Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Wieczorne spotkanie z dyrektorem artystycznym Festiwalu, prof. Michałem Pawłem Markowskim zapełniło obie sale w Pałacu Czeczotki. Nic dziwnego – problem jest poważny. Wojna kulturowa, która oczywiście jest równie stara jak sama nowoczesność, w ostatnich latach weszła w nową, dużo intensywniejszą fazę. „Problemem współczesnej polityki jest to, że opiera się na konflikcie dwóch opozycyjnych systemów wartości. A konflikt wartości to nieskończona produkcja różnic” – tłumaczył Michał Paweł Markowski genezę sporu, którą nazwał, zgodnie z tytułem swojej najnowszej książki, starciem nowoczesnych plemion.
CZYTAJ WSZYSTKIE RELACJE Z WYDARZEŃ CONRAD FESTIVAL 2019 >>>
Kluczowe dla Markowskiego rozróżnienie przebiega właśnie na linii wartość-sens. „Powstanie warszawskie nie miało żadnego sensu, miało za to bardzo dużo wartości” – tłumaczył obrazowo. Wartości są bowiem niekomunikowalne – każdy jakieś wyznaje, ale ich eksponowanie prowadzi do intensyfikowania plemiennych podziałów, a w konsekwencji do eskalowania konfliktu. Elementy sensowne w debacie publicznej z kolei polegają na ciągłym społecznym negocjowaniu znaczeń, którego podstawowym warunkiem jest wyjście poza zamknięte nisze naszych wartości.
Oswobodzenie się z tego klinczu konfliktu wartości możliwe jest tylko dzięki sztuce interpretacji. Utarło się, że polega ona na samodzielnym wyciąganiu znaczeń w indywidualnym procesie lektury. „Nic bardziej mylnego” – udowadniał Markowski. Interpretacja to rozmowa, to społeczne ustalanie znaczenia rzeczywistości, którą wspólnie zamieszkujemy. „Interpretacja to projekcja naszej wspólnej przyszłość. Z kolei życie polityczne oparte na wartościach uniemożliwia porozumienie” – mówił. Innymi słowy – polityka oparta na konflikcie wartości jest zgubna, prowadzi bowiem wprost do przemocy. Dlatego tak bardzo potrzebujemy polityki (i polityków), którzy swoją sprawczość opierają na ciągłym negocjowaniu wspólnych sensów.
POLECAMY: Wywiad z Michałem Pawłem Markowskim "Wartości kryją ziemię"
Zapraszamy: Spotkanie z Olgą Tokarczuk na Festiwalu Conrada
