Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Niki de Saint Phalle urodziła się we Francji w 1930, zmarła w Stanach Zjednoczonych w maju 2002. Wychowywała się i mieszkała w obu tych krajach. Nie posiadała żadnego formalnego wykształcenia plastycznego. Jej życie i twórczość było ciągłym sprzeciwem wobec konwencji uznawanych za obowiązujące, wyrazem wolności, własnej wizji kobiety, refleksją nad jej kondycją. Najważniejszymi motywami twórczości Niki de Saint Phalle są: rodzące się dziecko, potwory, dom, kobieta i mężczyzna. Wypowiadała się w malarstwie, rzeźbie, mozaice, grafice, ilustracji, instalacjach i sztuce akcji. Projektowała dekoracje teatralne i obiekty architektoniczne, tworzyła filmy. Nie ulegała modom i kierunkom, ale na jej życie i twórczość wpłynęli artyści związani z grupą Nowych Realistów, a zwłaszcza Jean Tinguely. Do najbardziej znanych wspólnych realizacji Niki de Saint Phalle i Jeana Tinguely’ego należy ukończona w 1983, w pobliżu Centrum Pompidou w Paryżu - “Fontanna Strawińskiego".
Jedną z najbardziej fascynujących realizacji artystki jest ogród-rzeźba powstały w Garavicchio w Toskanii. “Ogród Tarota" to dwadzieścia dwie monumentalne figury, domy-rzeźby umieszczone na terenie starego kamieniołomu, których inspiracją były atutowe karty tarota. Ich metalowe konstrukcje pokryto cementem i mozaiką z ułamków szkieł, luster, ceramiki. Z ostatniego okresu jej działalności pochodzi interesujący zespół trzydziestu dziewięciu wielobarwnych rzeźb dla Jerozolimy - “Arka Noego".
Różnorodność i bogactwo twórczości Niki de Saint Phalle na krakowskiej wystawie obrazuje siedemdziesiąt dziewięć dzieł powstałych od 1958 do 2000 roku: obrazy, rzeźby, litografie i serigrafie. W przejrzysty sposób pokazano etapy twórczości artystki.
Są tu prace wynikłe z pragnienia wyrażenia gwałtownych emocji: asamblaże złożone z przedmiotów raniących, ostrych, przeznaczonych do zabijania i obrazy z serii “Strzały". Powstały one wskutek zamierzonej akcji strzelania do kompozycji, pod którymi znajdowały się ukryte np. woreczki z farbami. “Strzelałam do obrazów" - wyznaje Niki de Saint Phalle - ponieważ strzelanie pozwalało mi wyrazić złość, jaką odczuwałam. Morderstwo bez ofiary. Strzelałam, by doznać tej magicznej chwili, tej ekstazy. Był to moment prawdy, drżałam z namiętności, kiedy strzelałam do moich obrazów". Przypomniano także sławne “Nany" - kobiety o archetypicznych kształtach - zarówno te z wczesnego okresu, jakby utkane z fragmentów tkanin, wełen, późniejsze - wykonywane z poliestru pokrytego błyszczącymi i jaskrawymi lakierami.
Prawdziwą ucztą kolorystyczną, złożoną z bajecznie kolorowych, fosforyzujących, świecących brokatami, złotymi inkrustacjami są cykle przedstawień fantastycznych zwierząt, przedziwnych stworów, smoków, nosorożców oraz historii powstałych pod wpływem legend indiańskich.
“Artystka - czytamy w katalogu - łączy tradycje francuskiej sztuki z impulsami płynącymi z Ameryki: przetwarza kulturę śródziemnomorską wzbogacając ją o doświadczenia amerykańskiego pop-artu, nową figurację powojennej Europy rozszerza o impulsy sztuki południowoamerykańskiej".
Wystawa czynna od 3 lipca do 24 sierpnia br. w Gmachu Głównym MNK, al. 3 Maja 1.
