Dodatki historyczne: rocznice

Artykuły na ten temat

Okręt podwodny INS „Rahav” przypływa do portu w Hajfie. To jedna z pięciu takich jednostek, które Niemcy zbudowały – i częściowo sfinansowały – dla Izraela. 12 stycznia 2016 r. / JACK GUEZ

Niemiecka gwarancja bezpieczeństwa Izraela

Wojciech Pięciak
Choć nie są do tego zobowiązane, Niemcy wspierają militarnie państwo żydowskie. Czy ten model może być wzorem dla Niemiec i Polski – zamiast reparacji?
Okładka dodatku: Polacy i Niemcy jak wyjść z historycznego klinczu / FABRIZIO BENSCH / REUTERS / FORUM // WIKIPEDIA

Jak wyjść z klinczu?

Wojciech Pięciak
W tych dniach zbiegają się trzy rocznice dotyczące powojennych relacji między Polakami i Niemcami.
Przewodniczący Bundestagu Wolfgang Schäuble (na wózku) podczas obchodów 80. rocznicy niemieckiego ataku na Polskę, które na berlińskim placu Askańskim zorganizował Niemiecki Instytut Spraw Polskich. 1 września 2019 r. / SASCHA STEINBACH / EPA / PAP

Puste miejsce

Dieter Bingen
W Berlinie zapadła właśnie decyzja o utworzeniu miejsca, które będzie wyrazem empatii i szacunku wobec Polski i ofiar, jakie poniosła podczas niemieckiej…
Fragment wystawy w Muzeum II Wojny Światowej. Gdańsk, 29 stycznia 2017 r. / WOJTEK RADWAŃSKI / AFP / EAST NEWS

Skazani na historię

Anna Przybyll
Polsko-niemieckie relacje wciąż są pełne odniesień do przeszłości, zwłaszcza tych dotyczących II wojny światowej. Inaczej chyba być nie może.
Nord Stream 2 stał się symbolem relacji niemiecko-rosyjskich. Na zdjęciu: montaż gazociągu Eugal, będącego częścią Nord Stream 2, w pobliżu miejscowości Damerow. Niemcy, 26 marca 2019 r. / SEAN GALLUP / GETTY IMAGES

Tam, gdzie Ludmiła Putinowa zbierała truskawki

Gerhard Gnauck
Polacy i Niemcy wciąż różnią się w postrzeganiu Rosji – nawet jeśli ostatnio i tak się do siebie w tej sprawie zbliżyli.
Coroczny polsko-niemiecki festyn Bunter Hering (Kolorowy Śledź). Słubice–Frankfurt nad Odrą, 6 lipca 2016 r. / PATRICK PLEUL / DPA / PAP

Pierwszy świat, drugi świat

Nancy Waldmann, Łukasz Grajewski
Czy stosunki polsko-niemieckie wciąż są postkolonialne? Tak uważa dwoje naszych autorów młodszego pokolenia.
East Side Gallery / © DZT / HANS PETER MERTEN

Podróż do Niemiec 30 lat po zjednoczeniu

Paweł Figurski
160 km, łatwa trasa, wspaniałe widoki i niesamowite zabytki. To Szlak Muru Berlińskiego, czyli nietuzinkowy sposób na poznanie historii podziału stolicy…
Na okładce: Przy Bramie Brandenburskiej, 31 grudnia 1989 r. / OWEN FRANKEN / CORBIS / GETTY IMAGES

Majstersztyk zjednoczenia

Filip Gańczak
Upadek muru berlińskiego nie gwarantował szybkiej jedności Niemiec. Kluczowa okazała się determinacja kanclerza RFN Helmuta Kohla i mieszkańców NRD. Ale i to…
Górnicy z kopalni soli potasowej w miejscowości Bleicherode w górach Harz protestują w 1990 r., domagając się zachowania miejsc pracy. Po unii walutowej kopalnia była początkowo zarządzana przez Urząd Powierniczy (Treuhand), wkrótce wstrzymano wydobycie. / EBERHARD KLÖPPEL / ULLSTEIN BILD VIA GETTY IMAGES

A myśmy się spodziewali

Łukasz Grajewski
Dla ludzi urodzonych w NRD zjednoczenie było często początkiem osobistych kryzysów, za które obwiniano bogatszy Zachód. Oto historia dwóch braci.
Kanclerz Niemiec Helmut Kohl i premier Tadeusz Mazowiecki. Warszawa, 9 listopada 1989 r. / KRZYSZTOF WÓJCIK / FORUM

Zjednoczenie a sprawa polska

Jacek Lepiarz
Między wspólnotą interesów a nieufnością: jak wyglądały relacje między Polakami i Niemcami w czasach przełomu 1989–1991?
Na ruinach dyktatury: partyjka szachów w opuszczonej wieży strażniczej – jednej z wielu, które tworzyły mur berliński. W oddali budynek Reichstagu, dziś siedziba Bundestagu. Rok 1990. / NORBERT MICHALKE / BEW

Wszystko mogło wyglądać inaczej

Ehrhart Neubert
Nie byłoby zjednoczenia, gdyby wcześniej obywatele NRD nie wyszli na ulice – wschodnioniemiecki opozycjonista i teolog wspomina tamte dni i emocje.
Projekt (widziany z góry) Pomnika Wolności i Jedności, który właśnie powstaje w Berlinie. / MILLA & PARTNER

