Kronika religijna

• Szef dyplomacji watykańskiej abp Jean-Louis Tauran wyraził ubolewanie po odmowie przez władze Gruzji podpisania międzypaństwowej umowy z Watykanem. “Na tym niedotrzymaniu zobowiązań ucierpi przede wszystkim wspólnota katolicka w tym kraju, która nadal pozbawiona jest gwarancji prawnych i która ma nasze pełne poparcie. Delegacja Stolicy Apostolskiej poczuła się również boleśnie zraniona postawą Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego, który rozpowszechnił wiadomości nie odpowiadające prawdzie, mimo iż wielokrotnie zapewniano o gotowości informowania go o przebiegu rokowań" - napisał abp Tauran w oświadczeniu wydanym tuż przed wyjazdem z Gruzji. Watykański hierarcha wyraził nadzieję, że Gruzja “będzie umiała naprawić tę nieprzyjemną sytuację". 19 września prezydent Gruzji Eduard Szewardnadze wstrzymał podpisanie wynegocjowanej umowy. “Zawarcie tego porozumienia zaostrzy stosunki GKP z Watykanem i wywoła niezadowolenie przedstawicieli innych wyznań religijnych w Gruzji" - mówił wcześniej zwierzchnik gruzińskiego prawosławia Eliasz II. Zdaniem Gueorgui Tskhovrebadzé, rzecznika GKP, wspólnota prawosławna kraju poczuła się zlekceważona brakiem informacji na temat wizyty abp Taurana.
• “Łączę się z wami potępiając wszelki przelew krwi i zniszczenie" - powiedział Papież do grupy biskupów z Ugandy. Biskupi przybyli do Rzymu z wizytą “ad limina Apostolorum". Od 1988 r. rebelianci wspierani przez Sudan terroryzują północne regiony tego kraju (ponad 20 tys. dzieci zostało porwanych i wcielonych do partyzantki). W czerwcu przywódca rebelii Joseph Kony, wydał rozkaz zabijania katolickich księży i zakonnic oraz napadania na misje i kościoły.
• Jan Paweł II podczas niedzielnej modlitwy “Anioł Pański" pozdrowił Ogólnopolską Pielgrzymkę Ludzi Pracy na Jasną Górę (wzięło w niej udział 50 tys. osób). “Zawierzam jasnogórskiej Pani wszystkie sprawy świata pracy, a szczególnie bolesne problemy tych, których dotyka bezrobocie. Niech Boże błogosławieństwo stale im towarzyszy" - powiedział Papież. Katechezę poprzedzającą modlitwę Anioł Pański Jan Paweł II poświęcił różańcowym Tajemnicom Światła, zachęcając wiernych do odmawiania różańca w intencji rodzin i pokoju na świecie.
• Podczas środowej audiencji ogólnej Jan Paweł II wspominał podróż na Słowację. “Jestem pewien, że wstępując do UE naród słowacki będzie umiał wnieść swój cenny wkład w budowę Europy także w dziedzinie wartości" - powiedział Papież.
• Jan Paweł II przyjął w Castel Gandolfo delegację 30 księży Greckiego Kościoła Prawosławnego. Papież zapewnił prawosławnych gości, że nie ustaje w modlitwach “za wszystkich chrześcijan, aby znaleźli drogi do ścisłej współpracy i jednej, coraz głębszej wspólnoty".
• Biuro prasowe Stolicy Apostolskiej ogłosiło program obchodów 25-lecia pontyfikatu Jana Pawła II. Zainauguruje je w środę przed południem (15 października) audiencja generalna na Placu św. Piotra. Po południu rozpocznie się zjazd kardynałów z całego świata (który potrwa do 18 października). W czwartek przed południem Papież podpisze adhortację apostolską po ostatnim synodzie poświęconym posłudze biskupiej. Wieczorem na Placu św. Piotra odprawiona zostanie Msza święta z okazji rocznicy wyboru Papieża. W niedzielę (19 października) o godz. 10.00 rozpocznie się Msza św., podczas której beatyfikowana zostanie Matki Teresy z Kalkuty.

Kościół w świecie...

