32/08

Aleksander Sołżenicyn zmarł w Moskwie w wieku 89 lat.

Rosyjski pisarz, laureat Nagrody Nobla w 1970 r., urodził się w 1918 r. w Kisłowodzku. Walczył w II wojnie światowej, w 1945 r. został aresztowany przez NKWD i skazany na 8 lat obozu pracy. Zwolniony w roku 1953, trzy lata później zrehabilitowany. W 1962 r. ukazało się jego słynne opowiadanie "Jeden dzień Iwana Denisowicza"; był też autorem m.in. "Zagrody Matriony" (1963) i "Oddziału chorych na raka" (1968), przede wszystkim zaś monumentalnego, opisującego świat obozów "Archipelagu Gułag", którego publikacja na Zachodzie w 1973 r. w olbrzymim stopniu wpłynęła na świadomość opinii publicznej i przywódców politycznych, a także stosunek do Związku Sowieckiego. Pisarz został wydalony z ZSRR, osiedlił się w USA, do Rosji powrócił dopiero w 1994 r.

Nie byliśmy Panami Cogito...

"Nikt dotąd nie napisał jak okrutnym, lodowatym i bezlitosnym wierszem jest »Przesłanie Pana Cogito«. Ten prawdziwie nieludzki wiersz niósł w sobie wezwanie do śmierci straceńczej, ale podobał się (?), jak pamię­tam, prawie wszystkim z nas. W warunkach pojałtańskiej opresji, to znaczy w sytuacji zderzenia polskich marzeń o wolności z atomowym potencjałem imperium sowieckiego, które w latach 70. trzymało się jeszcze całkiem nieźle, wiersz ten był właściwie scenariuszem patriotycznego samo­bójstwa, co jednak nikogo specjalnie nie obeszło, ponieważ nikt tak naprawdę (z małymi wyjątkami) »Przesłania Pana Cogito« nie brał do siebie osobiście. Kto bowiem z nas tak naprawdę kierował do samego siebie straszliwe Herbertowskie słowa: »ocalałeś nie po to aby żyć«? Wiersz o »królestwie zimnych czaszek«, do którego to królestwa poeta zapraszał swoich młodych i starszych czytelników, funkcjonował jako piękne alibi dla naszego »normalnego życia« w realnym socjalizmie, za co byliśmy Herbertowi wdzięczni. Nie byliśmy Panami Cogito, ale powołując się na sławne Herbertowskie frazy, mogliśmy powiedzieć o sobie, że w każdej chwili możemy nim być, nawet jeśli była to patetyczna obietnica zupełnie bez pokrycia" - pisze gorzko Stefan Chwin w nowym "Kwartalniku Artystycznym" (nr 2/2008). Numerowi towarzyszy specjalny, ponad 100-stronicowy dodatek herbertowski, a w nim listy poety do Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego oraz wspomnienia, głosy i utwory m.in. Anny Nasiłowskiej, Aleksandra Fiuta, Henryka Grynberga, Bogusława Kierca, Antoniego Libery, Piotra Matywieckiego, Jacka Łukasiewicza, Janusza Szubera...

Andrzej Wajda został odznaczony Krzyżem Ziemi Maryjnej

estońskim odznaczeniem przyznawanym cudzoziemcom (m.in. Elżbiecie II i Lechowi Wałęsie).

Tzadik Poznań Festiwal

odbędzie się w dniach 8-9 sierpnia. Druga edycja tej poświęconej kulturze żydowskiej imprezy to m.in.: wystawy prac Yossi Lemela, wybitnego izraelskiego grafika, koncerty grup Yair Dalal Band Orient, Albert Beger New Quartet i Shofar (Raphael Rogiński, Mikołaj Trzaska, Macio Moretti) oraz przegląd filmów nagrodzonych na 5. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym "Żydowskie motywy". Szczegóły: www.malta-festival.pl

12. Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski

trwa w Trójmieście. Wśród gości m.in. rumuński Teatr Odeon z "Hamletmachine" Heinera Müllera, japoński Teatr Ryutopia, brytyjski Szekspirowski Teatr Globe oraz Teatr Nowy z Wrocławia z "Hamletem" w reż. Moniki Pęcikiewicz.

63. Międzynarodowy Festiwal Chopinowski

rozpoczął się w Dusznikach-Zdroju. Udział biorą m.in. skrzypek Konstanty A. Kulka, pianiści Brigitte Engerer (Francja), Hisako Kawamura (Japonia), Boris Berezovsky i Nikita Mndoyants (Rosja) oraz polska orkiestra kameralna "Wratislavia".

Festiwal Filmu i Sztuki "Dwa Brzegi"

trwa w Kazimierzu Dolnym i Janowcu. Obok pokazów filmowych, zainaugurowanych nowym dziełem Łukasza Barczyka "Nieruchomy poruszyciel" z Janem Fryczem i Andrzejem Chyrą, odbywają się koncerty i wystawy.

9. Letnia Akademia Filmowa

odbędzie się w dniach 8-17 sierpnia w Zwierzyńcu, prezentując ok. 300 filmów z całego świata, m.in. dzieła Tony’ego Gatlifa czy Lone Scherfig, retrospektywy Piotra Łazarkiewicza i Witolda Leszczyńskiego. W programie także specjalny blok filmów poświęconych Romom oraz dyskusja "Romowie w XXI wieku".

"Pojmanie Chrystusa" Caravaggia skradziono

z Muzeum Sztuki Wschodu i Zachodu w Odessie.

(af)

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 32/2008