Dobrze się czyta w miłym towarzystwie. Dlaczego młodzi Europejczycy coraz chętniej sięgają po książki?

Tuż przed wynikami wyborów samorządowych poznaliśmy najnowsze – niezwykle krzepiące – wyniki badań czytelnictwa. Lekturę co najmniej jednej książki zadeklarowało 43 proc. Polek i Polaków, wyraźnie więcej niż w latach poprzednich. Dobre wieści są takie, że mimo inflacji i wzrostu cen chętniej chodziliśmy do księgarni. Między rokiem 2020 a 2023 podwoiła się także liczba mężczyzn wypożyczających książki z bibliotek i w tej grupie, jak zauważa Biblioteka Narodowa, znaleźli się przede wszystkim młodzi ojcowie. Co ciekawe, wzrost czytelnictwa ściśle łączy się ze zmianami naszych nastrojów: 55 proc. ankietowanych przyznaje, że dzisiaj „często cieszy się na nowy dzień” (w 2022 r. było to 42 proc.), a 46 proc. jest przekonanych, że „ich życie jest pełne możliwości” (odpowiednio 29 proc. w roku 2022).

Choć BN bada zwyczaje czytelniczek i czytelników powyżej 15. roku życia, na wzrost czytelnictwa wpływają również trendy rynku, który od kilku lat zdominowany jest przez nastolatki. Organizowane z myślą o młodzieży wiosenne targi książki w Katowicach odwiedziło 10 tys. młodych ludzi. Tytuły kierowane do młodego odbiorcy zajmują najwyższe miejsca w aktualizowanych co miesiąc trendach popularnego serwisu LubimyCzytać. Jak mówi „Tygodnikowi” jego prezeska Izabela Sadowska, miesięcznie serwis odwiedza 200 tys. osób poniżej 18. roku życia. Oceniają książki, nagrywają wideorecenzje albo mierzą czas czytania i biorą udział w różnego rodzaju czytelniczych wyzwaniach.

W 2023 r. ponad 26 proc. wszystkich użytkowników aplikacji Empik Go wybierało audiobooki dla dzieci i młodzieży, z czego rodziców zainteresowanych tytułami dla słuchaczy poniżej 18. roku życia było ok. 14 proc., a rodziców współdzielących lub wykupujących dostęp do aplikacji dzieciom – 18 proc.

Podobne trendy widać w Europie. Z raportu przygotowanego na Targi Książki dla Dzieci w Bolonii przez Włoskie Stowarzyszenie Wydawców dowiadujemy się, że książki dla dzieci i młodzieży (z wyłączeniem podręczników szkolnych) mają 18 proc. udziału w całym włoskim rynku książki. Co najmniej jedną książkę pozaszkolną przeczytało w zeszłym roku prawie 60 proc. dzieci w wieku 11-14 lat.

Z kolei w najnowszym raporcie niemieckiego Stowarzyszenia Wydawców Książek dla Młodych Dorosłych czytamy, że to księgarnia, mimo popularności mediów społecznościowych, nadal jest najważniejszym miejscem kontaktu młodzieży z literaturą, a najczęściej wybieranym formatem jest książka papierowa (tylko ok. 3 proc. młodych Niemców woli czytać na ekranie). Wydatki na książki dla dzieci i młodzieży wzrosły w Niemczech w latach 2019-2023 o 7,4 proc. i wyniosły w zeszłym roku 672 mln euro, przy czym najwięcej czyta młodzież w wieku 16-19 lat (wzrost wydatków na książki o 77 proc.).

Co wpłynęło na to, że młodzi Niemcy tak chętnie dzisiaj czytają? Prawie 80 proc. nastoletnich czytelniczek i czytelników do sięgania po książki zachęca wspomnienie o głośnym czytaniu przez rodziców i dziadków.