Sztuka Powszechnie Nieznana (7): Gotycki witraż z Iwkowej i Wierzbięta z Branic

Przyglądamy się dziś niewielkiemu, XV-wiecznemu witrażowi z sądecczyzny. Kim był jego fundator i dlaczego ważna jest informacja, że umarł w sobotę, a nie w piątek? Jak powstawał witraż w średniowieczu? I dlaczego Matka Boska stoi na księżycu, który w dodatku ma twarz? Zaprasza Magdalena Łanuszka.
Magdalena Łanuszka

23.09.2020

Czyta się kilka minut

Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana

Wśród wielu gotyckich dzieł w kolekcji Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie znajduje się niewielki witraż z drewnianego kościoła Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Iwkowej na sądecczyźnie, datowany na drugą dekadę XV wieku, najprawdopodobniej ufundowany przez Wierzbiętę z Branic, którego epitafium jest dziś w Muzeum Narodowym w Krakowie. Kim był Wierzbięta i dlaczego ważna jest informacja, że umarł w sobotę, a nie w piątek? Jak powstawał witraż w średniowieczu? Dlaczego w witrażu z Iwkowej Matka Boska stoi na księżycu?

„Sztuka Powszechnie Nieznana" to autorski cykl Magdaleny Łanuszki w Podkaście Powszechnym. W siódmym odcinku nasza autorka, doktor historii sztuki, mediewistka i pasjonatka sztuki średniowiecznej, zaprasza do wysłuchania opowieści o pięknym małopolskim witrażu przedstawiającym Matkę Boską Apokaliptyczną.

Matka Boska Apokaliptyczna, witraż z Iwkowej, ok. 1410-1420, , Muzeum Diecezjalne w Tarnowie. Reprodukcja wg D. Horzela, "Cud światła", katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie, Kraków 2020, nr kat. 30., s. 163 (fot. CV Polska/Daniel Podosek)

 

Epitafium Wierzbięty z Branic, ok. 1425, Muzeum Narodowe w Krakowie
Sztuka Powszechnie Nieznana, sztuka średniowieczna, witraż

Podkast - stopka do wstrzyknięcia

PODKAST TYGODNIKA POWSZECHNEGO

Wszystkie odcinki »

Słuchaj w: Spotify | Apple Podcasts | Google Podcasts | Lecton | RSS

„Podkast Tygodnika Powszechnego”: o najważniejszych tematach z autorami i gośćmi „Tygodnika” rozmawiają Michał Kuźmiński i Krzysztof Story. A także autorskie cykle: Jagielski Story, gdzie co dwa tygodnie informacje o najważniejszych wydarzeniach przeplatają się z historiami i anegdotami z podróży i pracy jednego z najwybitniejszych polskich reporterów i korespondentów wojennych, Wojciecha Jagielskiego, z którym rozmawia Krzysztof Story | Punkt zwrotny oraz Własny pokój: Katarzyna Kubisiowska i jej goście | Sztuka powszechnie nieznana: Magdalena Łanuszka odkrywa dla nas na nowo średniowieczne dzieła | Miesiąc w nauce z autorskim przeglądem newsów naukowych Łukasza Lamży. 

PODOBAŁ CI SIĘ PODKAST? WSPIERAJ NAS NA PATRONITE »

Weź, słuchaj!

Współwydawcą Podkastu Powszechnego jest Fundacja Tygodnika Powszechnego

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł
Wybieram
Dowiedz się więcej >

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
Wybieram
Dowiedz się więcej >
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Magdalena Łanuszka

Absol­wentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktor historii sztuki, medie­wistka. Ma na koncie współpracę z różnymi instytucjami: w zakresie dydaktyki (wykłady m.in. dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Otwartego AGH, licznych… więcej

Podobne artykuły

W tle: Św. Eufraksja i diabeł, kwatera ze skrzydła poliptyku św. Jana Jałmużnika, przed 1504, Muzeum Narodowe w Krakowie / fot. Pracownia Fotograficzna MNK
Podkast Tygodnika Powszechnego

Sztuka Powszechnie Nieznana (25): Eufraksja i diabeł

Magdalena Łanuszka
Oto historia o św. Eufraksji, jej zmaganiach i krakowskim, późnogotyckim poliptyku św. Jana Jałmużnika, na którym je uwieczniono. Dlaczego ta święta jawi się nam jako... niezdara?
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Tygodnika Powszechnego

Sztuka Powszechnie Nieznana (1): Dzieła związane z zarazą

Magdalena Łanuszka
Jakie odzwierciedlenie znalazły epidemie w europejskiej sztuce? Czym były obrazy zwane gonfaloni i dlaczego to św. Sebastian miał szczególnie dobrze chronić przed morowym powietrzem? Oraz – jakie historie wiążą się z krakowskimi dziełami związanymi z zarazą? Zapraszamy na pierwszy odcinek autorskiego cyklu Magdaleny Łanuszki pt. "Sztuka Powszechnie Nieznana".
W tle: Matka Boska Bolesna z kościoła franciszkanów w Krakowie, pocz. XVI w. (fragment) fot. B. Krużel w: "Sztuka w kręgu krakowskich franciszkanów i klarysek", red. M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2020, s. 220
Podkast Tygodnika Powszechnego

Sztuka Powszechnie Nieznana (26): Piękna i tajemnicza. Smętna Dobrodziejka Krakowa

Magdalena Łanuszka
Skąd się wziął i kiedy powstał ten łaskami słynący obraz? Legendy przeszkadzają badaczom, za to do prawdy potrafi prowadzić drobna wzmianka o... Strusiu?