​PATRYCJA BUKALSKA: Prowadzi Pani od wielu lat w Krakowie przychodnię dla byłych więźniów obozów koncentracyjnych. Oni sami często mówią o sobie nadal: „więźniowie”. Skąd ta różnica: „więźniowie” i „byli więźniowie”?
ALICJA KLICH-RĄCZKA: Gdy o nich mówię, zwykle mówię „więźniowie obozu”, bo ta historia się nie zamknęła. Przychodnia nazywa się „dla byłych więźniów”, są stowarzyszenia „byłych więźniów”. Natomiast w ich głowach nie ma „byłych”. Oni nadal tym żyją, nawet jeśli o tym nie mówią. Ich rodziny próbują się z tym uporać, nawet jakoś to zatrzeć, bo przecież ci ludzie byli i są nie tylko więźniami Auschwitz, robili często wiele ważnych rzeczy. Ale jednak zwykle się to nie udaje. Jeden z moich pacjentów przyszedł i powiedział: „Usunąłem swój numer, myślałem, że tak się z tym rozprawię, ale to tylko numer...”.
Pani pierwsze...