Mikołaj Marcela: Znieśmy szkolny obowiązek
Szkoła niszczy psychicznie. Zrobiliśmy z niej przestrzeń, w której liczą się przede wszystkim wyniki, rankingi. Rywalizacja, a nie to, jak się kto czuje.
Panie prezydencie, ludzie czekają – tymi m.in. słowami Donald Tusk ponaglał Andrzeja Dudę, powołując się na przedstawicieli sfery budżetowej, której główna partia opozycyjna – a za moment zapewne koalicyjna – obiecała podwyżki. Rzecznik PO Jan Grabiec zadeklarował z kolei, że nauczyciele zapowiedziany przez tę partię (i inne opozycyjne ugrupowania, choć w nieco odmiennych wariantach) 30-procentowy wzrost wynagrodzeń powinni ujrzeć na swoich kontach już 1 stycznia.
Jeśli tak się faktycznie stanie, będzie to najbardziej znaczący jednorazowy awans finansowy tej grupy zawodowej od lat – tysiąc kilkaset złotych miesięcznie więcej w portfelu; skok wyraźny nawet przy szalejącej inflacji. Skok jednak, dodajmy, z bardzo niskiego pułapu: jak wykazał zeszłoroczny raport fundacji Evidence Institute i Związku Nauczycielstwa Polskiego, pedagog znad Wisły kupi za swoją pensję mniej niż jego kolega nie tylko niemiecki czy szwedzki (tu przebitka jest trzykrotna), ale nawet grecki, bułgarski i rumuński (za nami w tym zestawieniu siły nabywczej nauczycielskich pensji w Europie były tylko Węgry i Słowacja). Co więcej: polscy pedagodzy zarabiają wyraźnie mniej niż osoby o porównywalnych kwalifikacjach na naszym rynku pracy, przy czym różnica między nauczycielami i nienauczycielami stale się w ciągu ostatnich kilkunastu lat powiększa, w 2018 r dochodząc do 1200-1400 zł – a więc sumy zbliżonej do tego, co chce pedagogom dorzucić nowa władza.
Polska szkoła ma świetne wyniki. Szkoda tylko, że uczniowie jej nie cierpią
Politycy ciągle deklarują, że chcą szkoły przyjaznej, uczącej współpracy i zaufania. Przez ponad 30 lat niechcący stworzyli zupełnie inną.
Nie miejmy złudzeń: podwyżka nie zmieni znacząco ani losu ponad pół miliona nauczycieli, ani nie da jakościowego skoku polskiej edukacji. Podwyżkę – o ile nie wejdzie w życie system rewaloryzacji – zeżre inflacja. A efekt nowego, przyjaznego otwarcia (w odróżnieniu od ośmiu lat władzy, która była z tą grupą zawodową w nieustannym zwarciu) być może prędko się zużyje. Zostaną problemy stare jak pruski model oświaty: negatywna selekcja do zawodu, która nie wynika wyłącznie z niskich uposażeń (niektórzy eksperci postulują węższe sito dostępu do tego zawodu); anachroniczny model kształcenia kadr; skompromitowany, bo mający wątłą motywacyjną siłę i premiujący głównie biurokratyczną rzutkość system awansu – oraz wiele innych.
Dosypanie grosza i wprowadzenie do gmachu resortu edukacji ministra o nazwisku innym niż Zalewska czy Czarnek – to sporo, ale dalece nie wszystko. O resztę będzie trudniej.
Wolni od szkoły. Już kilkadziesiąt tysięcy dzieci jest w edukacji domowej
Po cichu, oddolnie rośnie armia tych, którzy nie potrzebują tradycyjnej edukacji. To coś znacznie głębszego niż „ucieczka z Czarnkowej szkoły”.
