Kronika religijna

• Papież gościł na Kwirynale u prezydenta Carlo Azeglio Ciampiego (24 czerwca). Benedykt XVI wyraził nadzieję, że Włochy pomogą Europie w odkryciu chrześcijańskich korzeni, którym “zawdzięczała swą wielkość w przeszłości i które mogą i dzisiaj sprzyjać jej głębokiej jedności". Przyjęcie orędzia Chrystusa sprawia, że “wspólnota obywatelska staje się bardziej odpowiedzialna, bardziej wyczulona na potrzeby dobra wspólnego i bardziej solidarna z osobami ubogimi, opuszczonymi i zepchniętymi na margines". Papież podkreślił, że Kościół “nie dąży do władzy i nie żąda przywilejów, nie liczy na korzyści społeczne czy polityczne". “Uzasadniona jest więc zdrowa świeckość państwa, zgodnie z którą rzeczywistość doczesna kieruje się własnymi regułami, nie wykluczając jednak tych etycznych punktów odniesienia, które swą ostateczną podstawę znajdują w religii - kontynuował Benedykt XVI. - Autonomia sfery doczesnej nie wyklucza głębokiej harmonii z wyższymi i złożonymi wymogami, wypływającymi z integralnej wizji człowieka i jego wiecznego przeznaczenia". Papież precyzował, że z ową wizją człowieka wiąże się m.in. obrona rodziny i życia ludzkiego. Warto przypomnieć, że niedawno biskupi wzywali Włochów do zbojkotowania referendum w sprawie sztucznego zapłodnienia.
• Podczas środowej audiencji Benedykt XVI zapowiedział zwołanie II Specjalnego Zgromadzenia Synodu Biskupów dla Afryki. Na razie Papież nie podał daty spotkania (pierwsze odbyło się w Watykanie w 1994 r.). Papieskie rozważanie dotyczyło Psalmu 124, “pieśni dziękczynienia ludu za dar wyzwolenia". “Modlitwa staje się tu oddechem ulgi, który płynie z głębi duszy: nawet gdy upadają wszystkie ludzkie nadzieje, ukazać się może wyzwalająca moc Boga" - powiedział Papież.
• O pomoc dla uchodźców zaapelował Benedykt XVI przed niedzielną modlitwą “Anioł Pański" (19 czerwca). Okazją stał się obchodzony nazajutrz przez ONZ Światowy Dzień Uchodźcy. Zwracając się do Polaków, Benedykt XVI pozdrowił uczestników III Krajowego Kongresu Eucharystycznego w Warszawie, a także wspomniał o beatyfikacji księży: Bronisława Markiewicza, Ignacego Kłopotowskiego i Władysława Findysza.
• W Watykanie zaprezentowano książkę Josepha Ratzingera “Europa Benedykta w dobie kryzysów kultury". Choć powstała jeszcze przed konklawe, jako autora podano Benedykta XVI. “Także ten, kto nie jest w stanie znaleźć drogi do akceptacji Boga, winien starać się żyć i wieść swoje życie »si Deus daretur«, jak gdyby był Bóg - pisze Papież. - Tę radę już Pascal dawał swym przyjaciołom niewierzącym; tę radę chcielibyśmy i my dać naszym przyjaciołom, którzy nie wierzą. W ten sposób nikt nie jest ograniczony w swej wolności, wszystkie zaś nasze sprawy znajdują wsparcie i kryterium, którego tak pilnie im potrzeba".
• Przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan przebywał z trzydniową wizytą w Moskwie. Kard. Walter Kasper rozmawiał z przewodniczącym Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego, metropolitą Cyrylem, m.in. o sytuacji na Ukrainie. Strona prawosławna sprzeciwiła się przeniesieniu siedziby ukraińskich grekokatolików ze Lwowa do Kijowa. Zdaniem prawosławnych, ów krok może zaszkodzić dialogowi prawosławno-katolickiemu.

• Ostatnio katolicki metropolita Moskwy, abp Tadeusz Kondrusiewicz, wypowiedział się przeciwko wprowadzeniu lekcji prawosławia do szkół podstawowych w Rosji. Hierarcha stwierdził, że uczniów należy uczyć etyki i religioznawstwa. W odpowiedzi bp Marek, przedstawiciel Patriarchatu Moskwy, zażądał wyjaśnień od Watykanu. Stolica Apostolska zaproponowała, aby nauka religii nie była obligatoryjna.
• Zmarł kard. Jaime Sin, emerytowany arcybiskup Manili (21 czerwca). Filipińska prezydent Gloria Arroyo ogłosiła tydzień żałoby narodowej: 76-letni kardynał należał do najwybitniejszych postaci w tym kraju, krytykował wprowadzenie w 1972 r. stanu wojennego, a w 1986 r. poparł protesty przeciwko dyktaturze Ferdinanda Marcosa. Piętnaście lat później opowiedział się po stronie przeciwników skorumpowanego prezydenta Josepha Estrady.
• Nawiązanie przez Stolicę Apostolską stosunków dyplomatycznych z Chinami jest kwestią czasu - powiedział w Radiu Watykańskim abp Giovanni Lajolo. Abp Lajolo zakończył niedawno jedenastodniową wizytę w Azji. Odwiedził Tajlandię, Malezję, Singapur i Brunei.

Kościół w świecie...

