Kronika religijna

• Na potrzebę rozwijania formacji liturgicznej zwrócił uwagę Jan Paweł II w liście apostolskim na 40. rocznicę ogłoszenia soborowej Konstytucji o liturgii. Odnowa liturgiczna zainspirowana Soborem Watykańskim II “jest przykładem, jak można połączyć normy zapewniające liturgii jej tożsamość z twórczym dostosowywaniem do potrzeb różnych regionów i kultur" - napisał Papież. Jednocześnie przestrzegł przed nadużyciami sprzecznymi z duchem Soboru. W formacji liturgicznej “powinno się zwracać uwagę na to, aby poczucie tajemnicy przenikało sumienia i aby wszyscy czuli się aktywnymi uczestnikami zgromadzeń liturgicznych" - podkreślił Jan Paweł II, zachęcając chrześcijan do “kultywowania chwil milczenia". Papież postuluje również wprowadzanie świeckich w brewiarzową Liturgię Godzin.
• O pilnej potrzebie dialogu i współpracy między wielkimi religiami, zwłaszcza chrześcijaństwem i islamem, mówił Jan Paweł II do uczestników kolokwium “Prawda, sprawiedliwość, miłość, wolność: filary pokoju". Spotkanie zorganizowała w Watykanie Papieska Rada ds. Dialogu Międzyreligijnego. “Apeluję do was i do wszystkich mężczyzn i kobiet dobrej woli o to, aby przyłączyli się do mego głosu nawołującego, aby święte imię Boga nigdy nie było wykorzystywane do podżegania do przemocy czy terroryzmu i do zachęcania do nienawiści lub zamykania się przed innymi" - powiedział Papież.
• W rozważaniu przed niedzielną modlitwą “Anioł Pański" Jan Paweł II zaapelował o dobre przeżycie Adwentu. Papież przypomniał, że w liturgii Adwentu przygotowujemy się, aby na nowo przeżyć wspomnienie narodzin Jezusa i odnawiamy naszą wiarę w Jego chwalebne przyjście na końcu czasów. Jednocześnie staramy się odkryć Jego obecność pośród nas: “On bowiem rzeczywiście spotyka się z nami również w ludziach i wydarzeniach codzienności".
• “Stale powtarzam tę modlitwę, zanosząc przed oblicze Czarnej Madonny wszystkie sprawy Polski, świata i Kościoła na całym okręgu ziemi - napisał Jan Paweł II w liście z okazji 50-lecia Apelu Jasnogórskiego. Przypominając historię tej modlitwy, Papież zaznaczył, że jednoczyła naród w błaganiu o uwolnienie Prymasa Wyszyńskiego i stała się “programem duchowej odnowy".
• Jan Paweł II modli się o zdrowie premiera Millera oraz wszystkich, którzy ucierpieli w wypadku rządowego śmigłowca - informację tę w rozmowie telefonicznej z szefem rządu przekazał nuncjusz apostolski w Polsce, abp Józef Kowalczyk.
• Po raz siódmy odbyła się w Rzymie międzynarodowa konferencja poświęcona duchowości kina. Jej organizatorami są Papieskie Rady: Kultury oraz Środków Społecznego Przekazu.
• Panu Bogu nie podoba się klonowanie ani seryjna produkcja świętych; każdy święty jest nieznanym wcześniej wynalazkiem Ducha - powiedział kaznodzieja Domu Papieskiego, o. Raniero Cantalamessa, w pierwszym kazaniu adwentowym dla Papieża i Kurii Rzymskiej. Kapucyn mówił o świętości na przykładzie Matki Teresy z Kalkuty.

Kościół w świecie...

