Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Czy to jest przyjaźń? Czy to jest kochanie?” – pisał Adam Mickiewicz, poeta, do którego przyznają się i Polacy, i Litwini, nazywając go Adomasem Mickevičiusem. Patrząc jednak na relacje między tymi dwoma narodami, należałoby raczej pytać – czy to jest nieprzyjaźń?
Wydawałoby się, że trudno w Europie znaleźć dwa kraje bardziej predestynowane do przyjaznego sąsiedztwa – kilka stuleci wspólnej państwowości ze wspólną, potężną dynastią, potem ciemne czasy rosyjskiej dominacji i wspólne przeciw niej bunty. Owszem, w XX wieku pojawiły się swary i walki, ale na tle całego stulecia – właściwie niewinne. Potem znów przyszedł czas komunizmu, który zbliżał jego ofiary. Litwini kibicowali Polsce w czasach Solidarności, Polacy Litwinom, gdy ci starali się o niepodległość. Symbolem tamtych czasów pozostały wizyty polskich parlamentarzystów na Litwie i przyjaźń Czesława Miłosza z Tomasem Venclovą. Na przełomie wieków XX i XXI Polska i Litwa znalazły się w NATO i Unii Europejskiej. Formalnie łączy nas więc nie tylko przeszłość, ale też Sojusz i Wspólnota.
A jednak zdaje się, że jeszcze więcej dzieli – napięcia wokół polskiej mniejszości na Litwie, spory o pisownię nazwisk, tarcia na arenie międzynarodowej – wszystko to musi niepokoić i każe stawiać pytanie: czy to jest przyjaźń?
Postaramy się na nie odpowiedzieć w kolejnym dodatku do „Tygodnika Powszechnego” z cyklu „Dobrze mieć sąsiada”. Pokażemy dotychczasowe osiągnięcia, ale także błędy popełnione przez Polskę i Polaków względem naszych sąsiadów, pokażemy też wielokulturową Litwę i zastanowimy się, co można zrobić, by rozładować konflikt wokół polskiej mniejszości, i w czym szukać nadziei.
Jeden z autorów dodatku, Piotr Kępiński, pisze: „Nie promujemy na Litwie nowoczesnej i smacznej Polski, chociaż ona częściowo już tam jest. Polskie samorządy na Wileńszczyźnie odgrzewają stare patriotyczne kotlety, nikt nie zaprasza tutaj na koncerty zespołów rockowych. W Wilnie i w okolicach króluje folklor. Ale przebłyski nadziei powoli się pojawiają”.
W dodatku m.in.:
Andrzej Brzeziecki: Gdzie leży Litwa?
Krzysztof Czyżewski: „Pogranicze” na rzecz polsko-litewskiego dialogu
Piotr Oleksy: Litwa jest wielokulturowa
Dotychczas ukazały się:
10 października
NIEMCY: wspólnie dla Europy
28 października
CZECHY I SŁOWACJA: blisko i spokojnie
7 listopada
UKRAINA I BIAŁORUŚ: w poczekalni Europy
21 listopada
ROSJA: zastój władzy, przebudzenie społeczeństwa
Zobacz w sieci: www.tygodnik.com.pl/sasiedzi
