Nie wolno nam zapomnieć

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ESPS) powstała, by badać, dokumentować, a nade wszystko upowszechniać wiedzę o historii systemów totalitarnych i oporu społeczeństw wobec zniewolenia...

17.04.2012

Czyta się kilka minut

... historii dyktatur, wojen, okupacji, zbrodni wojennych, przymusowych migracji i innych form prześladowań w Europie XX wieku oraz o historii walki Europejczyków o wolność. Wszystkie jej działania mają charakter międzynarodowy i oparte są z zasady na najnowszych ustaleniach nauki. Sieć wspiera otwarty dialog o sprawach trudnych i niemal zawsze bolesnych, ale stara się to czynić w poszanowaniu dla wrażliwości innych i w taki sposób, by osiągnąć efekt lepszego poznania i zrozumienia przeszłości.

To właśnie międzynarodowe napięcia i obawy trapiące szerokie kręgi społeczeństw między innymi Środkowej i Wschodniej Europy, jakie ujawniły się w związku ze zmianami w kulturze i polityce pamięci zachodzącymi w Niemczech na początku lat dwutysięcznych, doprowadziły do powołania Sieci deklaracją ministrów kultury Polski, Niemiec, Słowacji i Węgier podpisaną 2 lutego 2005 r. w Warszawie. Czechy i Austria uczestniczyły w negocjacjach, lecz na razie zadowoliły się statusem obserwatorów, kierując swych przedstawicieli do gremiów doradczych Sieci. Członkami ESPS są państwa, a ministrowie kultury krajów członkowskich nominują osoby wchodzące w skład gremiów kierowniczych tej organizacji.

Pomimo wydania deklaracji, rzeczywisty początek działalności Sieci znacznie się przeciągnął. Pierwsza konferencja naukowa odbyła się w 2008 r. Silny impuls dla rozwoju Sieci dało utworzenie jej stałego Sekretariatu w 2010 r. w Warszawie w ramach organizacyjnych Narodowego Centrum Kultury. Była to w wielkim stopniu zasługa podsekretarza stanu w MKiDN Tomasza Merty oraz sekretarza generalnego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzeja Przewoźnika, pierwszego polskiego koordynatora Sieci. Ich śmierć w katastrofie w drodze do Katynia 10 kwietnia 2010 r. stała się dla nas dodatkowym, tragicznym impulsem do rozwijania ESPS, także jako Ich dzieła.

Rok 2011 był pierwszym rokiem działalności Sieci. Wśród najważniejszych przedsięwzięć na uwagę zasługuje przede wszystkim zapoczątkowanie cyklu międzynarodowych interdyscyplinarnych konferencji „Genealogie pamięci w Europie Środkowej i Wschodniej”. Pierwsza, z podtytułem „Teorie i metody”, odbyła się w Warszawie (23-25.11.2011, http://genealogies.enrs.eu/) i zgromadziła czołówkę światowych badaczy. Kolejna konferencja z tego cyklu odbędzie się w listopadzie br. Sukcesem była także konferencja „Samotność ofiar. Metodologiczne, etyczne i polityczne aspekty liczenia strat ludzkich II wojny światowej” (Budapeszt, 09-10.12.2011), podczas której omówiono stan badań i trudności towarzyszące ustalaniu globalnej liczby ofiar wojny i liczb cząstkowych, będących często przedmiotem brutalnych wręcz manipulacji politycznych. Pionierski charakter miała konferencja „Prawodawstwo antysemickie na Słowacji i w Europie” (Bratysława, 08-09.09.2011), pokazująca „prawne” przygotowania do Zagłady. Między 18 a 20 kwietnia 2012 r. odbędzie się w Berlinie konferencja „Region – Państwo – Europa. Tożsamości regionalne w warunkach dyktatury”. W bieżącym roku zacznie ukazywać się internetowe czasopismo naukowe Sieci pod tytułem „REMEBRANCE AND SOLIDARITY – Studies in the 20th Century European History”. W toku jest program tłumaczeń wybranych prac naukowych z poszczególnych krajów Sieci. Ponadto ESPS angażuje się w produkcję filmów dokumentalnych i wystaw, ma także w planie jeszcze bardziej aktywne wykorzystywanie internetu. Wszystko po to, by pomóc pamiętać o tym, o czym nam, Europejczykom, zapomnieć nie wolno.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 17/2012