Wejdź do historii! We wrześniu otwarcie Muzeum Historii Polski

Dzięki inwestycji sfinansowanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego warszawska Cytadela stanie się wreszcie częścią otwartej przestrzeni publicznej. Zbudowana blisko dwa wieki temu jako budząca grozę carska twierdza przekształci się w dostępny dla wszystkich park kultury i rekreacji, miejsce refleksji, edukacji i rozrywki. Przede wszystkim zaś: Warszawa zyska wspaniałe miejsce, zapraszające wszystkich Polaków na spotkanie z przeszłością.

Festiwal Otwarcia Muzeum Historii Polski to propozycja dla tych wszystkich, którzy chcą poznać nowe miejsce na mapie polskich instytucji kultury, malowniczo ulokowane na warszawskim Żoliborzu, na wysokim brzegu Wisły, blisko Nowego Miasta. Muzeum Historii Polski zaprasza do wspólnego świętowania: od 29 września będzie można zwiedzać wystawę czasową, prezentującą unikatowe zbiory, a także obejrzeć jedyny w swoim rodzaju gmach. W ramach Festiwalu Otwarcia będzie można wziąć udział w zajęciach edukacyjnych, warsztatach, koncertach, debatach i atrakcjach-niespodziankach.

„WIELKIE I MAŁE HISTORIE. TWORZENIE KOLEKCJI MUZEUM HISTORII POLSKI” – to tytuł inauguracyjnej wystawy czasowej, czekającej na pierwszych gości Muzeum. Tworzy ją 500 z blisko 60 tysięcy obiektów z kolekcji MHP. Pokazuje ona, skąd biorą się eksponaty prezentowane w muzealnych salach: jak się je pozyskuje, jak ważna jest w tym procesie rola współpracy z konserwatorami zabytków, z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz udział indywidualnych, prywatnych darczyńców. A przy okazji to barwna panorama tysiąca lat polskich dziejów.

Każdy obiekt stanowi początek fascynującej opowieści. Strzelba hrabiego Wincentego Krasińskiego, dzieło sztuki z epoki Napoleona, zagrabiona przez Niemców w czasie II wojny światowej, powróciła do Polski dzięki wytrwałym staraniom polskich muzealników. Dziś symbolizuje zarówno historię ścisłych więzów polsko-francuskich, jak i sam proces mozolnego odzyskiwania utraconych zabytków prowadzony przez MKiDN.

Eksponaty prezentowane na wystawie są często świadectwem poruszających losów ich właścicieli. Tak jest w przypadku munduru generała Stanisława Maczka. Pamiątka po twórcy polskich wojsk pancernych znalazła się w zbiorach Muzeum Historii Polski dzięki jego rodzinie. Przypomina o bohaterstwie polskich żołnierzy, ale i symbolizuje ich tułaczkę na obczyźnie.

WIELKIE I MAŁE HISTORIE opowiadają o dziejach dawnych i tych bliskich. Jest tu miejsce i na archeologiczne odkrycia w rodzaju pozostałości Pałacu Villa Regia, wzniesionego w Warszawie w czasach Władysława IV, i na eksponaty związane z agresją rosyjską na Ukrainę oraz pomocą udzieloną narodowi ukraińskiemu przez Polaków. Bo każdy człowiek tworzy historię i historia każdego człowieka ma znaczenie.
 

***

Przyszła wystawa stała MHP – przedstawi dzieje państwa i narodu zamknięte w sześciu galeriach poświęconych kolejnym epokom. Pierwsza doprowadza historię średniowiecznej Polski aż do końca panowania dynastii Jagiellonów i podpisania aktu unii lubelskiej. Druga jest poświęcona dawnej Rzeczypospolitej aż do chwili jej upadku, a trzecia okresowi zaborów. Czwarta łączy przedstawienie zmagań Polaków o niepodległość w czasie I wojny światowej oraz budowę niepodległego państwa po roku 1918. Dwie ostatnie opowiadają o II wojnie światowej i o najnowszych dziejach Polski. Dzieje minionego stulecia pozostają podstawowym punktem odniesienia w historycznych debatach i wywierają wpływ na naszą teraźniejszość. Dlatego też połowa galerii – i niemal dokładnie połowa przestrzeni wystawienniczej – dotyczy XX wieku.

