólne oraz trwające konflikty zbrojne i szerzące się zjawisko terroryzmu. Dlatego powierzając Jasnogórskiej Pani sprawy Polski i innych krajów, zwłaszcza dotkniętych wojnami, biskupi wzywają wszystkich do modlitwy o uspokojenie umysłów i przywrócenie ładu moralnego" - czytamy w komunikacie ogłoszonym po obradach. Do tej modlitwy zaproszone zostały wszystkie Kościoły chrześcijańskie podczas styczniowego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan.

Biskupi wezwali także do modlitwy za bezrobotnych 4 grudnia w liturgiczne wspomnienie św. Barbary (niestety, komunikat będzie czytany w kościołach trzy dni później - 7 grudnia). Episkopat ostro ocenił też sytuację w kraju, gdzie “spryt, korupcja, układy pozamerytoryczne jawią się jako niepokojący składnik polskich transformacji, na który Kościół nie może patrzeć obojętnie".

Bunt młodych kobiet

Episkopat gościł szefową Human Life International-Europa, Ewę Kowalewską, która przedstawiła biskupom sytuację kobiet w Polsce. Mówiła o ich przeciążeniu obowiązkami zawodowymi i domowymi, skrytykowała również zaakceptowany przez rząd Krajowy Program Działań na rzecz Kobiet, który - w jej ocenie - umacnia ruchy feministyczne i proaborcyjne.

Kowalewska powiedziała też biskupom o buncie młodych kobiet przeciwko nauczaniu Kościoła nt. prokreacji. Na przestrzeni 10 lat (1988-98) akceptacja antykoncepcji u kobiet wzrosła z 35 do 70 proc. (ta wzrostowa tendencja utrzymuje się). Antykoncepcję akceptuje 42 proc. głęboko wierzących kobiet i 60 proc. tych, które określają się jako "raczej wierzące".

26 proc. młodych mężatek w ogóle nie chce mieć dzieci, a w 2002 r. - po raz pierwszy w powojennej historii Polski - odnotowano ujemny przyrost naturalny. W świadomości współczesnej kobiety - zdaniem Kowalewskiej - macierzyństwo to “koszmar męczennicy obciążonej dziećmi i pracą". W opinii prezes Forum Kobiet Polskich remedium byłoby większe zaangażowanie w propagowanie “nowego feminizmu", o którym mówi Jan Paweł II. Postulowała również przeprowadzenie badań nt. sytuacji i świadomości kobiet w Polsce oraz powołanie zespołu ekspertów w celu monitorowania sytuacji i wypracowywania programu działania. Należałoby również odbudować struktury duszpasterstwa kobiet oraz zaktywizować kobiecą gałąź Akcji Katolickiej, a na katolickich uniwersytetach otworzyć kierunki studiów nt. godności kobiet i macierzyństwa jako przeciwwagę dla gender studies, wprowadzonych już na wielu polskich uniwersytetach.

"Tematyka kobiet musi być obecna we wszystkich wymiarach duszpasterstwa w Polsce, a nie tylko w ramach specjalistycznego duszpasterstwa kobiet" - zaznaczył krajowy duszpasterz kobiet, bp Jan Wątroba, komentując wystąpienie Kowalewskiej. Przedstawicielki federacji i stowarzyszeń kobiecych zostały zaproszone na najbliższe spotkanie Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu. Biskupi nie chcieli się natomiast spotkać ze środowiskami feministycznymi, dążącymi do liberalizacji ustawy antyaborcyjnej i legalizacji związków homoseksualnych - propozycja takiego spotkania padła ze strony rządowej podczas niedawnego spotkania Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu.

- Środowiska feministyczne są tak mocno obecne w mediach, że ich stanowisko jest nam dość dobrze znane - tłumaczył abp Józef Życiński. - Zbyt wysoko cenimy sobie obrady Komisji Wspólnej, by przekształcać je w nic niewnoszące spotkania towarzyskie.

W komunikacie Episkopat wyraził zaniepokojenie “problemami dotyczącymi zagrożenia życia, godności kobiety, matki i rodziny" oraz zaapelował do władz “o stwarzanie takiego społecznego klimatu i warunków materialnych, które sprzyjać będą otwarciu na dar nowego życia".