• Kościół katolicki na Łotwie zdecydowanie poparł wejście tego kraju do Unii Europejskiej. 20 września odbyło się tam unijne referendum: 67 proc. głosujących opowiedziało się za integracją. “Będę głosować za Europą - oświadczył przed referendum arcybiskup Rygi, kard. Janis Pujats. - Za długo byliśmy razem z naszym wielkim wschodnim sąsiadem. Dobrze pamiętamy, co znaczy taka przyjaźń. Myślę, jeżeli ktoś będzie głosować przeciw, to znaczy, że stracił pamięć. Apeluję, aby każdy chrześcijanin wziął udział w referendum i zagłosował na tak". Komentując opinie eurosceptyków, kardynał podkreślił: “Jeżeli ktoś twierdzi, że przystąpienie do Unii nie przyniesie nic dobrego, widzi tylko własne podwórko, miasto, a może tylko własną emeryturę. Trzeba patrzeć dalej".
• Prezydent Aleksander Kwaśniewski oraz premier Włoch Silvio Berlusconi opowiadają się za umieszczeniem w preambule przyszłej konstytucji UE odniesienia do wartości chrześcijańskich. “Myślimy identycznie i zgodnie z prawdą historyczną wartości te muszą znaleźć się w przyszłej konstytucji Unii Europejskiej" - powiedział prezydent Kwaśniewski po spotkaniu z włoskim premierem w Rzymie.
• USA wezwały Rosję, Białoruś, Gruzję, Turkmenistan i Uzbekistan do poszanowania wolności religijnej - apel znalazł się w specjalnym komunikacie opublikowanym przez Departament Stanu. Wobec krajów, w których wolność religijna jest łamana, Stany Zjednoczone mogą zastosować sankcje gospodarcze.
• Abp Chrysostomos skrytykował sprzeciw greckiej Cerkwi wobec projektu budowy meczetu w Atenach z okazji olimpiady w 2004 r. “Nieprzejednane stanowisko w tej sprawie prowadzi do konfliktów między prawosławiem a krajami arabskimi" - ostrzega prawosławny metropolita wyspy Zante na Morzu Jońskim na łamach dziennika “Eleftherotypia". “Nie rozumiem, w czym może przeszkadzać nam meczet... Czy w Kairze nie rozlegają się rano, w południe i wieczorem dzwony w naszych świątyniach?" - pytał abp Chrysostomos. Agencja AFP przypomina, że znany ze zdecydowanych wypowiedzi hierarcha jest uważany za jednego z głównych rywali abp Christodoulosa, zwierzchnika Greckiego Kościoła Prawosławnego.
• Kościół katolicki w Brazylii opuszcza co roku milion wiernych. W ostatniej dekadzie minionego wieku ta największa wspólnota katolicka na świecie skurczyła się z ponad 83 do niespełna 74 milionów wiernych. Znaczna część odeszła do wspólnot protestanckich. Aby przeciwdziałać kryzysowi, tamtejszy Kościół katolicki planuje m.in. otwarcie 170 nowych regionalnych stacji telewizyjnych.

... i w Polsce

• “Polskie środowisko lekarskie ma prawo i obowiązek wypowiadać swoją opinię na temat etyki i jej zastosowań" - napisał Jan Paweł II w telegramie przesłanym na Nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy. Papież przypomniał, że “normatywna etyka, wynikająca ze świadomości istnienia dobra i zła, jawi się jako pomoc, źródło wewnętrznego pokoju człowieka stojącego w obliczu ważnych wyborów, nie zaś jako ograniczenie jego wolności". Zjazd Lekarzy przyjął 20 września nowelizację Kodeksu Etyki Lekarskiej, jednak bez kontrowersyjnych propozycji, m.in.: “lekarz, dokonujący zabiegów medycznie wspomaganej prokreacji, powinien uczynić wszystko, by zminimalizować ryzyko dla poczętego dziecka lub jego matki" (zdaniem części specjalistów przyjęcie takiego zapisu oznaczałoby w praktyce uniemożliwienie przeprowadzania zapłodnień in vitro) oraz zakaz podejmowania badań prenatalnych “obarczonych większym ryzykiem zdrowotnym niż spodziewane korzyści zdrowotne dla dziecka, jak i matki" (ten z kolei zapis mógłby uniemożliwić wykonywanie tych badań w ogóle).
• Uniwersytet w Bonn przyznał abp. Henrykowi Muszyńskiemu doktorat honoris causa. Metropolita gnieźnieński został uhonorowany za zaangażowanie na rzecz porozumienia i normalizacji stosunków pomiędzy Kościołem polskim i niemieckim oraz dialogu chrześcijańsko-żydowskiego w Europie.
• Zmarli: ks. prof. Tadeusz Gogolewski (l. 82), emerytowany profesor apologetyki ATK, wychowawca wielu pokoleń studentów oraz biskup-senior Józef Pośpiech (l. 73), emerytowany zwierzchnik diecezji wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.
• Z udziałem kard. Franciszka Macharskiego w Papieskiej Akademii Teologicznej odbyło się spotkanie “Budowanie ku przyszłości. Refleksje chrześcijan i Żydów u progu Auschwitz" (16 września). Okazją do dyskusji była promocja książki “Dialog u progu Auschwitz" (wyd. Unum, red. ks. Manferd Deselaers), zawierającej teksty powstałe w wyniku spotkań międzyreligijnych, które odbywały się w oświęcimskim Centrum Dialogu i Modlitwy. W dyskusji uczestniczyli ks. Hans Peter Heinz, dr Stanisław Krajewski, ks. John Pawlikowski, rabin Michael Signer, ks. Łukasz Kamykowski i redaktor tomu. Wśród uczestników, którzy przyjechali z Ameryki, Niemiec i Polski, kontrowersje wzbudził tytuł książki, który w różnych językach budzi różne konotacje. “Tygodnik Powszechny" jest patronem publikacji.