Opowieść o człowieczeństwie

Podczas II wojny światowej Polska była jedynym krajem okupowanej Europy, w którym za pomaganie Żydom groziła kara śmierci. Polacy mają najwięcej drzewek Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata w Yad Vashem. Te dwa fakty w Polsce powtarzane są zawsze z dumą i używane w burzliwych dyskusjach dotyczących Holokaustu. O postawach mniej bohaterskich - o wydawaniu i szantażowaniu Żydów - też w ostatnich latach mówi się i pisze coraz więcej. Książka Jacka Leociaka "Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów" nie ustawia jednak czytelnika po żadnej ze stron możliwego sporu o ówczesne postawy Polaków. Jej celem jest pokazanie ratowania Żydów w sposób zupełnie nowy: poprzez pamięć ratowanych i ratujących.

10.08.2010

Czyta się kilka minut

Opierając się na relacjach zachowanych w Żydowskim Instytucie Historycznym oraz zebranych w projekcie Shoah Foundation Institute w Los Angeles, Leociak analizuje sposoby narracji o wydarzeniach z czasów wojny, a także to, jak zmieniają się one w ciągu lat. Uderzające jest np. porównanie w ten sposób dokumentów i zapisków dotyczących polskiego małżeństwa Zdzisława i Haliny Krzyczkowskich oraz ukrywanej przez nich rodziny Berlandów. Choć fakt najważniejszy - żydowska rodzina przetrwała wojnę - jest niepodważalny, to jednak opowieść pełna jest znaczących niuansów.

Leociak podejmuje też próbę odpowiedzi na trudne pytanie: co kierowało ratującymi i jaki był ich stosunek do ratowanych. Osobno zajmuje się też stosunkiem Kościoła katolickiego wobec położenia Żydów.

Dzisiaj, gdy temat ratowania bądź nieratowania Żydów w czasie niemieckiej okupacji wydaje się gruntownie omówiony i niewnoszący nic nowego do naszego obrazu

II wojny światowej, książka Leociaka przynosi odpowiedzi na pytania, które wciąż zadajemy sobie jakby po cichu. Przede wszystkim jednak "Ratowanie" to  - jak pisze sam autor - "opowieść o spotkaniu Żydów i Polaków na najtrudniejszej z możliwych lekcji człowieczeństwa".

JACEK LEOCIAK "RATOWANIE. OPOWIEŚCI POLAKÓW I ŻYDÓW", Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarka działu Świat, specjalizuje się też w tekstach o historii XX wieku. Pracowała przy wielu projektach historii mówionej (m.in. w Muzeum Powstania Warszawskiego)  i filmach dokumentalnych (np. „Zdobyć miasto” o Powstaniu Warszawskim). Autorka… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 33/2010