Kroczkami do celu

Wizyta kard. Waltera Kaspera w Moskwie (21-23 czerwca) i spotkanie z metropolitą Cyrylem, drugą osobistością tamtejszego Patriarchatu, pokazały, że do ułożenia relacji między Kościołem katolickim i Rosyjską Cerkwią Prawosławną droga wciąż daleka. Jednocześnie potwierdziły, że ostatnie ocieplenie stosunków między Moskwą i Watykanem nie musi okazać się chwilowym skokiem temperatury.

10.07.2005

Czyta się kilka minut

Kard. Walter Kasper /
Kard. Walter Kasper /

Tydzień po wspomnianym spotkaniu John Zizioulas, metropolita Pergamonu, potwierdził wobec Benedykta XVI, że wszystkie Cerkwie prawosławne pragną wznowienia dialogu katolicko-prawosławnego na forum światowym. Warto przypomnieć, że rozmowy zerwano w 2000 r. - w atmosferze skandalu - na skutek ostrych sporów o Kościół greckokatolicki. Wznowienie dialogu nie byłoby możliwe bez zielonego światła ze strony Patriarchatu Moskiewskiego. Skoro zaś Cerkwie zadeklarowały gotowość do rozmów, ostatnią podróż kard. Kaspera należy uznać za owocną.

Z założenia celem przewodniczącego Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan nie było roztrząsanie drażliwych kwestii w relacjach Watykanu z Moskwą. “Nie będzie nic nowego - powiedział kard. Kasper pierwszego dnia wizyty w rozmowie z katolickim pismem “Swiet Jewangielija". - Jestem tu, aby powtórzyć propozycje już przez nas podnoszone. Ale nie tylko my mamy podejmować kroki; dialog zawsze jest sprawą dwustronną. Chcemy jedynie zobaczyć, co możemy zrobić razem". Z góry zapowiedział też, że “nie będzie żadnych wielkich kroków, ale tylko kroczki. Wiele kroczków także prowadzi do celu". Jednocześnie kardynał podkreślił, że w programie rozmów z metropolitą Cyrylem nie przewidziano problemów związanych z Kościołem greckokatolickim na Ukrainie. Podejmowane u Jana Pawła II i Benedykta XVI starania ukraińskich grekokatolików o uzyskanie statusu patriarchatu i dążenie do przeniesienia ich stolicy do Kijowa stanowią główny punkt zapalny w relacjach katolicko-prawosławnych. “Kościół greckokatolicki - powiedział kard. Kasper - sam musi prowadzić dialog". Zaznaczył, że stanowisko Benedykta XVI w sprawie patriarchatu nie różni się od opinii Jana Pawła II: Watykan popiera dążenia grekokatolików, ale zarazem wzywa ich do cierpliwości.

Tymczasem wbrew przekonaniu kardynała sytuacja na Ukrainie stała się tematem rozmów Kaspera z Cyrylem - poinformował protojerej Wsiewołod Czaplin z Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego. Czaplin podkreślił, że przeniesienie stolicy Kościoła greckokatolickiego z Lwowa do Kijowa “może stworzyć poważną przeszkodę dla rozwoju relacji katolicko-prawosławnych". Podczas spotkania prawosławni oświadczyli, że aspiracje Kościoła greckokatolickiego są niedopuszczalne z kanonicznego, eklezjologicznego i pastoralnego punktu widzenia. Cerkiew żywi nadzieję - podkreślił Czaplin - że jej stanowisko “zostanie uwzględnione w watykańskiej polityce wobec Ukrainy".

Nie wiadomo, co odparł kard. Kasper, znamy jednak odpowiedź kard. Lubomyra Huzara, zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Arcybiskup większy Lwowa podkreślił, że obecność w Kijowie dwóch Kościołów - prawosławnego, pod jurysdykcją Patriarchatu Moskiewskiego, i greckokatolickiego, pozostającegow jedności z Rzymem - można pogodzić, bo “oba są całkowicie różnymi Kościołami, chociaż mają wspólne źródło". Kardynał przypomniał, że oba Kościoły “zajmują te same terytoria geograficznie, ale nie kanonicznie, ponieważ nie ma kanonicznej wspólnoty między nimi. Dlatego ich współistnienie nie ma eklezjologicznych czy kanonicznych przeszkód".

W komunikacie ze spotkania kard. Kaspera z metropolitą Cyrylem znalazły się jednak i dużo cieplejsze sformułowania. Podczas rozmów zwrócono uwagę na naglącą potrzebę współdziałania prawosławnych i katolików, aby umocnić chrześcijańskie wartości w życiu jednostki, rodziny i społeczeństwa. To szczególnie ważne obecnie, gdy narody Europy i świata przeżywają kryzys moralny, i gdy agresywnie narzuca się im zsekularyzowane wizje rzeczywistości - czytamy w komunikacie.

Poza reaktywowaniem dialogu katolicko--prawosławnego na forum światowym spotkanie kard. Kaspera i metropolity Cyryla stanowi wyraźny sygnał, że Watykan zamierza troszczyć się o przyjazną atmosferę, jaka od początku pontyfikatu Benedykta XVI zapanowała między Patriarchatem Moskwy i Stolicą Apostolską. Kard. Kasper miał rację: jego wizyta okazała się może nie krokiem, ale na pewno niezbędnym kroczkiem w stronę pojednania.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 28/2005