Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Historia papieży” to zredagowane na potrzeby książki wykłady wygłoszone przez amerykańskiego jezuitę i historyka Kościoła dla Now You Know Media w 2006 roku. O’Malley skupił uwagę na postaciach i wydarzeniach najbardziej znaczących historycznie. Takie podejście, oprócz zalet w postaci wartkiej opowieści (od książki wręcz trudno się oderwać) ma także słabą stronę. Niektóre ważne karty z historii Kościoła zostały omówione pobieżnie. Nazwisko Galileusza pada zaledwie dwa razy, Giordano Bruno na łamach książki zupełnie się nie pojawia (w odróżnieniu np. od kard. Bellarmina). Z kolei Marcin Luter pojawia się, co prawda, kilkanaście razy, ale powstanie i rozwój protestantyzmu zajmuje niewiele miejsca (szczególnie w porównaniu z wielką schizmą wschodnią).
Zaletą książki jest obiektywizm w przedstawianiu postaci papieży, autor nie ukrywa ich błędów czy słabości, pokazuje też wielkość tych, którzy takimi przeszli do historii. Można powiedzieć, że poznajemy świętość i grzeszność ludzi, którzy kierowali Kościołem. Publikację O’Malleya wyróżnia wśród innych historii papiestwa unikanie taniej sensacji.
Amerykański historyk więcej miejsca poświęca papieżom naszych czasów. Staje w obronie Piusa XII, oskarżanego o „milczenie w sprawie Holokaustu”, uznaje wielkość Jana Pawła II (jak pisze, „zarówno w życiu, jak i w umieraniu papieża Polaka wszystko było wielkie”), ale też wskazuje na „autorytarną stronę Jego charakteru” i pisze o „pogłębianiu różnic między wiernymi” przez Stolicę Apostolską za Jego pontyfikatu. Dla polskiego czytelnika taki pozbawiony emocji sposób pisania o Wojtyle może być nowym doświadczeniem.
Czy lektura „Historii papieży” wskazuje jakąś charakterystyczną cechę w historii tej instytucji? O’Malley bez patosu pisze w posłowiu o „posłuszeństwie wobec papieży” jako stałej, choć nie jedynej trosce tego urzędu. Zacytujmy dwa zdania: „Historia papiestwa nie jest historią katolicyzmu” i „papieże mieli zawsze upodobanie do zapominania o tym rozróżnieniu [Kościół a papiestwo – PS] i identyfikowania obydwu instytucji z sobą”.
John W. O’Malley, „Historia papieży”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