• Nowelizacja ustawy o wolności religijnej oraz statusie prawnym Kościołów i grup wyznaniowych w Czechach jest niezgodna z prawem - oświadczyli tamtejsi biskupi. Wyrazili nadzieję, że Senat odrzuci uchwałę przyjętą niedawno przez Izbę Poselską. Hierarchowie podkreślili, że ustawa narusza podstawowe prawa i swobody Kościołów, np. zabrania im prowadzenia szkół, internatów i szpitali, poza tym umożliwia państwu ingerencję w wewnętrzne sprawy instytucji kościelnych.
• Hiszpański Senat odrzucił ustawę legalizującą związki homoseksualne i umożliwiającą im adopcję dzieci. Przeciwko głosowali deputowani opozycyjnej Partii Ludowej i konserwatyści z Katalonii. Ustawa wzbudza w Hiszpanii duże kontrowersje; 18 czerwca odbyła się w Madrycie - w odpowiedzi na apel biskupów - demonstracja jej przeciwników. W wiecu uczestniczyło pół miliona ludzi, a na jej czele szedł kard. Antonio Rouco Varela, arcybiskup Madrytu, wraz z trzema biskupami pomocniczymi. Ustawa powróci teraz do Kongresu Deputowanych (izby niższej Kortezów). Jej ponowne przyjęcie wydaje się formalnością, ponieważ rządzący socjaliści dysponują w Kongresie wymaganą większością. Hiszpania stanie się wówczas trzecim krajem w Europie, po Belgii i Holandii, gdzie zalegalizowano związki homoseksualne.
• Zmarł bp Jean-Baptiste Gourion, pierwszy - od czasów apostolskich - żydowski biskup dla wspólnoty chrześcijan pochodzenia żydowskiego (23 czerwca). Tamtą historyczną nominację sprzed dwóch lat przychylnie przyjęły władze Izraela. Bp Gourion urodził się w 1934 r. w Algierii. W wieku 24 lat przyjął chrzest, potem wstąpił do benedyktynów.
• Po raz pierwszy w dziejach Kościoła anglikańskiego w Anglii arcybiskupem został Murzyn, bp John Sentamu. Nominat pochodzi z Ugandy, dotychczas był biskupem Birmingham. Teraz obejmie arcybiskupstwo Yorku, drugie w hierarchii Kościoła Anglii po Canterbury. Abp Sentamu znany jest z zaangażowania w walkę z rasizmem i przemocą. Gdy publicznie ogłosił prywatny numer telefonu, aby zachęcić do złożenia zeznań świadków zbrodni na dwóch nastolatkach, zadzwoniło do niego dwieście osób.

... i w Polsce

• Stolica Apostolska nie zgodziła się, aby Wojewódzki Szpital Zespolony w Poznaniu nosił imię Jana Pawła II. Z prośbą o nadanie imienia dyrekcja zwróciła się do abp. Stanisława Gądeckiego, z kolei metropolita poznański - do nuncjatury w Warszawie. “Nawet jeśli w chwili obecnej szpital zasługuje na to, aby spełnić prośbę, nikt nie jest w stanie udzielić gwarancji, że w przyszłości nie będzie podejmował działań kontrowersyjnych z punktu widzenia nauki katolickiej" - napisał w uzasadnieniu odmowy abp Józef Kowalczyk. “Praktyka Stolicy Apostolskiej jest stała. Z zasady nie udziela się zgody szpitalom na noszenie imienia papieża" - dodał nuncjusz. Zaznaczył, że krakowska klinika kardiochirurgii, która od 1990 r. nosi imię Jana Pawła II, jest “wyjątkiem, który nie może być traktowany jako precedens". Tymczasem imię Jana Pawła II otrzymał przed kilkoma dniami Szpital Powiatowy w Kolbuszowej. Jego dyrektor Zbigniew Strzelczyń poinformował, że kwestię patrona skonsultował z biskupem rzeszowskim Kazimierzem Górnym i kard. Stanisławem Nagym.
• Kard. Zenon Grocholewski wkrótce zostanie metropolitą warszawskim - twierdzi dziennik “Il Giornale". Na stanowisku prefekta Kongregacji Wychowania Katolickiego miałby go zastąpić w Watykanie abp Józef Życiński. Sam kard. Grocholewski był zaskoczony spekulacjami prasy: “Nic nie wiem o tym, żebym miał wracać do Polski" - powiedział.
• Nie można stawiać na jednym poziomie podpisu, który był efektem przymuszania, i donosów, które były aktem osobistego zaangażowania - tak abp Józef Życiński skomentował dyskusję wokół teczki premiera Marka Belki (zobacz s. 8). Metropolita lubelski nazwał głęboko niepokojącą sytuację, gdy zacieranie różnic między postawą przymusu i dobrowolności wykorzystuje się do rozgrywek partyjnych. Dodał, że przez takie działanie tworzy się klimat uprzedzeń wobec lustracji i IPN, “sugerując, że poznawanie prawdy musi iść zawsze w parze z lekceważeniem podstawowych zasad moralnych i lekceważeniem odpowiedzialności za słowo".
• Bp Ignacy Jeż otrzymał Wielki Krzyż Orderu Zasługi RFN (22 czerwca). Emerytowanemu biskupowi koszalińsko-kołobrzeskiemu, byłemu więźniowi obozu koncentracyjnego w Dachau, odznaczenie za zaangażowanie w pojednanie między Niemcami i Polakami wręczył ambasador Reinhard Schweppe.