Dlaczego potrzebujemy pomników

Florian Mausbach
W stolicy Niemiec powinien powstać nie tylko monument Wolności i Jedności, upamiętniający przełom sprzed trzech dekad, ale także osobny pomnik poświęcony…
Okładka dodatku: W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku / MACIEJ KOSYCARZ / KFP

Polskie spojrzenia na koniec wojny

Łukasz Kamiński
Dyskusja o tym, czego doświadczyliśmy w latach 1944-45, rozwinęła się zaskakująco późno. Tymczasem to, czy zostaliśmy wtedy wyzwoleni, czy znaleźliśmy się pod…
„Ludzki łańcuch” w Dreźnie w rocznicę alianckiego nalotu, 13 lutego 2018 r. / MONIKA SKOLIMOWSKA / DPA / PAP

Wyzwalająca klęska

Filip Gańczak
Przegrana wojna i późniejsza reedukacja skutecznie wyleczyły Niemców z militaryzmu. Jednak w ich wiedzy o zbrodniach nazizmu wciąż jeszcze są białe plamy.
Msza polowa na obecnym placu Piłsudskiego. W tle Pałac Saski, z którego po II wojnie światowej pozostanie tylko fragment kolumnady z Grobem Nieznanego Żołnierza. Warszawa, 7 sierpnia 1932 r. / LEON JARUMSKI / NAC

Długa droga ku normalności

Norbert Lammert, Wojciech Pięciak
Norbert Lammert, były przewodniczący Bundestagu: Relacje Niemiec z Polską są i będą relacjami szczególnymi, z historycznego i moralnego punktu widzenia.
Demontaż pomnika marszałka Iwana Koniewa w Pradze, 3 kwietnia 2020 r. / MARTIN DIVISEK / EAP / PAP

Pobieda online

Anna Łabuszewska
Epidemia COVID-19 i spadek cen ropy zaburzyły plan Kremla: świętowania Dnia Zwycięstwa i równoczesnego utrwalenia władzy Władimira Putina.
W Parku Gorkiego, Moskwa, 9 maja 2015 r. / SEAN GALLUP / GETTY IMAGES

Stalin bał się ludzi, którzy wrócili z wojny

Siergiej Miedwiediew, Zbigniew Rokita
Siergiej Miedwiediew, historyk: O ile w Niemczech pamięć opiera się na dogmacie „To nie może się powtórzyć”, o tyle w Rosji popularne jest hasło „Możemy to…
Na okładce: zwiedzający w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. / WOJCIECH STRÓŻYK / REPORTER

Pytania o pamięć

Marek Zając
Przeszłość nieubłaganie oddala się i stygnie, zmienia w suchą wiedzę. Z reguły jeszcze tylko pokolenie wnuków ma emocjonalny stosunek do historii dziadków.…
Spotkanie Zofii Posmysz (z prawej) z młodzieżą w MDSM w Oświęcimiu. / MDSM W OŚWIĘCIMIU

Biografia jako argument

Małgorzata Gwóźdź
Rola byłych więźniów niemieckich kacetów w świadczeniu o historii jest nieoceniona, by nie powiedzieć – fundamentalna.
Zofia Bator-Stępień, portret Marii Ślisz wykonany w KL Auschwitz w 1944 r. / PAŃSTWOWE MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU

Uspokoić sen

Patrycja Bukalska
Im są starsi, tym silniej nękają ich nocne koszmary. Byli więźniowie obozów czasem boją się zasnąć.
Zdjęcia osób, które otrzymały fałszywe paszporty, na prezentacji materiałów archiwalnych z publikacji „Lista Ładosia”, Warszawa, 12 grudnia 2019 r. / INSTYTUT PILECKIEGO

Fałszerze z Berna

Agnieszka Kamińska, Jakub Kumoch
Jakub Kumoch, współautor książki „Lista Ładosia”: Każdy z członków grupy miał pomocników, a ci swoich. Gdyby uwzględnić wszystkie kręgi wtajemniczonych, w tę…
Z lewej: Bruno Dey przed sądem w Hamburgu, 15 listopada 2019 r. Z prawej: egzekucja Rudolfa Hößa na terenie Auschwitz, 16 kwietnia 1947 r. / AXEL HEIMKEN / EAST NEWS // ARCHIWUM IPN / AXEL HEIMKEN / EAST NEWS // ARCHIWUM IPN

Dorwać katów

Filip Gańczak
Trwający w Hamburgu proces byłego strażnika z KL Stutthof to jeden z ostatnich akordów sądowych rozliczeń z Holokaustem. Ich bilans pozostawia duży niedosyt.
/ ZRZUT EKRANU / BAZA DANYCH STRATY.PL

Trzydzieści milionów danych

Piotr Litka
Wiele materiałów o więźniach obozów – oraz szerzej: o ofiarach II wojny światowej – jest dziś dostępnych w internecie. Przedstawiamy krótki przewodnik.
Adam Czerniaków, prezes Judenratu, przed aresztem przy ul. Gęsiej (trzeci od lewej) wraz ze zwolnionym więźniarkami. Pełny opis pod tekstem. / HENRYK (JECHIEL) BOJM (?), FOTO-FORBERT // ŻYDOWSKI INSTYTUT HISTORYCZNY

Zdjęcia z wnętrza

Piotr Kosiewski
Po raz pierwszy udostępniono w całości fotografie z Podziemnego Archiwum Getta Warszawy. To jedyna taka kolekcja, przedstawiająca życie stołecznej społeczności…