Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Działania proeuropejskie, które realizowane były przez organizacje pozarządowe, rozpoczęły się już na początku lat 90., a zintensyfikowały się na przełomie 1998/99 roku. W 1998 r. rozpoczęliśmy oficjalne negocjacje członkowskie, ale też był to czas najniższego poparcia społecznego dla przystąpienia Polski do Unii.
Czym innym były wieloletnie działania proeuropejskie, a czym innym sama kampania referendalna. Organizacje pozarządowe prowadziły ją na szeroką skalę. Starali się pomóc wszyscy, którym zależało na przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.
Samą kampanię można zamknąć w przedziale czasowym pomiędzy styczniem a czerwcem 2003 r. Początek roku 2003 to dwie inicjatywy, które sprzyjały włączeniu wielu NGO-sów do kampanii referendalnej: Inicjatywy Obywatelskiej „TAK w Referendum” i rządowego konkursu grantowego „Teraz Integracja”.
Inicjatywa Obywatelska „TAK w Referendum” została zawiązana przez przedstawicieli różnych środowisk społecznych. To było pospolite ruszenie. Chodziło o stworzenie wspólnej płaszczyzny działania na rzecz udziału w unijnym referendum i oczywiście oddania głosu za przystąpieniem Polski do Unii. Inicjatywa była otwarta i skupiała organizacje pozarządowe, organizacje pracodawców i firmy komercyjne (w tym agencje reklamowe, co miało duże znaczenie dla jakości przygotowanych materiałów informacyjnych). Siłą Inicjatywy, a właściwie szerzej, siłą poparcia dla wstąpienia Polski do Unii był szeroki konsensus.
Firmy udzielały przestrzeni w oknach wystawowych, a media czasu antenowego. Angażowały się duże związki, jak Konfederacja Lewiatan, ale też np. koła gospodyń wiejskich. W szczytowym momencie ponad 250 organizacji społecznych nastawionych proeuropejsko włączyło się w kampanię.
Wśród pierwszych partnerów, a właściwie współzałożycieli Inicjatywy Obywatelskiej znalazły się: Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Polska Fundacja im. Roberta Schumana, Fundacja Unia i Polska, Stowarzyszenie Agencji Reklamowych, Regionalne Stowarzyszenie „Rozwój”, Agencja Rozwoju Regionu Mazowsza Północno-Wschodniego, Fundacja Nida. Dzięki Inicjatywie „TAK w Referendum” udało się rozdysponować m.in. 2,5 mln ulotek, 2 mln naklejek, kilka tysięcy plakatów, wesprzeć w całym kraju ponad 170 wydarzeń proeuropejskich, stworzyć filmy i reklamy emitowane w stacjach radiowych i telewizyjnych.
Jednym z fundamentów budowy świadomości tego, jak ważne jest przystąpienie Polski do Unii, było środowisko szkolne. Nauczyciele i uczniowie tworzyli szkolne kluby europejskie, w bazie danych Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej zarejestrowanych było wtedy ponad 2,5 tys. takich klubów.
Ważnym aspektem budującym tożsamość i siłę środowiska proeuropejskiego były organizowane przez Polską Fundację im. Roberta Schumana od 1994 r. Polskie Spotkania Europejskie, a od 2000 r. majowe Parady Schumana. To była niezwykła platforma spotkań, która pokazywała nam, jak silne i energiczne jest środowisko proeuropejskie w kraju. Irek Jundziłł i Kuba Kowalczyk to pierwsi koordynatorzy tych parad. Pamiętam, że wymyśliliśmy je podczas spotkania u Piotra Nowiny-Konopki. Z perspektywy czasu widzę, że porywaliśmy się wtedy z motyką na słońce. Koordynacja takiego wydarzenia to niezwykłe wyzwanie. Ale cel był jasny, udało się, i wiem też, że referendum wygrali wszyscy głosujący, nasza Inicjatywa była tylko częścią wielkiego ruchu i dobrej, wspólnej decyzji. ©
RADOSŁAW CISZEWSKI jest członkiem Rady Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego. W latach 1999-2003 pracował w Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana. Z jej ramienia był koordynatorem ogólnopolskiej akcji społecznej na rzecz przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w ramach Inicjatywy Społecznej „TAK w Referendum”.
