Kronika religijna

• "Dlaczego zło?" - taką kwestię podjął Jan Paweł II w rozważaniach przed niedzielną modlitwą "Anioł Pański". "Następujące po sobie okrutne zamachy na życie ludzkie wprowadzają zamieszanie i niepokoją sumienia, wzbudzając w wierzących bolesne pytanie, które pojawia się także w psalmach: dlaczego, Panie? Jak długo?" - mówił Papież. Na te pytania Bóg udzielił odpowiedzi nie przez zasadnicze wyjaśnienia, ale przez ofiarę swego Syna na krzyżu: "W śmierci Jezusa spotkają się ze sobą pozorny tryumf zła i ostateczne zwycięstwo dobra: najmroczniejsza chwila historii i objawienie Bożej chwały" - powiedział Jan Paweł II, nawiązując do święta Podwyższenia Krzyża.
• Papież przyjął ministra spraw wewnętrznych Izraela. Avraham Poraz przybył do Castel Gandolfo z Watykanu, gdzie rozmawiał z sekretarzem stanu, kard. Angelo Sodano i szefem dyplomacji, abp. Giovannim Lajolo. Spotkania dotyczyły przede wszystkim dwóch umów między Stolicą Apostolską a Izraelem: Porozumienia Podstawowego z 1993 r. i układu poświęconego prawnemu uznania Kościoła w tym kraju z 1997 r. “W szczególności mowa była o zasadach przyznawania wiz wjazdowych do Izraela personelowi Kościoła; minister zapewnił, że wydał rozporządzenia zmierzające do załatwienia sprawy" - podkreślił rzecznik Stolicy Apostolskiej. Dokonano także oceny rokowań dotyczących statusu podatkowego instytucji kościelnych w Izraelu.
• Papieska Rada ds. Świeckich zatwierdziła “Spotkania Małżeńskie" jako międzynarodowe prywatne stowarzyszenie wiernych na prawach papieskich. “Spotkania Małżeńskie" powstały w Polsce w 1978 r. na bazie działającego na Zachodzie ruchu “Marriage Encounter". Ich założycielami są Irena i Jerzy Grzybowscy. Stowarzyszenie pomaga małżonkom odnawiać więź z Bogiem i między sobą, proponując trzydniowe rekolekcje zamknięte.

Kościół w świecie...

• Biskupi Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej oświadczyli, że ich Kościół spełnia warunki, aby uzyskać status patriarchatu. W liście pasterskim napisali, że ustanowienie patriarchatu nie powinno zaszkodzić ruchowi ekumenicznemu. Cerkiew będzie jednak czekać na decyzję i błogosławieństwo Papieża.
• Abp Jan Paweł Lenga dokonał konsekracji kościola parafialnego w dzielnicy Michajłowka w Karagandzie (15 września). Od 1992 r. tamtejszą parafię (ok. 500 wiernych) prowadzą polscy marianie, obecnie księża: Krzysztof Erdzik i Stefan Wysocki. Obok budowanej od 10 lat świątyni wzniesiono klasztor i pomieszczenia parafialne, mieszczące m.in. kuchnie i jadalnie dla ubogich. W uroczystościach konsekracji uczestniczyło 20 księży obrządku łacińskiego i greckokatolickiego - w tym przełożony polskiej prowincji marianów, ks. Andrzej Pakuła i redaktor naczelny “TP", ks. Adam Boniecki - oraz dwóch imamów z pobliskiego meczetu. W liczącej 350 tys. mieszkańców Karagandzie znajdują się trzy kościoły katolickie (w tym greckokatolicki) i trzy kaplice publiczne (jedna należy do klasztoru karmelitanek).
• Doroczny raport Departamentu Stanu USA wymienia osiem państw, w których drastycznie łamie się wolność wyznania. To Chiny, Korea Północna, Birma, Iran, Sudan oraz trzy nowe kraje na liście: Arabia Saudyjska, Erytrea i Wietnam. W Arabii Saudyjskiej zakazana jest wszelka publiczna aktywność religijna poza islamem. W Wietnamie za przekonania religijne uwięziono co najmniej 45 buddystów, katolików i protestantów. W Erytrei represje dotykają radykalnych protestantów i świadków Jehowy.
• Władze Libanu zakazały rozpowszechniania światowego bestselleru “Kod Leonarda da Vinci". Ks. Abdu Abu Kasm, przewodniczący tamtejszego Katolickiego Centrum Informacji, powiedział, że książka kłamliwie przedstawia korzenie chrześcijaństwa: “Nie możemy tego zaakceptować, nawet jeśli chodzi o fikcję literacką" - podkreślił.
• Kościół anglikański na Wyspach Brytyjskich zgodził się na emisję w telewizji reality show “Ksiądz idol". Kamera przez dwanaście godzin na dobę ma obserwować życie parafii, gdzie w nabożeństwach uczestniczy co najwyżej dziesięć starszych osób. Lokalna wspólnota ma nadzieję, że dzięki audycji pozyska nowego duszpasterza. Biskup tamtejszej diecezji powiedział, że program jest ostatnią szansą dla parafii.

