Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
“W dniu Twego zwycięstwa nad śmiercią niech ludzkość odnajdzie w Tobie, o Panie, odwagę, aby solidarnie stawić czoło tylu przejawom zła, które ją dręczą - modlił się Papież w wielkanocnym orędziu »Urbi et Orbi«. - Niech znajdzie zwłaszcza siłę, by przeciwstawić się nieludzkiemu, niestety coraz bardziej szerzącemu się zjawisku terroryzmu, który gardzi życiem i sprawia, że w codzienność rzesz ludzi uczciwie pracujących i pragnących pokoju zakrada się niepokój i niepewność". Jan Paweł II wymienił krwawe konflikty w niektórych rejonach Afryki, w Iraku i Ziemi Świętej oraz wezwał tych, “którzy uważają się za dzieci Abrahama", aby na nowo odkryli braterstwo i szukali możliwości porozumienia. “Pokusa zemsty niech ustąpi odwadze przebaczenia; niech kultura życia i miłości obróci wniwecz logikę śmierci; niech powróci ufność, aby dać wytchnienie narodom" - apelował Papież.
Tajemnica kapłaństwa
Sprawowaną w Watykanie liturgię Triduum Paschalnego poprzedziło ogłoszenie we wtorek tegorocznego Listu Jana Pawła II do kapłanów na Wielki Czwartek. Przedstawiając dokument, prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa kard. Dario Castrillón Hoyos zwrócił uwagę na trzy jego tezy: najpierw na ścisły związek między sakramentem Eucharystii a kapłaństwem urzędowym (“Sakrament Eucharystii - podobnie jak sakrament Pojednania - został powierzony przez Chrystusa Apostołom, a przez nich i ich następców przekazywany był z pokolenia na pokolenie" - napisał Papież). Po wtóre, z listu wynika niemożność zastąpienia kapłaństwa, które “nie wpisuje się w szereg zależności społeczno-politycznych, jakie łączą ludzi" (“Zgromadzenie wiernych, stanowiące jedność w wierze i w Duchu Świętym oraz ubogacone licznymi darami, nawet jeśli stanowi miejsce, w którym Chrystus jest »obecny w swoim Kościele, zwłaszcza w czynnościach liturgicznych«, nie jest w stanie samo ani »sprawować« Eucharystii ani »ustanowić sobie« kapłana urzędowego"). Po trzecie, niezbędna jest stała troska o duszpasterstwo powołań (Jan Paweł II wskazuje przede wszystkim na modlitwę, wierność powołaniu, osobiste świadectwo, a także na poświęcenie większej uwagi formacji ministrantów).
Taka troska jest coraz bardziej niezbędna, gdyż - jak ujawnił kard. Hoyos - w ostatnich 40 latach opuściło stan kapłański 64 610 księży. Prefekt potwierdził też, że skandal związany z nadużyciami seksualnymi duchownych w USA spowodował tam wyraźny spadek powołań. Obecnie liczba księży wraz z biskupami i diakonami na świecie wynosi prawie 440 tys.; do kapłaństwa przygotowuje się 113 tys. kleryków.
W homilii podczas wielkoczwartkowej porannej Mszy Krzyżma Papież wskazał na istotę powołania kapłańskiego: “Kto nas spotyka, musi w naszych słowach i naszym zachowaniu doświadczyć wiernej i miłosiernej miłości Boga". Wieczorem Jan Paweł II mówił z kolei o istocie Eucharystii: “Wcieleniem Słowa w łonie Maryi i Jego obecnością w Eucharystii kieruje ta sama logika miłości. To agape, caritas, miłość w najpiękniejszym i najczystszym znaczeniu". Wymownym gestem tej miłości było umycie przez Jezusa nóg Apostołom - podczas liturgii w Bazylice Watykańskiej nogi kardynałowie Angelo Sodano i Joseph Ratzinger obmyli nogi dwunastu sędziwym kapłanom diecezji rzymskiej.
Męka i Zmartwychwstanie
Obrzędy Wielkiego Piątku Papież rozpoczął od posługi w konfesjonale - wyspowiadał (w sześciu językach) pięć kobiet i pięciu mężczyzn. Po południu przewodniczył liturgii Męki Pańskiej. O dramacie przemocy w świecie i “Bożej odpowiedzi" mówił o. Raniero Cantalamessa, kaznodzieja Domu Papieskiego: “Chrystus nie zapowiadał zemsty. Ofiarował siebie samego i prosił o przebaczenie swym oprawcom. »Ponieważ nie wiedzą, co czynią«". Modlitwę powszechną, adorację Krzyża i Komunii poprowadził kard. Ratzinger, dziekan Kolegium Kardynalskiego.
