Córa Syjonu

Miasto, w językach semickich słowo rodzaju żeńskiego, często w pismach prorockich przedstawiane jest w symbolu kobiety. Konotację kobiecą ma zarówno bezpieczeństwo, jakie - dzięki okalającym je murom - oferuje mieszkańcom, zapewnienie utrzymania i pracy również dla tych, którzy nie posiadają ziemi, piękno reprezentacyjnych budowli. Ale miasto - podobnie jak kobieta - może też być wystawione na niebezpieczeństwa, brak ochrony, zburzenie murów i wkroczenie nieprzyjaciół.

14.12.2003

Czyta się kilka minut

Charakterystyczna dla Księgi Izajasza jest przewaga symboliki miast-córek. Dlatego czytamy o “córce Gallim" (Iz 10, 30), o “córce Tarszisz" (23, 10), o “pohańbionej dziewicy, córce Sydonu" (23, 12), Tyrze - “nierządnicy" i “kurtyzanie" (23, 15nn). Również Babilon jawi się jako “dziewicza córa Babelu (...), córa chaldejska" (47, 1); władczyni, która “pewnie siedząc na tronie myśli w swym sercu: »Ja, a nikt poza mną! Nie doświadczę wdowieństwa i bezdzietności nie zaznam!«" (47, 8). Pycha Babilonu wyrażona zostaje zatem przez pewność uniknięcia najtrudniejszych dla ówczesnych kobiet kolei losu. Podobnie pomsta Jahwe: z władczyni Babilon zdegradowany zostanie do niewolnicy, nie oszczędzone zostanie mu seksualne poniżenie - typowe następstwo wojen dla kobiet, wtedy i dziś: “Nie będą cię już bowiem odtąd nazywać »delikatną, wykwintną«! Bierz żarna i miel mąkę, odrzuć swoją zasłonę, unieś fałdy swej szaty, obnaż uda, brnij poprzez rzeki! Niech odkryje się twoja nagość, niech jawna stanie się twoja hańba!" (47, 1-3).

Również Jerozolima w Księdze Izajasza jawi się jako kobieta - Córa Syjonu. Występuje w różnych kontekstach i zyskuje w nich odmienne znaczenia. Jest obrazem opuszczenia: “Opuszczona jest córa Syjonu, jak szałas w winnicy, jak altana w polu warzywnym, jak miasto wokół oblężone" (1, 8) i zagrożenia: “Odwróćcie oczy ode mnie, a gorzko zapłaczę. Nie usiłujcie mnie pocieszać po upadku Córy ludu mojego!" (22, 4; por. 10, 32). Ale też pewnej siebie młodej kobiety, która dla pokonanego króla Asyrii Sancheriba ma tylko słowa pogardy: “Wzgardziła tobą, drwi z ciebie dziewicza Córa Syjonu! Potrząsa głową za Tobą Córa Jerozolimska!" (37, 22). W dalszych częściach Księgi ujarzmiona Córa Syjonu wezwana zostaje, by zerwała pęta z szyi (52, 2), następnie zapowiedziane jej zostaje przyjście Zbawcy i powrót jej dzieci (62,11; por. 60, 4). Symbolika Córy Syjonu nie tyle kładzie akcent na jej relację do ojca czy rodziców, ale ukazuje ją jako młodą, atrakcyjną i niezależną kobietę.

W Księdze Izajasza odnajdziemy także ślady symboliki Syjonu jako dojrzałej kobiety. Kobiety “bezdzietnej i niepłodnej, wygnanej i odepchniętej" (49, 21), “opuszczonej, znękanej na duchu" (54, 6). Kobiety odprawionej listem rozwodowym (50, 1) i zapomnianej przez Jahwe, swego oblubieńca (49, 14). Kobiety, “która z ręki Jahwe wypiła puchar Jego gniewu; kielich odurzenia wypiła i do dna wysączyła" (51, 17). Kobiety, która musiała przyglądać się temu, jak jej synowie padają w walce (51, 9n). A więc kobiety matki. Kobiety, która w końcu dotrwa odmiany losu: “Wesel się, niepłodna, która nie rodziłaś, wznoś radosne okrzyki ty, co nie znałaś bólów rodzenia! Bo liczniejsze będzie potomstwo samotnej niżeli zamężnej" (54, 1). Dotrwa chwil, gdy jej dzieci powrócą i dziwić się będzie: “Któż mi tych [oto] zrodził? Przecież byłam bezdzietna i niepłodna, wygnana i odepchnięta; któż mi ich odchował? Wszak zostawiono mnie samą; skądże więc oni?" (49, 21). Odmiana losu Jerozolimy rozpoczyna się jednak nie, jak można by oczekiwać, ponownym przyjęciem jej przez Jahwe-Oblubieńca. Jahwe jawi się tu jako matka, która nigdy nie zapomni swego dziecka (49, 15n).

Nie tylko Bóg uzyskuje w dziele proroka Izajasza cechy obu płci. Także naród ukazany jest zarówno w męskiej postaci Sługi Jahwe, jak kobiecej Córy Syjonu. Godna naśladowania próba wyjścia z jednostronności stosowanej symboliki.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 50/2003