Kronika religijna

• “Najdrożsi, zapewniam was i cały naród ukraiński, że w tych dniach w szczególny sposób modlę się za Waszą ukochaną ojczyznę" - zapewnił pielgrzymów z Ukrainy Jan Paweł II podczas środowej audiencji generalnej. Te słowa znalazły się dzień później na czołówce “L’Osservatore Romano", nieoficjalnego organu prasowego Stolicy Apostolskiej. Zdaniem redaktorów dziennika, Papież wyraził “solidarność z narodem ukraińskim w owych dramatycznych chwilach, które mogą się odbić na przyszłości kraju". O Ukrainie Jan Paweł II wspomniał również po niedzielnej modlitwie Anioł Pański: “Myślą moją ogarniam także obecnych na tym placu pielgrzymów ukraińskich. Zapewniam ich o mojej modlitwie w intencji pokoju w ich kraju" - powiedział.
• Bezwzględne pierwszeństwo Chrystusa, o którym pisze św. Paweł w Liście do Kolosan, było tematem katechezy Jana Pawła II podczas środowej audiencji ogólnej. Katecheza odbyła się w dwóch miejscach: w Bazylice św. Piotra, gdzie Papież spotkał się z włoską młodzieżą i w Auli Pawła VI, gdzie przemówił do pozostałych pielgrzymów.
• Więźniowie również mają prawo do godności - przypomniał Jan Paweł II uczestnikom zjazdu szefów więziennictwa z krajów członkowskich Rady Europy. Podczas audiencji Papież podkreślił, że “posunięcia wyłącznie represyjne czy karzące, które zwykle się dzisiaj stosuje, okazują się nieodpowiednie" dla celów resocjalizacyjnych. Zachęcił do ustanawiania “kar alternatywnych dla więzienia, popierania inicjatyw autentycznej resocjalizacji więźniów poprzez programy formacji zawodowej i duchowej".
• Papież przyjął doktorat honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. “Nie ma większego bogactwa w narodzie nad światłych obywateli" - powiedział Jan Paweł II podczas uroczystości w Sali Klementyńskiej Pałacu Apostolskiego w Watykanie (23 listopada). Papież dodał, że otrzymane wyróżnienie jest “znakiem stale rozwijającego się dialogu pomiędzy nauką i wiarą" i przypomniał wizytę na Uniwersytecie w czerwcu 1999 r.: “Mówiłem wtedy właśnie o tym dialogu, który powinien przezwyciężać oświeceniowe przeciwstawienie prawdy osiąganej na drodze rozumu - prawdzie poznawanej przez wiarę. Dziś coraz bardziej rozumiemy, że chodzi o tę samą prawdę i trzeba, aby ludzie, dochodząc do niej na drogach im właściwych, nie szli samotnie - by szukali potwierdzenia własnych intuicji również w spotkaniu z innymi".

Kościół w świecie...

• W Rzymie odbył się - pod hasłem “Gorące umiłowanie Chrystusa, gorące umiłowanie ludzkości" - Światowy Kongres Życia Konsekrowanego. Po raz pierwszy w historii zorganizowały go wspólnie Międzynarodowa Unia Przełożonych Generalnych Zakonów Żeńskich i Unia Przełożonych Generalnych Zakonów Męskich (23-27 listopada). “Trzeba otworzyć serce na powiewy Ducha Świętego, współzawodniczyć w miłości bratniej i służbie, otworzyć drzwi ludziom słabym, samotnym i odrzuconym" - napisał Papież w przesłaniu do kongresu. O. José Maria Arnaiz, sekretarz generalny Unii Przełożonych Zakonów Męskich, przyznał, że życie zakonne znalazło się w kryzysie, ale “nie możemy się bać". Ośmiuset uczestników debatowało nad przemianami w życiu zakonnym od ostatniego Soboru, potrzebą odnowy charyzmatów, pluralizmem religijnym, a nawet biotechnologią. Kongres pragnie stać się - czytamy w oświadczeniu - “miejscem dialogu i początkiem procesu zmierzającego do szukania konkretnych odpowiedzi na wezwania Ducha Świętego".
• Kard. Lubomyr Huzar przewodniczył we Lwowie modlitwie ekumenicznej z udziałem duchowieństwa katolickiego obu obrządków oraz prawosławnych (26 listopada). Przed Teatrem Opery zebrało się kilkadziesiąt tysięcy Ukraińców protestujących przeciw wyborczym fałszerstwom. Zwierzchnik Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej apelował do nich: “Nigdy nie wolno wątpić, że gdy jesteśmy po stronie Boga i prawdy, to zwyciężymy".
• Blisko 27 proc. ośrodków pomocy dla chorych na AIDS należy do Kościoła katolickiego - poinformował kard. Javier Lozano Barragan, przewodniczący Papieskiej Rady Duszpasterstwa Służby Zdrowia. Hierarcha ostrzega przed postępem choroby wśród dzieci: w 2001 r. na AIDS chorowało 11,5 mln dzieci, zaś w 2003 r. - 15 mln.
• “W imię Stworzyciela, Wyzwoliciela i Wspierającego" - takie słowa, zamiast formuły “W imię Ojca, Syna i Ducha Świętego", wypowiadali podczas ceremonii chrztu duchowni z parafii Najświętszej Maryi Panny w diecezji Brisbane (Australia). Dlatego miejscowa kuria ogłosiła, że chrzty z ostatnich dziesięciu lat są nieważne. Proboszcz tłumaczył, że chodziło o formułę “bardziej inkluzywną i mniej patriarchalną", żeby sakrament nie miał charakteru nazbyt męskiego.