• Listopadowa konsekracja przez Kościół episkopalny (anglikański) w USA na biskupa jawnego homoseksualisty stała się przyczyną odłożenia spotkań ekumenicznych komisji: Międzynarodowej Komisji Anglikańsko-Rzymskokatolickiej (ARCIC) i Międzynarodowej Anglikańsko-Rzymskokatolickiej Komisji ds. Jedności i Misji (IARCCUM). Pierwsza zajmuje się sprawami doktrynalnymi, druga - współpracą praktyczną. Obie strony będą kontynuować dialog w ramach ARCIC, ale na szczeblu utworzonego ad hoc podkomitetu, który zajmie się sprawą “eklezjologicznych konsekwencji" wspomnianej konsekracji. Z funkcji anglikańskiego współprzewodniczącego ARCIC zrezygnował abp Frank Griswold, zwierzchnik Kościoła episkopalnego.
• Amerykańscy i australijscy anglikanie z tradycjonalistycznego ruchu “Forward in Faith" (FF) chcą podporządkować się prymatowi biskupa Rzymu. W październiku i listopadzie prowadzili w tej sprawie rozmowy w Watykanie. FF zawiązał się na znak protestu przeciwko liberalnym tendencjom w Kościele anglikańskim, nie zgadzając się m.in. na kapłaństwo kobiet i konsekrację homoseksualisty na biskupa. Ruch ma nadzieję, że w komunii z Kościołem katolickim będzie mógł zachować anglikańską doktrynę i liturgię. “Istnieje wiele Kościołów unickich z własnymi tradycjami, własnym liturgicznym wyrazem wiary, własnymi biskupami" - powiedział ks. David Moyer, przewodniczący północnoamerykańskiej gałęzi FF.
• 77 proc. respondentów uważa, że Kościół katolicki w Irlandii niewłaściwie zajmował się przypadkami molestowania dzieci przez księży - wynika z raportu, opracowanego z inspiracji władz kościelnych w tym kraju. Abp Sean Brady (prymas) powiedział, że dokument to “bolesna lektura"; opisuje błędy “popełnione w odpowiedzi na prośby tych, którzy szukali w Kościele wrażliwości i współczucia". Raport stwierdza, że i ofiary, i księża cierpieli z powodu niekompetencji biskupów. Informuje też, że księża są winni 3 proc. wszystkich udowodnionych do tej pory przestępstw seksualnego molestowania dzieci w Irlandii. Dokument liczy 332 strony; jego autorzy przez dwa lata przeprowadzili rozmowy z prawie 1300 osobami, w tym z siedmioma ofiarami molestowania i ośmioma duchownymi, którym udowodniono takie przestępstwo.
• Abp Christodoulos, zwierzchnik Greckiej Cerkwi Prawosławnej, nazwał Turków “barbarzyńcami" i powiedział, że ten islamski kraj nie powinien wejść do Unii Europejskiej. Hierarcha stwierdził, że socjalistyczny rząd Grecji, popierając członkostwo Turcji w UE, wspiera drugą otomańską inwazję na Europę. Tymczasem “ci barbarzyńcy nie mogą wejść do rodziny chrześcijan". Władze Grecji odcięły się od słów hierarchy. Komentatorzy twierdzą, że wypowiedź arcybiskupa można interpretować jako przejaw wewnątrzprawosławnego konfliktu o władzę: Bartłomiej I, rezydujący w Stambule patriarcha Konstantynopola, poparł ostatnio wejście Turcji do Unii.

... i w Polsce

• Kościół obchodził po raz pierwszy Dzień Solidarności z Bezrobotnymi (4 grudnia). Bp Piotr Jarecki zapowiedział, że w Warszawie powstanie Fundacja “Nadzieja", pomagająca bezrobotnym (także finansowo) w samodzielnym tworzeniu miejsc pracy. “Cała Polska ma dziś moralny obowiązek zająć się Śląskiem" - stwierdził podczas Barbórki w Rudzie Śląskiej bp Wiktor Skworc. Zaapelował jednak do górników o dostrzeżenie problemów innych grup społecznych, np. rolników. “Nie wolno nikomu na dramacie regionu (…) wygrywać jakichś potyczek partyjnych czy towarzyskich - mówił ordynariusz tarnowski. - Zwykli ludzie zamiast pieniędzy, które rzekomo płyną na Śląsk w formie subwencji, widzą, że wszystko im się zabiera: kopalnię, pracę, składki na fundusz zdrowia, w końcu także dobre imię". Biskup zadedykował górnikom słowa św. Pawła: “Jeśli Bóg z nami, któż przeciwko nam?".
• Uprzywilejowanie górnictwa kosztem społeczeństwa jest niemoralne i szkodliwe ekonomicznie - powiedział w rozmowie z KAI ks. Krzysztof Mądel. Specjalista od nauki społecznej Kościoła ostro skrytykował decyzję Sejmu, który 3 grudnia przyjął ustawę, zakładającą m.in. wzrost wydatków na górnictwo, gwarancje zatrudnienia oraz umorzenie 18 mln złotych długu.
• Obchody IV Dnia Modlitw za Kościół katolicki na Wschodzie (7 grudnia): w parafiach w kraju i ośrodkach polonijnych za granicą wierni modlili się w intencji jedności chrześcijan, zbierali też fundusze na pomoc dla katolików za Bugiem (w zeszłym roku zebrano 1,3 miliona złotych). “Bóg chce być blisko każdego człowieka, także ludzi mieszkających w krajach byłego Związku Radzieckiego" - mówił Prymas Polski podczas radiowej Mszy z bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie. Kard. Glemp odrzucił oskarżenia, że katolicy uprawiają prozelityzm na terenach tradycyjnie prawosławnych: “Bardzo chcielibyśmy, aby prawosławni byli prawdziwymi prawosławnymi i chwalili Boga według swych tradycji. Natomiast wszyscy dojrzewamy do tego, aby Kościół nie był tylko dodatkiem do narodowości".
• Jerzy Kluger, przyjaciel Jana Pawła II z lat młodości, otrzymał tytuł Człowieka Pojednania, przyznawany przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów (4 grudnia). Uroczystość odbyła się w ambasadzie RP przy Watykanie. Laudację wygłosił współprzewodniczący Rady, ks. Michał Czajkowski, który przypomniał m.in., że Kluger doprowadził w 1994 r. do nawiązania kontaktów dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a państwem Izrael oraz przyczynił się do wizyty Jana Pawła II w Ziemi Świętej w 2000 r.
• Polska Rada Chrześcijan i Żydów uruchomiła edukacyjną stronę internetową: http://free.art.pl/prchiz. Strona, którą otwiera cytat z Psalmu 133: “Oto jak dobrze i jak miło, gdy bracia mieszkają razem", ma być forum dialogu chrześcijańsko-żydowskiego.