Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Święto małopolskich zabytków, które odbywa się już po raz dwudziesty piąty, to zaproszenie do odkrywania tajemnic, słuchania opowieści i zaglądania tam, gdzie na co dzień zajrzeć nie sposób. Ostatni akt tej edycji Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego rozegra się w Krakowie i jego najbliższej okolicy.
Zaczniemy od Nowej Huty, a ściślej – od dawnej miejscowości Mogiła, gdzie w opactwie Cystersów opowiemy o dziełach Stanisława Samostrzelnika, a potem, w domu Pod Globusem przy zbiegu ulicy Długiej i Basztowej odbędzie się premiera filmu o tym, co się może wydarzyć, gdy wybitni artyści spotkają się przy wspólnym projekcie. Pokłócą się czy stworzą miejsce wyjątkowe? Tego wszystkiego będzie można się dowiedzieć w trzeci weekend czerwca (17-18 czerwca).
W opactwie Cystersów w Mogile w kilku częściach bazyliki i klasztoru można podziwiać unikatową polichromię wykonaną w latach 30. XVI wieku przez Stanisława Samostrzelnika, zakonnika tutejszego klasztoru. Był on wielkim ornamentatorem i iluminatorem, miniaturzystą i malarzem, który przez kilkanaście lat cieszył się przywilejem prowadzenia własnego warsztatu poza klasztorem, a potem powrócił za jego mury, by zdobić ściany i sklepienia cysterskich budynków. O nim i jego twórczości opowiedzą sami ojcowie cystersi, otwierając zamknięte zazwyczaj dla zwiedzających drzwi klasztornej biblioteki.
By lepiej poznać spuściznę artystyczną cystersów, a także zobaczyć najcenniejsze dzieła sztuki ze zbiorów mogilskiego opactwa, warto zwiedzić także niedawno otwarte muzeum, mieszczące się w niegdysiejszym pałacu opata. Po pobliskim drewnianym kościele św. Bartłomieja oprowadzać będzie lokalny przewodnik. Zaprezentuje on wspaniały, ale na co dzień ukryty, bogato dekorowany gotycki portal. Osoby posługujące się polskim językiem migowym będą mogły wziąć udział w wyjątkowym spacerze po całym opactwie. Z kolei na tych, którzy chcieliby sami poczuć się jak ornamentatorzy, będą czekać warsztaty druku roślinami i zdobienia papieru czerpanego, prowadzone przez graficzkę i litografkę. Swojego artystycznego ducha uwolnić będą mogli zarówno dorośli, jak i dzieci.
W samym Krakowie również nie brakuje spektakularnych ornamentów. Na rogu ulic Długiej i Basztowej stoi budynek, którego strzelistą wieżę wieńczy olbrzymi globus – stąd jego nazwa, czyli dom Pod Globusem. Zbudowany na początku XX wieku dla Izby Przemysłowo-Handlowej, już od 50 lat jest siedzibą Wydawnictwa Literackiego. Pełna detali, monumentalna fasada z okrętem to jedynie zapowiedź ornamentowego piękna serca gmachu, czyli sali Mehofferowskiej.
Jej projekt pierwotnie powierzono Stanisławowi Wyspiańskiemu, ten jednak nie mógł wykonać zlecenia, przejął je więc przyjaciel artysty jeszcze z lat młodzieńczych, Józef Mehoffer. Efekty jego pracy – strop zdobiony wijącymi się, wielobarwnymi wężami, ściany pomalowane niczym wieka skrzyń krakowskich, boazerię zdobioną mosiężnymi elementami wzorowanymi na bronowickiej biżuterii i oświetlenie w kształcie kwiatów, wyrastających ze ścian i sufitu – wszystko to przeszło najśmielsze oczekiwania zamawiających projekt.
O tym dziele totalnym opowie film przygotowany na Dni Dziedzictwa, którego premiera i kolejne pokazy odbędą się w sali Mehofferowskiej właśnie. Będzie można zwiedzić również inne przestrzenie domu Pod Globusem – pod przewodnictwem pracowników Wydawnictwa Literackiego, kustoszki MNK w Domu Mehoffera czy historyków sztuki. Każde oprowadzanie, na życzenie zwiedzających, kończyć się może wizytą na wieży zegarowej, a ci, którzy pragną w pełni zanurzyć się w młodopolskim Krakowie, będą mogli wyruszyć dalej, na spacer śladami Mehoffera i Wyspiańskiego. ©
Udział w wydarzeniach jest bezpłatny, jednak na część z nich obowiązuje rezerwacja miejsc, możliwa w dniach 12-16 czerwca przez formularz dostępny na stronie dnidziedzictwa.pl lub telefonicznie: 533 654 003.
Dniom Dziedzictwa, jak co roku, towarzyszy bezpłatna książka, dostępna we wszystkich punktach informacyjnych (w trakcie trwania Dni). W tym roku siedmioro autorów opowiedziało o bohaterach Dni – każdy na swój wyjątkowy sposób. Barbara Sadurska, Radek Rak, Katarzyna Kobylarczyk, Sabina Jakubowska, Jakub Kornhauser, Bartosz Sadulski i Dominika Słowik zaskoczą czytelnika formą i tematem.
Album „Wyszukana Małopolska” to opatrzone zdjęciami siedemdziesiąt pięć opowieści o miejscach, które gościły Dni Dziedzictwa w poprzednich latach. Te krótkie impresje o pasji, marzeniach, odwadze i ideach opowiadają nie tylko o murach, malowidłach czy rzeźbach, ale przede wszystkim o ludziach i płomieniu, który rozpalał ich serca i głowy. Ten płomień wciąż buzuje w duszach gospodarzy, kustoszy, przewodników i pasjonatów lokalnej historii – u każdego, komu nieobojętne jest dziedzictwo kulturowe.
Niełatwo było dokonać wyboru spośród kilkuset miejsc, które otworzyły podwoje przed Dniami Dziedzictwa – zajrzeliśmy za niezliczone zamknięte drzwi, otworzyliśmy wiele zatrzaśniętych okien i wysłuchaliśmy setek historii. Każde z tych miejsc i każda z opowieści zasługiwały na swoją wzmiankę w albumie. Z tymi siedemdziesięcioma pięcioma obiektami, które w końcu się w nim znalazły, wiążą się historie pełne pasji, pomysłów i idei – teraz Małopolski Instytut Kultury z radością się nim dzieli.
