Kronika religijna

• “Życie należy przyjąć, szanować i ochraniać od jego początku aż po naturalny kres" - napisał Papież w orędziu na XII Światowy Dzień Chorego. “Mówi się dziś powszechnie o »inżynierii genetycznej«: określenie to ma wskazywać na niezwykłe możliwości oddziaływania na same źródła życia, jakie otwiera przed nami współczesna nauka. Należy popierać wszelki autentyczny postęp na tym polu, pod warunkiem, że nauka szanować będzie zawsze prawa i godność człowieka od chwili jego poczęcia. Nikt bowiem nie może rościć sobie prawa do niszczenia ludzkiego życia albo bezkarnego manipulowania nim" - czytamy w papieskim orędziu.
• W rozważaniach przed niedzielną modlitwą “Anioł Pański" Jan Paweł II zapowiedział centralne obchody Światowego Dnia Chorego w Lourdes. Francuskie sanktuarium Maryi Niepokalanej (uroczystości zaplanowano tam na 11 lutego) Papież nazwał “prawdziwą twierdzą życia i nadziei". “Jakże może być inaczej? - pytał. - Niepokalane Poczęcie Maryi jest wszak zalążkiem odkupienia, dokonanego przez Chrystusa i dowodem Jego zwycięstwa nad złem". Dodał, że krynica wody, do której picia zachęciła Maryja Bernardetę (wizjonerkę z Lourdes), przywołuje na myśl potęgę Ducha Chrystusa, który uzdrawia człowieka i daje mu życie wieczne. Papież pozdrowił m.in. robotników z hut w Terni, którzy przybyli do Rzymu z pieszą pielgrzymką, aby modlić się o ratunek dla pogrążonego w kryzysie kompleksu przemysłowego. Przypomniał, że 19 marca 1981 r. tam właśnie złożył pierwszą z wizyt we włoskich zakładach pracy. Zacytował wygłoszone wówczas słowa uznania za to, że robotnicy bronią miejsc pracy i swej godności.
• Głównym zadaniem Kongregacji Nauki Wiary jest “krzewienie i obrona prawdy wiary katolickiej", a priorytetami są “jedność wiary i wszystkich wierzących" - przypomniał Jan Paweł II uczestnikom plenarnego zgromadzenia tej dykasterii (podczas audiencji, 6 lutego). “Aktualny kontekst kulturowy, który cechuje zarówno szerzący się relatywizm, jak i pokusa łatwego pragmatyzmu, wymaga jak nigdy dotychczas odważnego głoszenia prawd, które niosą człowiekowi zbawienie oraz odnowionego zapału w ewangelizacji" - powiedział Papież. Jednym z wątków długiego przemówienia była recepcja dokumentów Urzędu Nauczycielskiego. Papież stwierdził, że wierni “często są bardziej zdezorientowani niż poinformowani w wyniku natychmiastowych reakcji i interpretacji ze strony środków społecznego przekazu". Tymczasem “recepcja dokumentu, bardziej niż wydarzeniem medialnym, winna być przede wszystkim kościelnym wydarzeniem przyjęcia w komunii i sercem nauki Kościoła. Chodzi tu bowiem o miarodajne słowo, które rzuca światło na pewną prawdę wiary czy na niektóre aspekty nauki katolickiej, kontestowane bądź przeinaczone przez określone nurty myślenia i działania" - powiedział Jan Paweł II. Na zakończenie wspomniał o “kwestii delikatnej i aktualnej" - “elicta graviora" (najcięższe przestępstwa - w tym pedofilia wśród księży), podlegające od dwóch lat kompetencjom Kongregacji. Przy ich rozpatrywaniu brane są pod uwagę zarówno prawo oskarżonego do obrony, jak i dobro wspólne; zasada proporcjonalności kary i winy oraz “wyższość wymagania ochrony Ludu Bożego". “Zależy to jednak nie tylko od stosowania karnego prawa kanonicznego, ale swe najlepsze gwarancje ma we właściwej i wyważonej formacji przyszłych kapłanów" - dodał Papież.
• Do wierności miłości Bożej i poświęcenia się “dobru braci" wezwał Jan Paweł II w homilii podczas Mszy w święto Ofiarowania Pańskiego. “W ukryciu klauzury czy u boku biednych i odtrąconych, wśród młodzieży bądź w strukturach kościelnych, w rozlicznych działaniach apostolskich czy na misji, Bóg chce, byście byli wierni Jego miłości i poświęcali się całkowicie dobru braci" - powiedział Papież.
• Jan Paweł II przyjął na audiencji 30 członków żydowskiej organizacji B’nai B’rith (Ligi Przeciw Zniesławianiu). Papież potępił rasizm i antysemityzm oraz przemoc w imię religii. “Modlę się o dar pokoju. Shalom aleichem" - powiedział na zakończenie.

Kościół w świecie...