Ponad pół miliona osób uczestniczyło wieczorem w nabożeństwie Drogi Krzyżowej, któremu Jan Paweł II tradycyjnie przewodniczył w rzymskim Koloseum. W tym roku przewidziano szczególne środki ostrożności - wśród wiernych służbę pełniło kilkuset umundurowanych i nie umundurowanych funkcjonariuszy. Autorem tegorocznych rozważań był belgijski trapista, o. André Louf (autor wystosowanego w 1967 r. do uczestników Synodu Biskupów w Rzymie memoriału zatytułowanego “Zakony kontemplacyjne a kryzys wiary"). Podczas procesji krzyż nieśli m.in. franciszkanin z Kustodii Ziemi Świętej, zakonnica z Burundi i dziewczyna z diecezji madryckiej, która - przed stacją XIV - przekazała krzyż Janowi Pawłowi II. Modlono się za wystawionych na pokusę rozpaczy, targanych religijnymi wątpliwościami, niewinnie prześladowanych, spychanych na margines społeczny, opuszczonych oraz cierpiących z powodu utraty bliskich. Nabożeństwo transmitowało 61 stacji telewizyjnych z 41 krajów.
Wigilia Paschalna jest “matką" roku liturgicznego - przypomniał Jan Paweł II podczas wieczornej liturgii w Wielką Sobotę w Bazylice św. Piotra. “W tę noc cały Kościół czuwa i przebiega myślami najważniejsze etapy zbawczego dzieła Boga wszechświata. Wspomnienie dzieła Bożego wypełnia się w zmartwychwstaniu Chrystusa i rzutuje na eschatologiczne wydarzenie paruzji [ponownego przyjścia Jezusa]. Dostrzegamy w ten sposób w nocy paschalnej świt dnia, który nigdy nie zachodzi, dnia Chrystusa zmartwychwstałego, który zaczyna nowe życie, »niebo nowe i ziemię nową«" - mówił Papież. W obecności kilkunastu tysięcy wiernych z całego świata Biskup Rzymu udzielił chrztu siedmiorgu dorosłym katechumenom. Nowoochrzczeni (a zarazem bierzmowani) to czterech Włochów, dwie Japonki i mieszkanka Togo. Jan Paweł II wezwał obecnych do odnowienia przyrzeczeń chrztu, czyli “pełnej uległości i całkowitego oddania służbie Ewangelii". Zwracając się do tych, którzy przeżywają trudności w wierze, powiedział: “Jeżeli posłannictwo to może wydać się wam trudne, przywołajcie na myśl słowa Zmartwychwstałego: »A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata«", i dodał: “Pewni Jego obecności nie obawiajcie się żadnej trudności i żadnej przeszkody. Jego Słowo was oświeci; Jego Ciało i Jego Krew będą pokarmem i wsparciem na codziennej drodze ku wieczności".
Ekumenicznie i prywatnie
Nastrój radości w przeżywaniu niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego podkreślały ofiarowane przez holenderskich hodowców tysiące tulipanów, lilii i azalii w papieskich biało-żółtych barwach, którymi udekorowano ołtarz na Placu św. Piotra. Ustawiono także kwitnące japońskie wiśnie, migdałowce oraz rododendrony. Po wielkanocnych uroczystościach trafią do ogrodów w Watykanie i Castel Gandolfo.
Podczas uroczystości nie zabrakło akcentu ekumenicznego. Na zakończenie niedzielnej liturgii, po złożeniu życzeń świątecznych w 62 językach, Papież pozdrowił chrześcijan wschodnich, którzy w tym roku obchodzą Święta Wielkanocne w tym samym czasie, co Kościoły zachodnie. “Modlę się do zmartwychwstałego Pana, abyśmy my, wszyscy ochrzczeni, mogli jak najszybciej przeżywać co roku w tym samym dniu to podstawowe święto naszej wiary" - powiedział Jan Paweł II.
Ujawniono, że prywatnie Papież przeżywał okres świąteczny w gronie przyjaciół z Polski. Do Rzymu przyjechał m.in. Marek Skwarnicki z córką i wnuczką. Krakowski poeta przywiózł list od Czesława Miłosza.
