Burza w szklance wody się skończyła, Niemcy mają nowego ambasadora z polskim agrément, relacje bilateralne nie ucierpiały na bezsensownym sporze. Ten przypadek nie jest jednak odosobniony i pozwala zobaczyć, jak obecnie funkcjonuje polska polityka zagraniczna. Już wcześniej przy podejmowaniu (albo zaniechaniu) decyzji w tym obszarze zadziałały podobne mechanizmy, prowadząc do podobnych konsekwencji – często nawet bez wiedzy, zgody i świadomości decydentów.

Wbrew twierdzeniom opozycji konsekwencje te nie wynikają ani z ideologicznych przesłanek („obsesyjna wrogość do Niemiec”), ani ze słabości państwa („państwo z dykty”), ani z braku kompetencji rządzących. Być może rządzący są niekompetentni i działają z ideologicznych motywacji, a państwo jest słabe, ale nie w tym rzecz: to samo by się działo, gdyby polskie państwo było silne, rząd fachowy, a rządzący kompetentni....