• Jeśli Watykan ustanowi patriarchat greckokatolicki w Kijowie, w stosunkach katolicko-prawosławnych znowu nastanie “atmosfera wrogości" - napisał w liście do Jana Pawła II patriarcha Bartłomiej I. Honorowy zwierzchnik światowego prawosławia podkreślił, że krok ten doprowadzi do zerwania teologicznego dialogu między Kościołem katolickim a prawosławnymi. O możliwości nadania rangi patriarchatu Kościołowi greckokatolickiemu na Ukrainie wspomniał kard. Walter Kasper w liście do rosyjskiego patriarchy Aleksego II, który dokument ten przesłał do wiadomości wszystkich prawosławnych patriarchów.
• Premier Francji Jean-Pierre Raffarin ujawnił, że rząd planuje wprowadzić zakaz noszenia “ostentacyjnych" symboli religijnych w państwowych szpitalach, urzędach miejskich czy na basenach publicznych. Jego zdaniem nie do przyjęcia jest np., że muzułmanki nie chcą być badane przez lekarzy-mężczyzn i domagają się osobnych sektorów na basenach.
• Buddyjscy i chrześcijańscy liderzy Sri Lanki wspólnie potępili antychrześcijańskie wystąpienia buddyjskich ekstremistów w tym kraju, podkreślając “przyjaźń między tymi tradycjami religijnymi". Wielebny Vajira, przełożony jednego z klasztorów buddyjskich, podkreślił, że Sri Lanka wiele zawdzięcza chrześcijanom. Od grudnia ub.r. doszło w tym kraju do ponad 20 incydentów przeciwko chrześcijanom, m.in. spalono dwa kościoły katolickie. Buddyjscy fundamentaliści, kierowani przez niektórych mnichów, nazywają chrześcijan “obcymi na naszej ziemi" i oskarżają o prowadzenie “brudnej" działalności misyjnej wśród buddystów.

... i w Polsce

• 4 lutego na Cmentarzu Powązkowskim odbył się pogrzeb prof. Ireny Sławińskiej. “Z moich bezpośrednich kontaktów z Panią Profesor wyniosłem wrażenie, że swoją pracę traktowała z pasją, jaka rodzi się z miłości do Ojczyzny, do ojczystego języka, ale też z umiłowania całego duchowego dziedzictwa własnego narodu" - napisał Papież w telegramie odczytanym podczas żałobnej Mszy. Ta miłość - zauważył Jan Paweł II - dała jej siłę, aby “pielęgnować i czcić to, co w polskiej mowie najpiękniejsze: umiejętność wypowiedzenia tych uniesień ducha, które sięgają głębin ludzkiego umysłu i serca, przenikają nieskończoność, a nawet dotykają samej tajemnicy Boga". Podczas liturgii w kościele św. Karola Boromeusza znaną teatrolog i teoretyk literatury żegnali przedstawiciele polskiej humanistyki, przede wszystkim z KUL, UKSW i UW oraz przyjaciele z “TP" (wspomnienie o prof. Sławińskiej - zobacz “TP" nr 06/2004).
• Z perspektywy 15 lat można powiedzieć, że obrady “Okrągłego Stołu" przyczyniły się do spokojnych przemian ustrojowych - stwierdził bp Alojzy Orszulik. Zdaniem ordynariusza łowickiego niepotrzebny był natomiast “Sejm kontraktowy, który hamował tempo przemian i przejęcie przez opozycję całej władzy". Wspólnie z ks. Bronisławem Dembowskim, obecnym biskupem seniorem włocławskim, ks. Orszulik był z ramienia Kościoła uczestnikiem obrad “Okrągłego Stołu" (rozpoczęły się 6 lutego 1989 r.). “Z bólem muszę powiedzieć - podkreślił biskup - że wówczas myślałem, iż opozycja walczy o zmiany ustrojowe, gospodarcze i społeczne w oparciu o zasady zaczerpnięte ze społecznej nauki Kościoła. Czas pokazał, że nie było to prawdą". W tym kontekście bp Orszulik wskazał na tych dawnych opozycjonistów, którzy w 1990 r. protestowali przeciw powrotowi katechezy do szkół i opowiadali się za utrzymaniem ustawy aborcyjnej z 1956 r.
• Rośnie zaufanie do Kościoła katolickiego w Polsce - wynika z badań OBOP. Kościołowi ufa 75 proc. Polaków - 83 proc. młodzieży, 89 proc. z wykształceniem podstawowym (65 proc. z wyższym), 84 proc. mieszkańców wsi (53 proc. z miast) i 63 proc. zwolenników SLD. Podczas gdy w 1994 r. 71 proc. ankietowanych uważało, że udział Kościoła w życiu politycznym jest za duży, dziś podobnego zdania jest 48 proc. (41 proc. twierdzi, że jest taki jak być powinien).
• Kościół katolicki w Polsce liczy prawie 34,4 milionów ochrzczonych - podał Główny Urząd Statystyczny. Na jednego księdza katolickiego przypada w naszym kraju 1211 wiernych (dane na rok 2002) - o kilkudziesięciu mniej niż przed trzema laty. Najbardziej “obciążeni" są kapłani archidiecezji łódzkiej, gdzie na jednego księdza przypada 2098 wiernych. Najkorzystniejszym wskaźnikiem cieszą się diecezje: tarnowska (733 wiernych na księdza, przed trzema laty - 760) i krakowska (752, przed trzema laty - 801).
• Religijne bestsellery 2003. Według danych “Rzeczpospolitej" najlepiej sprzedającą się w minionym roku książką był “Tryptyk rzymski" Jana Pawła II (520 tys. egzemplarzy). 14. miejsce na liście literatury polskiej zajęła książka “Adieu. Przypadki księdza Grosera" Jana Grzegorczyka (29 tys.). W literaturze faktu pierwszy tytuł znów jest związany z Janem Pawłem II: to zredagowana przez Wydawnictwo Literackie “Autobiografia" (44 tys.). Na szóstej pozycji uplasowała się papieska biografia “Prorok i polityk" Jacka Moskwy (29 tys.), a na 18. miejscu - “Kwiatki Jana Pawła II" (17 tys.).