... i w Polsce

• Senatorowie SLD pracują nad projektem ustawy likwidującej Fundusz Kościelny - ujawnił przewodniczący partii podczas konferencji programowej Sojuszu “Rola Kościołów i wyznań w państwie demokratycznym" (18 września). Krzysztof Janik zapewnił jednak, że SLD nie chce wojny z Kościołem. Fundusz “jest do zrewidowania. Lepiej by było, żeby nie obowiązywały prawa dotyczące finansów Kościoła, które ustanowili komuniści w 1950 r., tym bardziej, że to było ciągle manipulowane i jest manipulowane do dziś" - skomentował bp Tadeusz Pieronek. Zdaniem przewodniczącego Kościelnej Komisji Konkordatowej o Funduszu trzeba rozmawiać, ale “nie w atmosferze kampanii wyborczej i ratowania rozpływającego się SLD". Fundusz powstał jako rekompensata za dobra Kościoła przejęte przez państwo. Dziś finansowane są z niego ubezpieczenia społeczne i zdrowotne duchownych, którzy nie mają umów o pracę (zakonników, misjonarzy, sióstr klauzurowych czy kleryków) oraz konserwacja zabytków sakralnych, działalność dobroczynna i wychowawcza. Korzystają z niego wszystkie zarejestrowane w Polsce związki religijne, w 2000 r. jego budżet wyniósł ponad 67 mln złotych (87 proc. przeznaczono na ubezpieczenia).
• Roszczenia niemieckich przesiedleńców są nieuczciwe, jednak sprawa reparacji wojennych dla Polski jest już zamknięta - podkreślił abp Józef Życiński podczas Mszy w ramach Dni Majdanka (19 września). Metropolita lubelski przypomniał, że w 1953 r. rząd polski zrzekł się wszelkich pretensji o odszkodowania.
• 80 tys. osób uczestniczyło w XXII ogólnopolskiej pielgrzymce ludzi pracy na Jasną Górę (19 września). “Niech w żadnym polskim domu nie zabraknie środków do godnego życia rodzin" - napisał Jan Paweł II w telegramie do pątników. “Wiem, jak wiele rodzin dotyka ciężar wdrażanych reform" - zaznaczył Papież. Przypomniał, że troska o pracę nie może nikogo pozbawić możliwości godnego przeżywania Dnia Pańskiego i prawa do odpoczynku. Podczas pielgrzymki modlono się o beatyfikację sługi Bożego, ks. Jerzego Popiełuszki.
• Służyć wiernym w dojrzałym przeżywaniu wiary i otwierać się na dialog z tymi, którzy nie utożsamiają się z Kościołem - taką postawę zadeklarowali uczestnicy VII Kongresu Teologów Polskich w Lublinie (12-15 września). Uczestniczyło w nim 700 teologów świeckich i duchownych z Polski, Białorusi, Litwy, Czech, Słowacji, Niemiec, Francji, Szwajcarii, Włoch i Hiszpanii oraz 100 gości z Ukrainy. Na zakończenie teologowie wystosowali “Słowo do wiernych i ludzi dobrej woli", a także deklarację solidarności z ukraińskimi kolegami, wyrażając nadzieję na utworzenie patriarchatu greckokatolickiego w Kijowie.

• Dyskusję w kuluarach wywołał referat o. Andrzeja Napiórkowskiego: jego zdaniem teologia w Polsce ma spory potencjał, ale i wiele niedostatków. Często badacze przesadnie skupiają się na Magisterium kosztem Pisma Świętego i zawężają nauczanie Kościoła do wypowiedzi papieskich, zresztą traktowanych wybiórczo (pomija się np. wypowiedzi i dokumenty o roli świeckich - w tym kobiet - w Kościele).

• O. Napiórkowski stwierdził, że teologia polska, choć doktrynalnie poprawna, jest nie dość interesująca i wiarygodna dla szeregowych wiernych. Ta niekiedy sztuczna ortodoksyjność uwidacznia się w zewnętrznej pobożności Polaków, połączonej z jednoczesnym brakiem wewnętrznego utożsamienia się z wiarą.
• Odnowa muzyki liturgicznej w Polsce jest zadaniem trudnym, ale koniecznym - stwierdzili uczestnicy Pierwszego Ogólnopolskiego Kongresu Muzyki Liturgicznej (17-19 września w Krakowie). “Dyskoteka wdziera się do świątyń, a piosneczki śpiewane na biwakach wypierają chorał, Bacha i Mozarta" - ostrzegał prof. Marek Dyżewski. Przyznał jednak, że trudno o jednoznaczne rozwiązania, gdyż nowa ewangelizacja wymaga nowoczesnych środków i języka. Ks. Andrzej Zając zauważył, że w imię celów duszpasterskich często dąży się do uatrakcyjnienia celebracji bez względu na skutki. Tymczasem liturgia “ma być piękna, dostojna i poruszająca, ale nie atrakcyjna".
• Łódzcy radni LPR wycofali się z pomysłu nazwania ulicy imieniem św. Faustyny. Projekt skrytykował proboszcz pobliskiej parafii: “Zamiast wydawać pieniądze na nowe szyldy i pieczątki, lepiej byłoby wybudować dzieciakom z ul. Kruczej piaskownicę albo plac zabaw, bo teraz bawią się w rynsztoku. Zapraszam również do mojej świetlicy: działa od dwóch i pół roku, a żaden z radnych nie zapytał, czy nie potrzeba mi pieniędzy na dożywianie dzieciaków" - powiedział ks. Wiesław Potakowski.