Obraz tygodnia

Co najmniej 22 tys. ludzi zginęło pod wysoką falą tsunami, wywołaną trzęsieniem ziemi u wybrzeży Indonezji, Tajlandii, Sri Lanki, Indii i Malediwów. Siła wstrząsów wyniosła aż 8,9 stopni w skali Richtera. W powtórzonej drugiej turze wyborów prezydenckich na Ukrainie zwyciężył Wiktor Juszczenko, deklarujący chęć otwarcia kraju na Zachód (ok. 53 proc. głosów; na jego rywala - promoskiewskiego premiera Wiktora Janukowycza głosowało ok. 44 proc., reszta wyborców skreśliła obu kandydatów). Frekwencja wyniosła ok. 77 proc., wybory (nadzorowane m.in. przez ok. 3 tys. obserwatorów z Polski) przebiegły spokojnie. Podczas spotkania z kanclerzem Niemiec Gerhardem Schröderem prezydent Rosji Władimir Putin oznajmił, że jest gotów do rozmów z Zachodem na temat sytuacji w Czeczenii i zadeklarował, że nie widzi "żadnych problemów" w przypadku zwycięstwa Wiktora Juszczenki w wyborach na Ukrainie. Dzień później na konferencji prasowej w Moskwie Putin ostro skrytykował Aleksandra Kwaśniewskiego (którego - jak zaznaczył - zna z czasów wspólnej pracy w Komsomole) za wywiad dla "Polityki", której polski prezydent powiedział, że "Rosja jest lepsza bez Ukrainy". W Iraku wypuszczono dwóch francuskich dziennikarzy, porwanych w sierpniu. Paryż zapewnia, że nie zapłacił okupu ani nie przystał na jakiekolwiek żądania porywaczy, co oznacza, że zastosowano "polską metodę". Serbski parlament zrehabilitował czetników - monarchistyczną partyzantkę z czasów II wojny światowej, będącą w ostatnim półwieczu symbolem kolaboracji z hitlerowcami. Ok. stu żyjących jeszcze byłych czetników otrzymało prawo do emerytury i orderów. Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że firma Microsoft musi sprzedawać na rynku UE okrojoną wersję swojego systemu operacyjnego (bez odtwarzacza audio-wideo) i zapłacić blisko pół miliarda euro grzywny za praktyki monopolistyczne. Węgry są drugim po Litwie krajem, który ratyfikował konstytucję Unii Europejskiej: poparło ją 305 z 384 deputowanych do tamtejszego parlamentu. W Czechach zlikwidowano obowiązek służby wojskowej: od 2005 r. kraju broni armia zawodowa. Sejm uchwalił, a prezydent podpisał budżet na 2005 r. Według jego założeń deficyt nie przekroczy 35 mld zł i będzie niższy niż w roku 2004. Sąd lustracyjny orzekł, że marszałek Sejmu i przewodniczący SLD Józef Oleksy jest kłamcą lustracyjnym, bo zataił ośmioletnią współpracę z wywiadem wojskowym PRL. Cała opozycja z wyjątkiem PSL, a także część posłów SLD uważa, że Oleksy powinien ustąpić z kierowania Sejmem, on sam zapowiada, że wyrok zaskarży. Rzecznik rządu Tadeusza Mazowieckiego Małgorzata Niezabitowska była tajnym współpracownikiem SB o pseudonimie "Nowak" - twierdzą pracownicy IPN. Niezabitowska przyznaje, że po aresztowaniu w grudniu 1981 r. "podjęła grę z SB" i może powiedziała za dużo na przesłuchaniu, ale nie była tajnym współpracownikiem, zaś jej teczka została spreparowana. Tadeusz Mazowiecki zadeklarował, że ma zaufanie do swojej dawnej rzeczniczki i zaprzeczył, że jego rząd odpowiada za niszczenie części akt tajnych służb PRL (co sugerował w jednej z audycji radiowych Jan Rokita): pierwszy premier III RP zakazał gen. Kiszczakowi niszczenia dokumentów resortu jesienią 1989 r. B. szef SB gen. Władysław Ciastoń został ostatecznie uniewinniony z zarzutu podżegania do rozboju i tworzenia fałszywych dowodów zarówno w tzw. prowokacji na Chłodnej (miał tam mieszkanie ks. Popiełuszko), jak i w przypadku napaści na krakowskie mieszkanie asystenta kościelnego "TP" ks. Andrzeja Bardeckiego. Konfrontacja przed sejmową komisją śledczą byłego premiera Leszka Millera z byłym ministrem skarbu Wiesławem Kaczmarkiem pogłębiła różnice między ich wcześniejszymi zeznaniami. Mimo oskarżeń Kaczmarka Miller upierał się, że nie miał nic wspólnego z planami zatrzymania prezesa Orlenu Andrzeja Modrzejewskiego przy użyciu służb specjalnych i że nie wspierał Jana Kulczyka w dążeniach do przejęcia koncernu. Część członków komisji uważa, że obaj przesłuchiwani mijali się z prawdą. Sejm i Senat poprawiły niedawną nowelizację ustawy o ochronie praw lokatorów, która groziła wprowadzeniem nieograniczonych podwyżek czynszu po 1 stycznia 2005 - maksymalna wysokość podwyżek to 10 proc. tego, co lokatorzy płacili dotychczas. Rząd przyjął zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, wprowadzając m.in. zakaz karcenia dzieci w sposób naruszający ich godność. Rygorystycznie interpretując zapis, zakazane byłoby m.in. dawanie dziecku klapsa. Rada Ministrów cofnęła decyzję o podporządkowaniu urzędu pełnomocnika ds. równego statusu kobiet i mężczyzn ministerstwu polityki społecznej. Premier Włoch Silvio Berlusconi rozdał parlamentarzystom macierzystej "Forza Italia" kosztowne prezenty: dla panów zegarki Longines, dla pań - kolczyki z brylantami. Wszyscy obdarowani dostali również automatyczne bieżnie treningowe, na których mają odzyskać smukłe sylwetki przed wyborami parlamentarnymi w 2006 r.