Jaką historię będzie opowiadać MHP? Kluczową ideą jest ukazanie dziejów Polski przez pryzmat historii wolności. Wokół tej wartości zbudowana jest narracja o państwie i narodzie. Dzieje parlamentarne i konstytucyjne, niepodległość i konsekwentna walka o jej odzyskanie jest dla twórców wystawy szczególnym wątkiem polskiej historii. Drugim z przewodnich tematów jest kształtowanie się i ewolucja polskiej tożsamości od Polski Piastów, przez Polskę Jagiellonów aż po współczesność. Z tej perspektywy dzieje kultury nie będą na wystawie stałej MHP przedstawiane jedynie jako ciąg wybitnych twórców i ich dzieł – złączą się w proces kształtowania się wspólnego kodu kulturowego. Trzeci temat to cywilizacja – przemiany społeczno-gospodarcze, nauka i technika. Wszystko to razem tworzy opowieść o historii Polski, opowieść, jakiej dotąd nie było.
 

***

Nowa siedziba Muzeum Historii Polski stanowi dzieło samo w sobie. 44 tysiące metrów kwadratowych, cztery kondygnacje naziemne i dwie podziemne – to imponujący gmach, który koniecznie trzeba poznać, jeden z najnowocześniejszych budynków, jakie powstały w ostatnich latach w Polsce. Gratka dla pasjonatów historii i jednocześnie uważnych obserwatorów.

Marmurowa elewacja nawiązuje do kolejnych warstw naszej historii: od czasów najdawniejszych do współczesności. Można w tym dostrzec metaforę historii jako procesu: nakładanie się kolejnych warstw wydarzeń i powstawanie wspólnego dziedzictwa. Kamienne płyty fasady są zdobione reliefami, nawiązującymi do symboli polskiej architektury. Począwszy od Drzwi Gnieźnieńskich, przez ornamenty romańskie i gotyckie, zdobienia inspirowane detalami architektonicznymi Wawelu, aż po XII-wieczny modernizm. W ich poszukiwaniu warto uważnie studiować elewację budynku ze wszystkich czterech stron świata!

We wnętrzu znajduje się miejsce nie tylko dla wystaw czy przechowywania i konserwacji eksponatów, także nowoczesne przestrzenie o funkcjach edukacyjnych i kulturalnych. Przykładem niech będzie audytorium, pozwalające na organizację koncertów muzyki symfonicznej, z widownią liczącą blisko 580 miejsc. Będzie to stała sala koncertowa Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa. Także tu MHP będzie w przyszłości zapraszać na konferencje, widowiska czy debaty. Uniwersalność sali uzyskano dzięki szczególnym rozwiązaniom konstrukcyjnym (tzw. box in the box), a jakość dźwięku możliwa do uzyskania w audytorium jest porównywalna z tą w najlepszych salach kameralnych.

Sala kinowo-teatralna pomieści ponad 130 widzów, 30 września i 1 października będzie jedną z aren Festiwalu Otwarcia. Właśnie tu można będzie wziąć udział w pokazach filmowych oraz edukacyjnych spektaklach teatralnych dla dzieci z cyklu „Piastodzieje” i „Jagiellada”. Tutaj także można będzie przysłuchiwać się debatom towarzyszącym otwarciu nowego gmachu MHP. Jak ciekawie mówić o historii na scenie, w literaturze i kinie? Co zrobić, żeby ożywić historię? – do dyskusji na te tematy zaproszeni zostaną eksperci, ale i goście Festiwalu Otwarcia.

Gmach MHP dominuje nad warszawską Cytadelą. Ale warto tu po prostu przyjść na spacer, skorzystać z placu zabaw, cieszyć się zielenią w samym środku miasta. Obowiązkowym punktem będzie specjalnie zaprojektowany Park Edukacyjny – przestrzeń do edukacyjnych gier i zabaw, dla młodszych i nieco starszych fanów historii. Podczas Festiwalu Otwarcia muzealni edukatorzy zaproszą tu do udziału w zajęciach edukacyjnych oraz do gry terenowej.

Efektownym zwieńczeniem gmachu jest taras widokowy, miejsce, z którego imponująco prezentuje się panorama Warszawy – ten widok nie ma sobie równych. Warto pamiętać o rodzinnym zdjęciu! ©