... i w Polsce

• Rodzina, obrona życia nienarodzonych i sytuacja na Ukrainie były głównymi tematami 330. zebrania Konferencji Episkopatu na Jasnej Górze (25 i 26 listopada). W komunikacie biskupi skrytykowali “bezprecedensową ingerencję Komitetu Praw Człowieka ONZ w ustawodawstwo naszego kraju poprzez wydanie zaleceń, które w praktyce prowadzą do odbierania dzieciom nienarodzonym ich podstawowego prawa do życia". Z kolei poselski projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie jest - zdaniem Episkopatu - “sprzeczny z elementarnymi zasadami moralnymi i obywatelską odpowiedzialnością za przyszłość Narodu". Biskupi wyrazili nadzieję, że “bliski nam naród ukraiński będzie mógł swobodnie określić swoją tożsamość narodową w duchu prawdy, demokracji i sprawiedliwości". Druga niedziela Adwentu - 5 grudnia - będzie dniem modlitw za Ukrainę, połączonym ze zbiórką funduszy na pomoc dla Kościoła katolickiego na Wschodzie.

• Biskupi zamierzają prosić Stolicę Apostolską o ogłoszenie św. Wojciecha współpatronem Europy oraz opracować długofalowy program duszpasterski na pięć lat. Pomysł ma “wyeliminować doraźność i uznawanie za program kolejnych dokumentów papieskich czy pielgrzymek" - wyjaśnił biskup koszalińsko-kołobrzeski Kazimierz Nycz. Bp Piotr Jarecki został przewodniczącym nowo powołanego Zespołu ds. UE oraz reprezentantem biskupów w Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE). Bp Nycz został członkiem Rady Stałej Konferencji Episkopatu, zastępując abp. Henryka Muszyńskiego. Przed obradami biskupi wysłuchali trzydniowych rekolekcji, wygłoszonych przez ks. Jerzego Szymika.
• Osiem Kościołów chrześcijańskich skrytykowało przygotowany przez Socjaldemokrację Polską projekt nowelizacji ustawy o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego. Nowela zlikwidowałaby m.in. odliczenia podatkowe za wsparcie kościelnych inicjatyw charytatywno-opiekuńczych. Zwierzchnicy Kościołów - katolickiego, prawosławnego, ewangelicko-reformowanego, ewangelicko-augsburskiego, ewangelicko-metodystycznego, polskokatolickiego, adwentystów i zielonoświątkowego - stwierdzili we wspólnym oświadczeniu, że konstytucyjna zasada równouprawnienia Kościołów i związków wyznaniowych określa “nie tyle pozbawianie Kościołów przysługujących im praw, ile zrównanie ich w tych prawach".
• Abp Zygmunt Kamiński otworzył pierwszy Synod Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej (24 listopada). Inauguracyjna sesja odbyła się w kościele szczecińskiego seminarium. Jednym z celów synodu jest opracowanie programu duszpasterskiego.
• “Od kapłana wymaga się świętości życia, wstrzemięźliwości i anielskich obyczajów w postępowaniu" - napisał abp Stanisław Gądecki w adwentowym liście do księży archidiecezji poznańskiej. “Chciałbym, aby prowadzącym ku temu środkiem był: post, modlitwa, unikanie złych i szkodliwych rozmów oraz niebezpiecznych poufałości" - zaznaczył wiceprzewodniczący Episkopatu.
• Gwiazdy Dawida, swastykę i wulgarny napis namalowano na samochodzie administratora parafii św. Brygidy w Gdańsku, ks. Krzysztofa Czai. Po niedzielnej Mszy odbył się kolejny wiec zwolenników przebywającego w szpitalu ks. Henryka Jankowskiego. Na pytanie, czy nie czuje się zastraszany, ks. Czaja odparł: “Modlę się za tych ludzi, którzy to zrobili, za księdza prałata, za siebie".