Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
„Dziećmi jesteście Wiekuistego, Boga waszego: nie czyńcie na sobie nacięć, ani róbcie łysiny nad oczyma waszemi po umarłym!” (Pwt 14, 1; ten i wszystkie kolejne cytaty pochodzą z tłumaczenia rabina Izaaka Cylkowa). Nie pierwsze to napomnienie, by Izraelici nie przejmowali zwyczajów ościennych ludów. Prorocy Baala, którym rzucił rękawicę Eliasz, „wołali głosem doniosłym, i nacinali się wedle zwyczaju swego mieczami i włóczniami, aż się krwią oblewali” (1 Krl 18, 28). Czy dotyczy to tylko czasów zamierzchłych? Wprawdzie flagelantów z tonsurami ze świecą szukać, jednak część szyitów w rocznicę śmierci Husajna ibn Alego, wnuka Mahometa, po dziś dzień biczuje się, aż tryska krew. Męczeństwo Husajna w bitwie pod Karbalą uwiecznia święto Aszura – nazwa pochodzi od semickiego rdzenia oznaczającego dziesięć – obchodzone 10. dnia pierwszego miesiąca w muzułmańskim kalendarzu, w tym roku 19 sierpnia. U sunnitów Aszura upamiętnia wyjście Izraelitów z Egiptu i jest od czasów wprowadzenia ramadanu dobrowolnym postem, przejętym przez Arabów jeszcze przed Mahometem od Żydów mieszkających w Medynie. Post przypadający 10 dni od rozpoczęcia żydowskiego nowego roku to oczywiście Jom Kipur – Dzień Pojednania. Ponadto muzułmanie po odbyciu Hadż, czyli pielgrzymki do Mekki, golą głowy. Muzułmanki tylko podcinają włosy i mężczyźni czasem wybierają tę opcję.
Już Kpł 21, 5 zakazuje kapłanom „wystrzygać strzyżyny na głowie swojej” i robić „na ciele swojém nacięć”. Skoro jednak cały lud ma być „państwem kapłanów i narodem świętym” (Wj 19, 6), nie dziwi rozszerzenie pierwotnego zakazu na wszystkich. Z jednej strony nie wolno więc w sposób celowy zniekształcać swojego ciała, z drugiej – okazywać nadmiernej żałoby. „Dzieci Wiekuistego”, nawet gdy odumrą ich matka i ojciec, nie będą w pełni sierotami. Boleść żałoby zsyła im wszak Niebiański Rodzic, któremu dzieci winny ufać.
Naszym wersem niecnie podpiera się w Talmudzie niejaki Isi. Dyskusja dotyczy choroby dermatologicznej (najczęstsze tłumaczenie: trąd), która objawia się „u mężczyzny albo u niewiasty… na głowie, albo na brodzie” (Kpł 13, 29). Hebrajski jest jednoznaczny – chodzi o zarost, a nie zakłada się istnienia kobiet z brodą. Isi dorzuca swoje: zakaz robienia łysiny nie dotyczy kobiet, bo w wersie jest powiedziane „jesteście synami”. (Stara śpiewka: „człowiek” równa się „mężczyzna”, a „dzieci” to „synowie” – dosłownie tak, ale jakiego innego wyrazu miałaby użyć Biblia?). Skoro – według Isiego – wers odnosi się do synów, a nie do córek, zakaz wyrywania sobie włosów po stracie bliskiej osoby dotyczy tylko mężczyzn. Czy chcesz mi powiedzieć, Isi, że nie jestem częścią „ludu poświęconego Wiekuistemu” (wers 2)? Take it easy! ©