Misje i pomoc dla Iraku

Coraz mniej polskich księży chce wyjeżdżać na misje, choć Polska ma długie misyjne tradycje i - jak zauważył bp Wiktor Skworc, przewodniczący Komisji ds. Misji - mocne atuty: nigdy nie była kolonią i jest ojczyzną Papieża, a to bardzo się liczy np. w krajach afrykańskich. - Być może przyczyną tego stanu rzeczy są zagrożenia, na które narażeni są misjonarze w Afryce i Ameryce Południowej, ale niewykluczone, że również stabilizacja sytuacji kleru w szkole i perspektywy awansu powstrzymują księży przed podjęciem decyzji o wyjeździe na misje, tym bardziej, że często bywa to decyzja na całe życie - mówił bp Skworc. Dodał też, że dobrze rokuje funkcjonujący już od roku nowy system przygotowywania świeckich do wyjazdu na misje. Obecnie w Centrum Formacji Misyjnej szkoli się 6 osób. Wciąż spora jest też materialna pomoc dla krajów misyjnych. Kościół w Polsce przekazał w tym roku misjonarzom ponad 4,5 mln złotych.

Niemało (milion dolarów) udało się także zebrać dla Iraku. Caritas Polska realizuje trzy projekty pomocy Irakijczykom w polskiej strefie stabilizacyjnej: gabinet lekarski dla sierot w Al Hillah oraz przychodnie w Al Kut i Karbali - poinformował biskup polowy Wojska Polskiego, Sławoj Leszek Głódź.

Nowe przykazania kościelne

Przewodniczący Komisji Episkopatu Polski ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, bp Stefan Cichy, przypomniał, że złagodzenie przepisów postnych było w istocie dostosowaniem polskiego prawa kościelnego do obowiązującego od 1983 r. Kodeksu Prawa Kanonicznego. Na czym polegają zmiany, wyjaśnia list pasterski odczytany w kościołach 30 listopada. Biskupi przypominają, że obowiązkiem wiernych jest uczestniczyć we Mszy św. i powstrzymać się od prac niekoniecznych w tzw. święta nakazane, które z jednym wyjątkiem (uroczystość Objawienia Pańskiego, 6 stycznia) są dniami wolnymi na mocy regulacji państwowych. Kierując się przepisami liturgicznymi Kościoła oraz dobrem duchowym wiernych, biskupi poprosili Stolicę Apostolską o zgodę na przeniesienie uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego z czwartku na 7. niedzielę wielkanocną. Biskupi zachęcają też, aby zgodnie z tradycją, katolicy w Polsce - chociaż nie mają już obowiązku - nadal uczestniczyli w liturgii w uroczystości Niepokalanego Poczęcia, św. Józefa, świętych Piotra i Pawła, które przestały być świętami nakazanymi (nie jest nim także drugi dzień Wielkanocy, choć ustawowo jest dniem wolnym od pracy).

Episkopat wzywa wiernych do przestrzegania dni i okresów pokuty: piątków oraz Wielkiego Postu. W tych dniach katolicy powinni powstrzymać się od organizowania zabaw. Biskupi przypominają, że wstrzemięźliwość od spożywania mięsa obowiązuje we wszystkie piątki całego roku - chyba że w danym dniu przypada jakaś uroczystość. Post (ilościowy) obowiązuje w Środę Popielcową i Wielki Piątek. Biskupi zachęcają także do zachowania tradycyjnej wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w Wigilię Bożego Narodzenia. Powstrzymanie się od spożywania pokarmów mięsnych obowiązuje katolików, którzy ukończyli 14 rok życia. Post ilościowy (możliwość spożycia jednego posiłku do syta w ciągu dnia) obowiązuje katolików pomiędzy 18 a 60 rokiem życia.

Przypomnijmy też, jak brzmi nowa wersja przykazań kościelnych, zatwierdzona dla Polski przez Kongregację Nauki Wiary:

1. W niedzielę i święta nakazane uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych; 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty;

3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą;

4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach; 5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła. Wspominając o piątym przykazaniu (nieobecnym w takim sformułowaniu w dotychczasowych wersjach przykazań), dotyczącym obowiązku troski o potrzeby kościelne, biskupi podziękowali wiernym za zrozumienie tych potrzeb i za ofiary składane na potrzeby Kościoła.

Nominacje

Biskupi podjęli też kilka decyzji personalnych. 53-letni ks. Jan Drob będzie przez kolejne pięć lat ekonomem KEP. - Ponownego wyboru nie traktuję w kategoriach sukcesu, lecz służby - powiedział KAI. Natomiast michalita, ks. Wiesław Balewski, został nowym kapelanem krajowym Ruchu “Wiara i Światło", tworzonego przez niepełnosprawnych, ich rodziny, przyjaciół i księży. Konferencja Episkopatu podjęła decyzję o erygowaniu Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych oraz zatwierdziła statut Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych. Episkopat zajmował się także mediami katolickim. Nie ogłosił jednak instrukcji regulującej zasady występowania osób duchownych w mediach, gdyż obecnie dokument ten czeka na potwierdzenie Stolicy Apostolskiej. Biskupi dyskutowali również treść umowy między KEP a Radiem Maryja. Prace nad umową będą kontynuowane.