Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Chyba najbardziej oczekiwany dokument tego pontyfikatu ma odnieść się do dyskutowanych na niedawnych dwu synodach problemów – m.in. ewentualnego dopuszczenia do komunii osób rozwiedzionych i żyjących w nowych związkach. Adhortacja zostanie jednak opublikowana dopiero w „drugim lub trzecim tygodniu po Wielkanocy” – zapowiedział to rzecznik Watykanu, ks. Federico Lombardi.
Na razie do mediów przedostały się strzępki informacji. Argentyński dziennik „La Razón” poinformował, że papieska adhortacja liczy 323 punkty. Wygląda zatem na to, że Franciszek szczegółowo odniósł się do dyskutowanych na synodach problemów. Poświęcona rodzinie adhortacja „Familiaris consortio”, którą Jan Paweł II opublikował 35 lat temu, liczyła zaledwie 86 punktów.
Zainteresowanie wzbudziła enigmatyczna wypowiedź kard. Waltera Kaspera. Przypomnijmy: był on nieformalnym przywódcą reformatorskiej grupy biskupów oczekujących złagodzenia dyscypliny Kościoła wobec rozwodników. „W dokumencie tym zostaną poruszone także tematy wiernych żyjących w związkach niesakramentalnych oraz wierzących rozwiedzionych i ich zaangażowania w życiu wspólnoty Kościoła. Będzie to pierwszy krok, aby przewrócić pewną kartę w historii Kościoła po 1700 latach” – powiedział 14 marca niemiecki hierarcha. Wspomniał także o zmianie w podejściu do zaangażowania kobiet w strukturach kościelnych. „Nie możemy – mówił kard. Kasper – powtarzać formuł z przeszłości i barykadować się za murem ekskluzywności i klerykalizmu. Kościół musi żyć we współczesności i umieć interpretować współczesność. W tym znaczeniu koniecznym jest dowartościowanie roli kobiety i związana z tym konieczność powierzenia jej kluczowych zadań w administracji Kurii i diecezji”.
Wspomniane przez kard. Kaspera 1700 lat wskazuje, zdaniem rzymskiego teologa prof. Andrei Grillo, na odniesienie do Soboru Nicejskiego z 325 r., który znosił schizmę z tzw. „czystymi” – zwolennikami Nowacjana, nieuznającego wspólnoty ze skruszonymi grzesznikami, którzy podczas prześladowań wyrzekli się wiary. Sobór postawił nowacjanom warunek, że „pozostaną we wspólnocie z tymi, którzy dwa razy zawarli małżeństwo [gr. digamoi], oraz z tymi, którzy upadli w czasie prześladowań, a którym został wyznaczony czas na odbycie pokuty”.
Czy to znaczy, że adhortacja dopuści do wspólnoty eucharystycznej skruszonych rozwodników żyjących w powtórnych małżeństwach, stawiając im warunek odbycia odpowiedniej pokuty?
Nie jest to oczywiste. Już podczas synodalnych polemik zwracano kard. Kasperowi uwagę, że brak wyraźnych historycznych świadectw, iż owi digamoi oznaczają osoby żyjące w ponownym małżeństwie po rozwodzie. Najprawdopodobniej kanon ten mówił o osobach owdowiałych, które weszły w ponowne związki małżeńskie, co przez nowacjan było traktowane jako świadectwo słabości. W komentarzu do wystąpienia kard. Kaspera brytyjski dziennik „Catholic Herald” sugeruje, że swoją optymistyczną wypowiedzią niemiecki hierarcha chce wpłynąć na przyszłą interpretację adhortacji.
Jest całkiem jednak prawdopodobne, że adhortacja Franciszka nie zmieniając wyraźnie kościelnej dyscypliny, zmieni język dyskursu o rodzinie i małżeństwie. Papież mówił o tym już w swojej programowej adhortacji „Evangelii gaudium”: „Niekiedy wierni słuchając języka ściśle ortodoksyjnego, wynoszą coś całkowicie obcego autentycznej Ewangelii Jezusa Chrystusa, ze względu na język przez nich używany i rozumiany”. ©℗
