Nie żyje Jerzy Nowosielski

21 lutego w Krakowie, w wieku 88 lat zmarł wybitny malarz, teoretyk sztuki, autor esejów poświęconych ikonom i teologii prawosławia Jerzy Nowosielski.

22.02.2011

Czyta się kilka minut

Ryszard Przybylski w liście przesłanym w 1978 roku do Jerzego Nowosielskiego, (w numerze 638-639 "Znaku" z 2008 roku ukazała się ich korespondencja opracowana przez Krystynę Czerni) pisał: "Jest Pan wielkim skarbem nie tylko jako malarz, lecz również jako człowiek i Pana wiedza i mądrość jest polskiej humanistyce bardzo potrzebna".

Jerzy Nowosielski urodził się 7 stycznia 1923 roku w Krakowie. Tutaj w 1940 roku rozpoczął studia malarskie w Instytucie Sztuk Plastycznych w Krakowie (przemianowanym przez Niemców na Kunstgewerbeschle). Przez cztery miesiące 1942 roku mieszkał we wspólnocie podlwowskiej Ławry im. św. Jana Chrzciciela. Pracując w cerkwi w Bolechowie praktykował ikonopisanie. Z powodu choroby musiał jednak powrócić do Krakowa.

Po wojnie (w latach 1945-47) studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u profesora Eugeniusza Eibischa. Od 1947 roku był asystentem Tadeusza Kantora. W 1961 roku otrzymał dyplom Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Krakowie, rok później rozpoczął wykłady o malarstwie które kontynuował w Łodzi i w Krakowie aż do 1993 roku kiedy przeszedł na emeryturę.

Swoje pierwsze obrazy wystawiał w 1948 roku w krakowskim Pałacu Sztuki. Już jego wczesne prace miały wyraźnie osobny, charakterystyczny styl, część była stylizowana na ikony, niektóre przypominały "modiglianowskie" akty kobiece, pojawiły się wątki charakterystyczne dla całej jego późniejszej twórczości. W pracach z lat 50. i 60. najczęściej malował postacie sportsmenek, gimnastyczek.

Od 1957 roku przynależał (m.in. z Tadeuszem Brzozowskim, Tadeuszem Kantorem, Jerzym Tchórzewskim, Alfredem Lenicą, Danielem Mrozem) do Grupy Młodych Plastyków (późniejsza Grupa Krakowska II).

Był autorem polichromii w wielu cerkwiach i kościołach (np. w Zawierciu, Białym Borze, Gródku, Kętrzynie, Jeleniej Górze, w Wesołej k. Warszawy, Gdańsku, Hajnówce, w Warszawie i w Krakowie, w kaplicy Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie).

Projektował kostiumy i scenografie dla teatrów lalkowych (jego żona też była scenografem teatru lalek w Łodzi).

Wykłady Jerzego Nowosielskiego na temat sztuki a także rozmowy z nim zostały opublikowane w książkach "Wokół ikony" (1985) oraz "Mój Chrystus" (1993). Jerzy Madeyski poświęcił twórczości artysty swoją książkę zatytułowaną "Jerzy Nowosielski" (1973). Podobnie uczynił Mieczysław Porębski (książka pt. "Nowosielski") (2003).

Krakowski malarz był wielokrotnie nagradzany. Otrzymał m.in. nagrodę im. Brata Alberta (1977), nagrodę Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego (1981), medal św. Marii Magdaleny (1985), nagrodę im. Jana Cybisa (1988), nagrodę Wielką Fundacji Kultury (1994), Złoty Medal Gloria Artis (2008).

W 1996 roku z inicjatywy twórcy i jego żony powstała Fundacja Jerzego i Zofii Nowosielskich która fundowała stypendia i nagrody dla młodych, wyróżniających się artystów (nie tylko malarzy). W Radzie Fundacji odnaleźć można nazwiska przyjaciół artysty: Mieczysława Porębskiego, Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Preisnera, Jarosława Suchana, Teresy Starmach.

Jerzy Nowosielski od lat związany był z Galerią Andrzeja Starmacha w Krakowie.

O JERZYM NOWOSIELSKIM W ARCHIWUM "TYGODNIKA":

Jacek Maj, "Summa Nowosielskiego" (Książki w Tygodniku, "TP" 21/2009) >>

Listy Tadeusza Różewicza i Jerzego Nowosielskiego ("TP" 51-52/2008) >>

Krystyna Czerni, "Czyściec" ("TP" 9/2008) >>

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]