To nie Izaak, a Rebeka kontynuowała dzieło Abrahama. Ale w patriarchacie nie wolno tego głośno powiedzieć

Labanowe oszustwo – podsunięcie Jakubowi na „noc poślubną”, miast Racheli, jej starszej siostry Lei – odcisnęło swoje piętno na żydowskich zwyczajach weselnych.

15.11.2023

Czyta się kilka minut

Fot. GRAŻYNA MAKARA /
Małgorzata Kordowicz // Fot. Grażyna Makara

Przed udaniem się pod ślubny baldachim ma miejsce mini-ceremonia zwana w jidysz kale badekn (dosł. zakrycie panny młodej). Narzeczony w asyście gości podchodzi do siedzącej z twarzą zakrytą welonem narzeczonej. Podnosi zasłonę, by symbolicznie przekonać się, że to na pewno jego wybranka. Kiedy na powrót zakrywa kobiecie twarz, towarzyszący mu zwyczajowo wygłaszają błogosławieństwo: „Siostro nasza! od ciebie niech powstaną tysiące myriadów, a niech zdobędzie ród twój bramę wrogów swoich!” (Rdz 24, 60; Cylkow).

Błogosławieństwo to jako pierwszy wygłosił nie kto inny, lecz sam Laban. Złożył takie życzenia siostrze wraz z matką, gdy żegnali Rebekę, udającą się do swego przyszłego męża Izaaka. Przypomnijmy: po śmierci Sary Abraham postanowił ożenić swego syna, wysłał więc zaufanego sługę w rejon zamieszkały przez swoich krewnych, by ten sprowadził stamtąd godną wybrankę. Sługa poprosił Najwyższego o wskazanie właściwej dziewczyny – znakiem rozpoznawczym było napojenie u źródła owego sługi oraz jego wielbłądów. Test śpiewająco zdała Rebeka, córka Betuela, Abrahamowego bratanka, a zarazem siostra Labana, który w przyszłości przysporzy niemało zgryzot młodszemu synowi swojej siostry, Jakubowi.

 

Czy masz mieszkanie w Izraelu?

Ze statystyk organizacji pomocowej: już ponad 120 tys. ludzi zostało wewnętrznie przesiedlonych z zagrożonych obszarów na południu i północy. Obecnie w Izraelu mieszka ok. 7,2 mln Żydów, czyli – porównując procentowo – osoby potrzebujące lokum liczebnie przypominają przyjętą jednorazowo przez Polaków falę uchodźców z ogarniętej wojną Ukrainy.

Znając przyszłe interakcje Labana z Jakubem, XIX-wieczny rabin Gostynia i Witkowa nie wierzy w jego dobre intencje przy błogosławieniu wychodzącej z domu na zawsze siostry. Rabin interpretuje jego słowa w następujący sposób: jeśli zostaniesz matką tysięcy dziesiątek tysięcy (miriada – 10 tysięcy – to po hebrajsku też jedno słowo: rewawa), czyli żoną milionera, nie zapominaj o swoich krewnych. Zawsze pamiętaj, że jesteś córką Aramejczyka Betuela – po hebrajsku Riwka bat Betuel haArami, co daje akronim ReWaWA (jedna litera hebrajska reprezentuje fonemy „b” i „w”).

Życzenia dla Rebeki przywodzą na myśl błogosławieństwo, które wcześniej otrzymał Abraham po nieomal ofiarowaniu Izaaka: „pobłogosławię cię, i rozmnożę potomstwo twoje, jako gwiazdy nieba, i jako piasek, co na brzegu morza; a zdobędzie ród twój bramy wrogów swoich” (Rdz 22, 17). Rebeka przypomina pierwszego Patriarchę: okazuje charakterystyczną dla Abrahama dobroć i gościnność w stosunku do sługi przyszłego teścia, nie waha się też wyruszyć, podobnie jak on, w podróż z jej perspektywy w nieznane. Zdecydowanie to nie straumatyzowany Izaak, lecz jego żona kontynuuje dzieło Abrahama i trzyma w rękach stery rodziny. Ale w patriarchacie nie wolno wszak głośno powiedzieć, że praojcami byli Abraham, Rebeka i Jakub…

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Jest rabinką. Absolwentka Wydziału Hebraistyki UW, uczyła hebrajskiego m. in. na UW, w WLH im. J. Kuronia i na UMCS-ie w Lublinie, a obecnie w warszawskim Liceum im. Zuzanny Ginczanki. Wydała 2 książki: polsko-hebrajski modlitewnik dla dzieci oraz wzbogacony… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 47/2023

W druku ukazał się pod tytułem: Życzenia dla Rebeki