Obraz tygodnia

Prezydent Aleksander Kwaśniewski i marszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz poinformowali, że wybory do Sejmu i Senatu odbędą się 25 września, a pierwsza tura wyborów prezydenckich - 9 października. Decyzję o rozdzieleniu głosowania - co zdaniem obserwatorów może pomóc partiom lewicowym - skrytykowała opozycja. Jej zdaniem budżet straci na tym kilkadziesiąt milionów zł. Marszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz ogłosił, że nie wystartuje w wyborach prezydenckich, a po zakończeniu tej kadencji Sejmu wycofa się z działalności publicznej. To cios dla SLD, które zamierzało integrować lewicę wokół kandydatury Cimoszewicza. Teraz Sojusz, którego ścisłe kierownictwo podało się do dymisji, rozważa wystawienie Jerzego Szmajdzińskiego. Kolegium IPN nie zarekomendowało Sejmowi kandydata na prezesa Instytutu: większości nie uzyskał ani kończący pierwszą kadencję Leon Kieres, ani rywalizujący z nim b. rzecznik UOP Leszek Buller. Po głosowaniu prezes Kieres powiedział, że nie będzie ubiegał się o stanowisko ponownie. Jego następcę (wśród kandydatów wymienia się sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzeja Przewoźnika oraz historyka Antoniego Dudka) wybierze najprawdopodobniej dopiero nowy Sejm. W łonie IPN trwa spór, czy wolno ujawniać dokumenty wytworzone przez SB po 1983 r. Ekspertyzy prawne, którymi dysponuje prezes, są sprzeczne, a ustawa z 1999 r. o ochronie informacji niejawnych traktuje dane tajnych współpracowników SB, działających po tej dacie, jako tajemnicę państwową. IPN rozpocznie śledztwo w sprawie napaści ZSRR na Polskę - poinformowała "Rzeczpospolita", powołując się na prokuratora Lucjana Nowakowskiego z wchodzącej w skład Instytutu Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Prawo i Sprawiedliwość zaproponowało odebranie Wojciechowi Jaruzelskiemu stopnia generała i przywilejów, przysługujących byłemu prezydentowi RP. Zdaniem partii braci Kaczyńskich powinna to być kara za udział Jaruzelskiego w moskiewskich obchodach 60. rocznicy zwycięstwa nad Hitlerem i na to, co generał mówił podczas podróży po Rosji. Inne partie - także opozycyjne PO i LPR - są wobec tego pomysłu krytyczne; LPR zarzuca wręcz Lechowi Kaczyńskiemu, że w 1989 r. przyczynił się do wyboru Jaruzelskiego na prezydenta. Władze Białorusi wydaliły zastępcę ambasadora RP Marka Bućkę, odpowiadającego za współpracę z Polonią i kontakty z białoruską opozycją. W odpowiedzi Warszawa nakazała opuszczenie Polski zastępcy ambasadora Białorusi i sporządziła listę Białorusinów z zakazem wjazdu do Polski (są na niej członkowie rządu). W Warszawie odbył się szczyt Rady Europy. Jednym z ważniejszych tematów obrad była sytuacja na Białorusi. Władze Kuby nie wpuściły na wyspę polskich eurodeputowanych Bogusława Sonika i Jacka Protasiewicza, a po krótkim pobycie zatrzymały i wydaliły z kraju grupkę dziennikarzy, wśród nich Seweryna Blumsztajna z "Gazety Wyborczej". Politycy i przedstawiciele mediów zamierzali wziąć udział w zjeździe kubańskiej opozycji. Rada miejska Lwowa zaakceptowała porozumienie z rządem RP w sprawie napisu na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza na Cmentarzu Orląt. Zdaniem strony polskiej cmentarz może zostać otwarty w ciągu kilku tygodni. Przez Azję przetoczyła się fala protestów po tym, jak amerykański tygodnik "Newsweek" napisał, że aby osłabić morale przetrzymywanych w bazie Guantanamo terrorystów, sprofanowano na ich oczach Koran. W wywołanych tą publikacją zamieszkach zginęło 17 osób, a następnie okazało się, że redakcja nie jest pewna podanej przez siebie informacji. "Newsweek" przyznał się do błędu i przeprosił rodziny ofiar, które zginęły podczas rozruchów. Stłumienie ubiegłotygodniowego buntu przeciwko dyktaturze prezydenta Karimowa w uzbeckim mieście Andiżan mogło pochłonąć nawet tysiąc ofiar - twierdzą agencje, mimo niemal całkowitej blokady informacji. Kuwejt jest czwartym - po Bahrajnie, Omanie i Katarze - arabskim krajem regionu Zatoki Perskiej, w którym kobiety uzyskały pełne prawa wyborcze. l W wieku 92 lat zmarł znakomity filozof Paul Ricoeur. Syn latynoskich imigrantów Antonio Villaraigosa został burmistrzem Los Angeles. Wiceprzewodnicząca PO Zyta Gilowska wystąpiła z partii po tym, jak koledzy zarzucili jej nepotyzm: 31-letni syn Gilowskiej został liderem lubelskiej listy wyborczej partii. Andrzej Lepper przegrał proces o zniesławienie, jaki przed dwoma laty wytoczył mu wojewoda mazowiecki Leszek Mizieliński. Lider Samoobrony ma przeprosić urzędnika i wpłacić 10 tys. zł na cele społeczne. Na kary od roku do pięciu lat więzienia skazano pedofilów, wykorzystujących seksualnie chłopców gromadzących się w 2002 r. na warszawskim Dworcu Centralnym. Sąd uznał, że nieletni pokrzywdzeni trudnili się prostytucją. Sejmowa komisja śledcza badająca aferę Orlenu wezwała na przesłuchanie Jolantę Kwaśniewską. Członkowie komisji chcą pytać żonę prezydenta, kto sponsorował jej fundację "Porozumienie bez Barier" i czy darczyńcy nie dostawali w zamian państwowych kontraktów. Zarządy Centralnego Biura Śledczego w Łodzi i Poznaniu zostały rozwiązane po tym, jak media zarzuciły funkcjonariuszom CBŚ handel zarówno narkotykami zarekwirowanymi wcześniej bandytom, jak i tajnymi informacjami. MSW zapowiada weryfikację kadr CBŚ w całej Polsce.