Obraz tygodnia

Unia Europejska zaprosiła Turcję do rozpoczęcia negocjacji członkowskich w październiku 2005 r. Rozmowy potrwają prawdopodobnie 10 lat, a każdy kraj członkowski UE będzie mógł je zawiesić lub zerwać, jeśli Ankara nie poprawi standardów demokracji i praw człowieka. Tegoroczne orędzie na Światowy Dzień Pokoju Jan Paweł II w dużej mierze poświęcił sytuacji w Afryce. Papież zaapelował o sprawiedliwe wykorzystanie dóbr ziemi, redukcję zadłużenia krajów ubogich i poszanowanie powszechnego prawa moralnego. Nowym prezydentem Rumunii został centroprawicowy mer Bukaresztu Traian Baescu. W drugiej turze wyborów pokonał kandydata postkomunistów, premiera Adriana Nastase, różnicą zaledwie dwóch procent głosów. Za czasów komunizmu nowy prezydent był kapitanem tankowca. Prawicowy Likud i lewicowa Partia Pracy powołają w Izraelu rząd jedności narodowej, który ma zrealizować plan premiera Szarona o wycofaniu wojsk i likwidacji osiedli żydowskich w Strefie Gazy. Zeznający przed komisją ds. zamachów z 11 marca, premier Hiszpanii José Luis Rodriguez Zapatero oskarżył poprzednika José Marię Aznara o celowe wprowadzenie w błąd opinii publicznej - Aznar utrzymywał, że za zamachami stoją separatyści z ETA, a nie islamscy terroryści. W Madrycie zginęło wówczas 191 osób. Stan zdrowia Augusto Pinocheta pozwala mu na stawienie się przed sądem - orzekł sędzia Juan Guzman i nałożył na 89-letniego b. dyktatora Chile areszt domowy. W Iraku, w katastrofie śmigłowca "Sokół", zginęło trzech polskich żołnierzy. Rząd poinformował, że od lutego liczba służących nad Tygrysem Polaków zmniejszy się niemal o jedną trzecią. Sympatia Polaków do Ukraińców wzrosła w ostatnich miesiącach z 19 do 29 proc., a niechęć spadła z 51 do 34 proc. - wynika z ostatnich badań CBOS. Tymczasem jeden z kandydatów na prezydenta Ukrainy, premier Wiktor Janukowycz, oskarżył Aleksandra Kwaśniewskiego o ingerencję w wewnętrzne sprawy kraju: po sfałszowaniu przez władze wyborów na Ukrainie, prezydent RP zaangażował się w mediacje zakończone decyzją o powtórzeniu głosowania. Sejm odrzucił przygotowany przez SLD projekt uchwały wyrażającej zaniepokojenie dotychczasowymi działaniami komisji śledczej ds. Orlenu. Wiceprzewodniczący sejmowej komisji śledczej badającej aferę Orlenu Roman Giertych przedstawił autorski raport z jej dotychczasowych prac. Twierdzi, że "szczególna przyjaźń", która łączyła Jana Kulczyka z Aleksandrem Kwaśniewskim i Leszkiem Millerem, umożliwiła najbogatszemu Polakowi próbę uzyskania gigantycznego zysku (ok. 700 mln dolarów) z transakcji, która miała się dokonać kosztem suwerenności gospodarczej Polski; chodzi o sprzedaż polskiego sektora naftowego Rosjanom. Giertych uważa, że za operacją kryje się grupa polityków, przedsiębiorców i ludzi związanych ze służbami specjalnymi, której mózgiem jest szef gabinetu prezydenta RP Marek Ungier. Rewelacje lidera LPR nie wzbudziły entuzjazmu nawet wśród opozycyjnych członków komisji śledczej. Min. Marek Ungier został uznany za winnego przestępstw podatkowych, ale sąd umorzył sprawę ze względu na znikomą szkodliwość społeczną - ujawniła "Gazeta Wyborcza". W latach 1994-2002 odbyło się dziewięć rozpraw i trzy posiedzenia sądu, sprawą zajmowało się trzech sędziów, na każdą rozprawę przychodził inny prokurator. Po aresztowaniu męża Aleksandry Jakubowskiej, Centralne Biuro Śledcze zatrzymało jej siostrę i siostrzenicę, które przyznały się do pomocy w przekazywaniu mężowi posłanki łapówek. Zanim koledzy zdążyli wykluczyć Jakubowską z SLD, sama zrezygnowała z członkostwa w partii, której nowym przewodniczącym został tymczasem Józef Oleksy. Prezydium Sejmu zdecydowało, że przebywający w areszcie podejrzany o korupcję poseł Andrzej Pęczak nie będzie otrzymywał diet ani uposażenia. Sejm uchylił immunitet Janowi Rokicie, który nazwał oskarżanego o działanie na szkodę PZU Życie Grzegorza Wieczerzaka "znanym przestępcą". Premier Belka nie odwołał Magdaleny Środy ze stanowiska pełnomocnika rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn, ale udzielił jej reprymendy za wywiad, w którym stwierdziła, że "katolicyzm nie wspiera bezpośrednio, ale też nie sprzeciwia się przemocy wobec kobiet". Środa sama zastanawia się nad dymisją po podporządkowaniu jej urzędu resortowi polityki społecznej. Sejm zmienił ustawę o ochronie lokatorów: najemcy mieszkań, których opłaty nie przekraczają 3 proc. tzw. wartości odtworzeniowej lokalu, mogą spodziewać się od stycznia wysokich podwyżek. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zasady rekompensowania utraty mienia przez zabużan (ograniczające odszkodowania do 15 proc. wartości dawnego majątku, ale nie więcej niż 50 tys. zł) są niesprawiedliwe i wprowadzają nierówność wobec prawa. Znany dotąd z antyklerykalizmu wicemarszałek Senatu Ryszard Jarzembowski zaproponował zmniejszenie budżetu IPN o 20 mln zł i przekazanie zaoszczędzonej sumy na... budowę Świątyni Opatrzności Bożej. Koledzy z SLD nakłonili go do wycofania wniosku. "Rzeczpospolita" poinformowała, że o. Tadeusz Rydzyk został wezwany do Watykanu, gdzie pytano go m.in., z kim współpracuje w Rosji i czy ewentualne długi jego fundacji Lux Veritatis i Nasza Przyszłość obciążą Kościół. Ks. Henryk Jankowski podporządkował się dekretowi abpa Tadeusza Gocłowskiego, który pozbawił go probostwa parafii św. Brygidy. W zamian za gest dobrej woli prałata, arcybiskup zezwolił mu na pozostanie w dotychczasowych luksusowych apartamentach na plebanii.