Pozór demokracji

Pytanie postawione w referendum musi być dla wszystkich zrozumiałe i wywoływać jednoznaczną odpowiedź: "tak" albo "nie". Nietrudno zauważyć, że tak proste postawienie kwestii obraca problem w banał. W ten sposób można ludzi pytać o to, czy chcą być szczęśliwi - wtedy odpowiedzą, że tak, albo czy chcą wojny, okupacji i poniewierki - wtedy odpowiedzą, że nie. Kiedy wiadomo, jaka odpowiedź padnie w referendum, staje się ono socjotechniką: władza oczekuje od ludu poparcia i otrzymuje je. Ale czy lud wtedy cokolwiek rozstrzyga?

14.10.2008

Czyta się kilka minut

Jeśli zaś pytanie referendalne nie uciekałoby od istoty sporu, staje się mało czytelne dla ogółu głosujących. Wtedy politycy uruchamiają propagandę, w ogromnej większości niemającą nic wspólnego z racjonalnym argumentowaniem. Chodzi o to, żeby przekonać jak najwięcej ludzi do poparcia jakiegoś projektu lub do jego odrzucenia. Owo "jak najwięcej" jest tym, co unicestwia poważną debatę. Zwycięża demagogia. Lud głosuje tak lub inaczej, ale w rzeczywistości nie wie, za czym głosuje. To także pozór rządów ludu.

Wszystkie te zastrzeżenia można odnieść do propozycji prezydenta Lecha Kaczyńskiego, by reformę systemu ochrony zdrowia poddać pod osąd obywateli w referendum. Już dziś widać, jak dalece rzeczywisty przedmiot sporu (czy nowy status właścicielski szpitali ograniczy osobom niezamożnym dostęp do usług medycznych?) rozmywa się w politycznych polemikach. W referendum może być tylko gorzej.

Prezydent może zarządzić referendum tylko za zgodą Senatu. Po co forsuje ten pomysł, skoro wie, że zgody Senatu (zdominowanego przez rządzącą PO) nie będzie?

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 42/2008