Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Nie wymijając się od odpowiedzi, trzeba zaznaczyć, że jest tajemnicą wiary, w dodatku wieloaspektową, którą trudno wyrazić w ludzkich słowach. Z drugiej strony nie jest tak, że nic na ten temat powiedzieć nie możemy. Słysząc słowo "łaska", możemy myśleć, że chodzi o "coś", o "rzecz", którą się otrzymuje. Takie przedmiotowe ujęcie długo dominowało. Dzisiaj bardziej podkreśla się jej osobowy, relacyjny charakter.
Bóg nie jest egocentrycznym samotnikiem zadowalającym się swoim szczęściem. Chce dzielić się sobą ze stworzeniem, zaprasza do konstruktywnej rozmowy, której skutkiem jest kształt życia człowieka. Czyni to z miłości do człowieka i w celu jego zbawienia, przebóstwienia. Łaska oświeca człowieka, nie zastępuje mu rozumu. I dlatego człowiek może poznawać Boga, wierzyć w Niego oraz dążyć do zbawienia.
Istotną treścią łaski - samoudzielania się Boga - jest Chrystus. W Nim Bóg ukazuje nam swoje oblicze Emmanuela, czyli Boga z nami. W Nim człowiek otrzymuje dar zbawienia i predyspozycje do jego przyjęcia oraz ocalenia w swoim życiu. W Katechizmie pojęcie łaski rozważane jest właśnie w kontekście zbawienia człowieka. Łaska Boża jest do zbawienia koniecznie potrzebna, mówi popularna formuła. Zbawienie nie jest bowiem rachunkiem wypłacanym człowiekowi przez Boga za cnotliwe życie. Dobre uczynki człowieka są natomiast potwierdzeniem daru zbawienia, który otrzymujemy w wierze, darmo od Boga, dzięki temu, że za każdego umarł Chrystus. Na łaskę Boga i zbawienie nikt nie jest w stanie sobie zasłużyć.
Ale czy grzechy nie mają tu znaczenia? Grzechy mogą zamknąć człowieka na łaskę Boga, ale nie zamykają Boga na Jego udzielanie się człowiekowi. Łaska nie jest zapłatą za życie według Bożych przykazań, ale ci, którzy je zachowują, są bardziej podatni na jej działanie.
Czy Bóg komuś odmawia swojej łaski? Nie, nikomu. Bóg udziela łaski wszystkim, jest ona nieskończona. W Kościele czyni to w sakramentach, które jednocześnie jej nie ograniczają i nie wyczerpują. Bóg może udzielać łaski na wiele sobie wiadomych sposobów. Więc czy zbawienie może osiągnąć każdy, nawet największy grzesznik? Tak, każdy, kto uzna tę potrzebę, kto pragnie Boga i w sumieniu zwraca się do Niego, może zostać ocalony. Tam, gdzie człowiek sam nic dla siebie zrobić nie może, może zacząć działać Bóg. Uczestnikiem takiego wydarzenia łaski stał się dobry łotr.
A dokąd sięga łaska? Do granic ludzkiej wolności. Do niej Bóg apeluje: łaska nie zmusza, łaska pociąga (łaska po grecku to charis, czyli wdzięk). Wolność może stać się szeroko otwartą bramą dla łaski (wtedy ona tej wolności nie znosi, lecz ją potęguje), ale i murem zaporowym. Czy wtedy Bóg rezygnuje? Nie. Szuka wciąż nowych sposobów, aby człowiek przyjął Jego samoudzielanie się. Śmiem twierdzić, że wtedy jeszcze bardziej zwielokrotnia swoje działanie, aby nie gwałcąc wolności człowieka, otworzyć ją na Niego.
Joanna d’Arc, zapytana w procesie kościelnym, czy sądzi, że jest w stanie łaski Bożej, powiedziała: "Jeśli nie jestem, oby Bóg zechciał mnie do niego wprowadzić; jeśli jestem, oby Bóg zechciał mnie w nim zachować". Taka odpowiedź powinna być treścią naszej nadziei, pragnień i modlitw.
